Μυστράς: H καστροπολιτεία, ένα μέρος εκπληκτικής ομορφιάς

Μια μαγεμένη πολιτεία, με όλη την βαθιά ιστορία του βυζαντίου και της Ευρώπης, ανάγλυφη, ο Μυστράς! Πώς να περιγράψει κάποιος αυτό το αριστούργημα;

Το Βυζαντινό κάστρο του Μυστρά βρίσκεται γεωγραφικά στη νότια πλευρά της Πελοποννήσου, κοντά στη Σπάρτη. Το Κάστρο είναι στην πραγματικότητα μια παλιά πόλη που περιβάλλεται από βυζαντινά τείχη και με ένα επιβλητικό παλάτι στην κορυφή του λόφου.

Πάνω απ ‘όλα η καστροπολιτεία είναι διάσημη για τις Βυζαντινές εκκλησίες με τις εντυπωσιακές τοιχογραφίες στο εσωτερικό. Αλλά, η ενέργεια που έχει ο χώρος, δεν κλείνεται σε λέξεις…

Περιήγηση στην ιστορία

Στους πρόποδες του λόφου βρίσκεται το σύγχρονο χωριό του Μυστρά, με παραδοσιακή αρχιτεκτονική και ωραίες πλατείες. Οι διακοπές στο Μυστρά μπορούν να συνδυαστούν με επισκέψεις στην όμορφη κοντινούς προορισμούς, όπως η Μονεμβασιά και το Γύθειο, βέβαια.

Τι ήταν όμως αυτό το πέτρινο στολίδι; Ο Μυστράς είναι μια οχυρωμένη πόλη και πρώην δήμος στη Λακωνία,, στην αγκαλιά του Ταϋγέτου, κοντά στην αρχαία Σπάρτη, και υπήρξε περίβλεπτη πρωτεύουσα της Βυζαντινής επικράτειας που έμεινε γνωστή ως Δεσποτάτο του Μορέως.

Τον 14ο και 15ο αιώνα, βιώνει μια περίοδο ευημερίας και πολιτιστικής άνθησης. Η περιοχή κατοικείται καθ ‘όλη την περίοδο της Τουρκοκρατίας.

Το 1249, ο Μυστράς έγινε έδρα του λατινικού Πριγκιπάτου της Αχαΐας, που ιδρύθηκε το 1205, μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης κατά την Δ’ Σταυροφορία, και ο πρίγκιπας Γουλιέλμος Β Βιλλεαρδουίνος, έχτισε το παλάτι του εδώ. Το 1261, οι Λατίνοι παραχώρησαν τον Μυστρά και άλλα οχυρά στη νοτιοανατολική Πελοπόννησο ως λύτρα για την απελευθέρωση του Γουλιέλμου Β ‘, ο οποίος είχε συλληφθεί στην Πελαγονία, και ο Μιχαήλ Παλαιολόγος έκανε την πόλη έδρα του νέου Δεσποτάτου του Μορέως. Παρέμεινε η πρωτεύουσα του Δεσποτάτου, και κυβερνήθηκε από τους συγγενείς του βυζαντινού αυτοκράτορα, αν και οι Ενετοί εξακολουθούσαν να ελέγχουν την ακτή και τα νησιά.

Ο Μυστράς και ο υπόλοιπος Μοριάς άνθισαν μετά το 1261, σε σύγκριση με το υπόλοιπο της αυτοκρατορίας. Σύμφωνα με το δεσπότη Θεοδώρου έγινε η δεύτερη πιο σημαντική πόλη στην αυτοκρατορία μετά την Κωνσταντινούπολη, και το παλάτι του Γουλιέλμου Β έγινε η δεύτερη κατοικία των αυτοκρατόρων. Η κεντρική εκκλησία της Μονής Βροντοχίων ολοκληρώθηκε γύρω στο 1310.

Οι τοιχογραφίες της Περιβλέπτου Μονής, που χρονολογείται μεταξύ 1348 και 1380, είναι μια πολύ σπάνια ενότητα από τον ύστερο βυζαντινό κύκλο, ζωτικής σημασίας για την κατανόηση της βυζαντινής τέχνης. Ο Μυστράς ήταν και το τελευταίο φιλοσοφικό κέντρο της Βυζαντινής σχολής.

