Το 21% της χωρητικότητας της παγκόσμιας ναυτιλίας, με περισσότερα από 5.500 πλοία, είναι ελληνόκτητο. Οι θαλάσσιες μεταφορές ανέρχονται περίπου στο 7% του ΑΕΠ, διατηρώντας άμεσα και έμμεσα, 200.000 θέσεις εργασίας. 1.500 περίπου εταιρείες, διαχειρίστριες και ναυλώτριες ποντοπόρων πλοίων, είναι εγκατεστημένες στην Ελλάδα, ενώ εκείνες που έχουν ως αντικείμενο τη ναυτιλία ξεπερνούν τις 3.600.
Και σε παγκόσμιο επίπεδο, η εμπορική δραστηριότητα στη θάλασσα αυξάνεται κάθε χρόνο. Για παράδειγμα η χωρητικότητα πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων έφτασε από τα 169 εκατομμύρια dwt το 2010, στα 293 εκατομμύρια dwt το 2022. Σε αυτό το πλαίσιο, η ανάγκη της ελληνικής αλλά και της παγκόσμιας ναυτιλίας για εξειδικευμένα στελέχη είναι μεγάλη. Και οι αμοιβές, φυσικά, ανάλογες.
Συζητήσαμε με τον κο Μάριο Μπουγιούκα υπεύθυνο του τμήματος Ναυτιλιακών Σπουδών του BCA. To BCA ήταν το πρώτο κολλέγιο που δημιούργησε τμήμα ναυτιλιακών σπουδών στην Ελλάδα. Έκτοτε έχει τροφοδοτήσει με διευθυντικά στελέχη πολλές ελληνικές και ξένες εταιρείες, ενώ πλέον προσφέρει και μεταπτυχιακές σπουδές, σε εξειδικευμένους τομείς της ναυτιλιακής επιστήμης.
Ποιες προοπτικές υπάρχουν για όσους επιλέξουν την καριέρα του στελέχους της ναυτιλιακής αγοράς;
Υπάρχουν πολλά που μπορεί να κάνει ένας απόφοιτος ναυτιλιακών σπουδών. Μπορεί να εργαστεί σε ένα από τα τμήματα μιας ναυτιλιακής εταιρείας όπως στις ναυλώσεις, στην τροφοδοσία, στη διασφάλιση ποιότητας, στο οικονομικό τμήμα, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Η ναυτιλιακή αγορά είναι διεθνής, γι’ αυτό τα μαθήματα στο 3ο και 4ο έτος γίνονται αποκλειστικά στα Αγγλικά. Για να βοηθήσουμε όσους τελειώνοντας το Λύκειο δεν μιλούν πολύ καλά Αγγλικά, προσφέρουμε τη δυνατότητα στα πρώτα δύο χρόνια να παρακολουθήσουν μαθήματα στα Ελληνικά, κάνοντας όμως ταυτόχρονα, εντατικά μαθήματα Αγγλικών μέσα στο BCA, δωρεάν.
Ωστόσο υπάρχουν και πολλοί άλλοι τομείς που χρειάζονται στελέχη με ναυτιλιακές σπουδές: τράπεζες που έχουν πελάτες ναυτιλιακές επιχειρήσεις, ναυπηγεία, νηογνώμονες, επιχειρήσεις εξοπλισμού και τροφοδοσίας αλλά και κρατικοί οργανισμοί, ελληνικοί και ευρωπαϊκοί.
Ποιοι είναι οι μισθοί στον κλάδο;
Στις ΗΠΑ, η μέση ετήσια αμοιβή για εργαζόμενο στα γραφεία ναυτιλιακής εταιρείας είναι $91.000. Κυμαίνονται από $77.000 έως $105.000, ανάλογα με την εργασία, το τμήμα, καθώς και τις ατομικές δεξιότητες κάθε υπαλλήλου. Στην Ελλάδα, είναι χαμηλότερη, αλλά πολύ υψηλότερη από τις αμοιβές άλλων επαγγελματικών κλάδων. Ένας fleet manager, operational manager ή technical manager μπορεί να πάρει 7 και 8 χιλιάδες τον μήνα. Φυσικά, πρόκειται για υπεύθυνη εργασία που διαχειρίζεται μεγάλα μεγέθη σε οικονομική σημασία. Υπάρχουν επίσης και άλλες ειδικότητες που συνδέονται με τη ναυτιλία: στα νομικά και στον τομέα της κυβερνοασφάλειας. Δύο περιζήτητα μεταπτυχιακά που προσφέρει το BCA είναι το LLM Maritime Law και το MSc Maritime Cybersecurity.
