Μπήκε ο Μάιος! Καλό μήνα και Καλή Πρωτομαγιά!

Καλό μήνα! Έφτασε ο Μάιος! Ο Μάιος ή Μάης, είναι ο πέμπτος μήνας του έτους κατά το Ιουλιανό και Γρηγοριανό Hμερολόγιο και έχει 31 ημέρες. Είναι ο μήνας που ξεκινά με την Πρωτομαγιά και τον εορτασμό για την Ημέρα του Εργάτη. Πόσα όμως πραγματικά γνωρίζετε για τον μήνα αυτόν;

Μάιος: Από πού προήλθε το όνομα του

Κατά τον Πλούταρχο η ονομασία του Μήνα προήλθε από το όνομα της νύμφης Μαίας. Ήταν η ομορφότερη από τις Πλειάδες τις επτά κόρες του Άτλαντα (Ατλαντίδες) και της Πλειόνης και μητέρα του θεού Ερμή στον οποίο ο μήνας αυτός ήταν αφιερωμένος.

Υπάρχει ωστόσο και άλλη άποψη… Υπάρχουν και αυτοί που υποστηρίζουν ότι το όνομα αυτό είναι προσδιοριστικό πρεσβύτερης ηλικίας εκ του major (μεγαλύτερος).

Πρωτομαγιά στην Τέχνη και την Ιστορία

Όλοι σήμερα λέμε “Καλό μήνα!”, όμως λίγοι γνωρίζουμε την ιστορία που κρύβει ο Μάιος. Στην αρχαία Ρώμη κατά τον μήνα Μάιο τελούνταν γιορτές προς τιμή της πηγαίας Νύμφης Ηγερίας. Κατά την 1η και 2η Μαΐου συνεχιζόντουσαν τα από 28 Απριλίου αρχόμενα Φλοράλια. Τι ήταν τα Φλοράλια; Επρόκειτο για εορτές προς τιμή της θεάς της βλάστησης της Χλωρίδας (Flora). Επίσης κατά τον ίδιο μήνα οι Ρωμαίοι τελούσαν τα “Lemuria”. Μειλίχια που ήταν εορτές προς ιλασμό των ψυχών των νεκρών. Στη τέχνη τον μήνα Μάιο οι Ρωμαίοι τον παρίσταναν με μορφή μεσήλικου άνδρα που έφερε πλατύ χιτώνα με μεγάλες περιχειρίδες (σαν το σημερινό ράσο) και έχοντας στη κεφαλή το κάνιστρο γεμάτο άνθη ενώ στα πόδια του υπήρχε ένα παγώνι (ταώς) με ανοιγμένα τα φτερά.

Ο Μάιος συνδέεται και με την όλη πορεία της Βασιλεύουσας πόλης του Μεγάλου Κωνσταντίνου του οποίου τη μνήμη γιορτάζουμε στις 21 του μήνα. Δέκα ημέρες νωρίτερα γιορτάζονται τα γενέθλια ή εγκαίνια της Κωνσταντινούπολης κατά το έτος 330 μ.Χ., ενώ στις 29 η μνήμη μας γυρνάει πίσω στην Άλωσή της (1453).

Την 1η Μαΐου γιορτάζεται η Εργατική Πρωτομαγιά, η Ημέρα του Εργάτη. Μπορεί κάποιοι να θεωρούν ότι η Πρωτομαγιά είναι ημέρα ξεκούρασης. Στην πραγματικότητα, η Πρωτομαγιά 2018 είναι η ημέρα που τιμώνται αιματηρές κινητοποιήσεις. Το Μάη του 1886 τα εργατικά συνδικάτα στο Σικάγο ξεσηκώθηκαν διεκδικώντας ωράριο εργασίας στις 8 ώρες και καλύτερες συνθήκες εργασίας. Οι κινητοποιήσεις αυτές καθόρισαν το μέλλον όλου του κόσμου.

Μαγιάτικο στεφάνι

Παρ’ όλο που γενικά ο Μάιος θεωρείται ως ο τελευταίος μήνας της Άνοιξης, είναι στην ουσία το μέσο της ανθοφόρας αυτής εποχής αφού το Καλοκαίρι δεν αρχίζει παρά δύο δεκαήμερα μετά το τέλος του, στις 21 Ιουνίου. Ο Μάιος, είναι πράγματι «μήνας χαράς και λατρείας της βλάστησης, με δοξασίες και έθιμα διαχρονικού χαρακτήρα». Για αυτό και γίνεται τότε το παραδοσιακό έθιμο με το πρωτομαγιάτικο στεφάνι. Το μαγιάτικο στεφάνι στολίζει την πόρτα του σπιτιού μέχρι τις 24 Ιουνίου οπότε καίγεται στις φωτιές του Αϊ-Γιάννη. Όλοι οι λαοί, πάντως, την Πρωτομαγιά γιόρταζαν την ανθοφορία της Φύσης και την απαρχή των «καλών καιρών».

Σύμφωνα με τη Λαογραφική έρευνα, το μαγιάτικο στεφάνι φτιάχνεται με βέργα από ευλύγιστο και ανθεκτικό ξύλο κληματαριάς ή σύρμα γύρω από το οποίο στηρίζονται τα λουλούδια. Στα νησιά της Μεσογείου την Πρωτομαγιά, φτιάχνουν ένα στεφάνι με λουλούδια συνήθως αγριολούλουδα, μαργαρίτες και πιο σπάνια παπαρούνες. Το λουλούδινο στεφάνι κρεμιέται έξω από τα σπίτια.

Όλα τα σπίτια, έκτος από εκείνα που έχουν πένθος, φτιάχνουν στεφάνι. Αποτελεί σύμβολο προστασίας, υγείας, ευτυχίας και καλής τύχης. Το στεφάνι θα παραμείνει στο σπίτι μέχρι τα μέσα του καλοκαιριού. Στη γιορτή του Αη Γιάννη του Κλείδωνα το ρίχνουν στη φωτιά. Τότε ανάβουν φωτιές σε δρόμους και πλατείες και πηδούν πάνω από τη φωτιά τρεις φορές, τρέχοντας.

Το ήξερες ότι…

•  Στην Ιαπωνία, υπάρχει η αποκαλούμενη ασθένεια του Μάη. Ένα είδος ασθένειας όπου οι νέοι σπουδαστές ή οι εργαζόμενοι αρχίζουν να βαριούνται το σχολείο ή την εργασία τους
• Στα Φινλανδικά, ο μήνας καλείται toukokuu, που σημαίνει “ο μήνας της σποράς”
• Στα Σλοβένικα, καλείται veliki traven, που σημαίνει “ο μήνας της υψηλής χλόης”
• Οι λαϊκές προλήψεις θεωρούν τον Μάιο «μαγεμένο» γι’ αυτό αποφεύγονται οι γάμοι και οι σοβαρές εργασίες στη διάρκειά του.

Καλό μήνα και καλή Πρωτομαγιά!