Ο νεοπλατωνιστής φιλόσοφος Γεώργιος Πλήθων Γεμιστός έζησε εδώ μέχρι το θάνατό του το 1452. Ο ίδιος και άλλοι μελετητές με έδρα το Μυστρά επηρέασν την Ιταλική Αναγέννηση, ειδικά μετά από όταν συνόδευσε τον αυτοκράτορα Ιωάννη Παλαιολόγο στη Φλωρεντία το 1439. Το 1989 όλος ο Μυστράς, με το φρούριο, το παλάτι, τις εκκλησίες και τα μοναστήρια, αναγνωρίστηκαν από την UNESCO ως Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Κάθε χρόνο στον Μυστρά, από τις 25 ως τις 29 Μαΐου, γιορτάζονται με μεγάλη λαμπρότητα οι εκδηλώσεις των Παλαιολογείων. Για να τιμηθεί ο τελευταίος αυτοκράτορας του Βυζαντίου Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, διοργανώνεται κύκλος θρησκευτικών και πολιτιστικών εκδηλώσεων στο χώρο του κάστρου, καθώς και συνέδρια που αφορούν τα βυζαντινά χρόνια.

Το εκπληκτικό τοπίο

Ο Μυστράς βρίσκεται στις πλαγιές του Ταΰγετου. Ο Μυστράς, ένα απομονωμένο βουνό, ύψους 634 μ., ανήκει στον ορεινό όγκο του Ταΰγετου και αποτελεί μία πολύ ισχυρή στρατηγική θέση. Το ιδιόμορφο ανάγλυφο του βουνού, με τα δύο πλατώματα στην κορυφή (όπου χτίστηκε το κάστρο) και στη βόρεια ράχη (όπου βρίσκονται τα παλάτια και η πλατεία), οι απότομες και απρόκρημνες πλαγιές στη νότια και νοτιοανατολική πλευρά του, και η δυνατότητα εύκολης οχύρωσης των υπόλοιπων πλευρών, που ήθελε από εδώ να ελέγχει και τα ατίθασα σλαβικά φύλα της περιοχής (τους Μηλιγγούς), ήταν τα φυσικά πλεονεκτήματα αυτής της θέσης και ερμηνεύουν την επιλογή του Γουλιέλμου Β’ Βιλλεαρδουίνου.

Ο αρχαιολογικός χώρος βρίσκεται πάνω από το σύγχρονο χωριό του Μυστρά και την πόλη της Σπάρτης. Το πράσινο που περιβάλλει την περιοχή αποτελείται κυρίως από πεύκα και κυπαρίσσια. Μερικά μικρά ποτάμια και λίμνες δημιουργούν ένα θαυμάσιο σύνολο. Στον σύγχρονο Μυστρά υπάρχει μια όμορφη πλατεία με τα πλατάνια και δύο παραδοσιακά εστιατόρια, ακριβώς επάνω στην πλατεία. Το σύγχρονο χωριό του Μυστρά είναι πολύ γραφικό και έχει παλιά, πέτρινα κτίρια. Η πλατεία κυριαρχείται από παραδοσιακά αρχοντικά, που δημιουργούν ένα πανέμορφο τοπίο.

Ο δρόμος προς το Βυζαντινό Κάστρο έχει μαγευτικές αλλά απότομες στροφές και χρειάζεται προσοχή. Αλλά η θέα από εκεί προς τον κάμπο της Σπάρτης ήταν απλά μοναδική! Το κάστρο έχει δύο εισόδους: την κύρια είσοδο, όπου θα δείτε τον Καθεδρικό Ναό και το Μοναστήρι της Παντάνασσας, που εξακολουθεί να είναι ανοικτή στο κοινό σήμερα.

Το μοναστήρι είναι γεμάτο με εκπληκτικές τοιχογραφίες και η διακόσμηση είναι εμπνευσμένη από τη γοτθική τέχνη. Ακριβώς δίπλα στην Μητρόπολη είναι το Μουσείο του Μυστρά. Σε μικρή απόσταση, βρίσκεται το Σπήλαιο του Καιάδα, με την εκπληκτική διαδρομή.