Κινδυνεύει η ναυτιλία από κυβερνοεπιθέσεις;
Βεβαίως! Η διαχείριση της ναυτιλίας γίνεται ολοένα και περισσότερο ψηφιακή. Στο πλοίο συναντώνται η Τεχνολογία της Πληροφορικής (ΙΤ) και η Επιχειρησιακή Τεχνολογία (ΟΤ). Ο έλεγχος των μηχανών, η διαχείριση του φορτίου και η πλοήγηση γίνονται μέσω εξελιγμένων εφαρμογών Πληροφορικής. Στο προσεχές μέλλον, τα MAS (Maritime Autonomous Systems) θα ελέγχουν και θα καθοδηγούν τα πλοία από την ξηρά. Η ψηφιοποίηση στον χώρο της ναυτιλίας αυξάνει την απόδοση και την αποτελεσματικότητά της. Όμως, ταυτόχρονα, την καθιστά στόχο κυβερνοεπιθέσεων. Κρίσιμα συστήματα, όπως η πρόωση και η πλοήγηση, μπορούν να κλειδωθούν και να αχρηστευθούν μέχρι να πληρωθούν τα λύτρα. Την τριετία 2017-2020 οι κυβερνοεπιθέσεις με στόχο τις ναυτιλιακές εταιρείες αυξήθηκαν κατά 900%. Η Διεθνής Οργάνωση Ναυτιλίας (ΙΜΟ – INTERNATIONAL MARITIME ORGANIZATION) αντιλαμβανόμενη τον κίνδυνο, έχει δώσει εντολή στις ναυτιλιακές εταιρείες να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για την κυβερνοασφάλειά τους. Με αυτά τα δεδομένα, η παγκόσμια ζήτηση για ειδικούς στην ναυτιλιακή κυβερνοασφάλεια είναι πολύ μεγάλη. Από τα 3 εκατομμύρια ειδικούς κυβερνοασφάλειας που χρειαζόμαστε, επιπλέον των υπαρχόντων, όπως υπολόγισε το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ (WEF), η ναυτιλία έχει ανάγκη ένα μεγάλο ποσοστό. Το μεταπτυχιακό πρόγραμμα MSc in Maritime Cybersecurity καλύπτει όλους τους τομείς της ναυτιλιακής βιομηχανίας που κινδυνεύουν από το ηλεκτρονικό έγκλημα: τη διαχείριση της ναυτιλιακής εταιρείας, την ενδοεταιρική επικοινωνία, την τεχνολογία επί του σκάφους, τις λιμενικές λειτουργίες και τις ρυθμιστικές απαιτήσεις. Τα μαθήματα εμπλουτίζονται με σεμινάρια, διαλέξεις και workshops, με εισηγητές κορυφαία στελέχη της ναυτιλίας και της πληροφορικής, που μεταφέρουν τους φοιτητές στο «πεδίο» αναλύοντας πραγματικά περιστατικά.
Ποιο Πανεπιστημιακό Ίδρυμα χορηγεί τους τίτλους σπουδών;
Όλοι οι τίτλοι σπουδών του BCA, Bachelor και Master, χορηγούνται από το πολυβραβευμένο για τις ακαδημαϊκές επιδόσεις και τις καινοτομίες του, University of West London (UWL). Είναι ακριβώς οι ίδιοι που χορηγούνται και στους αποφοίτους στο Λονδίνο. Αναγνωρίζονται σε όλον τον κόσμο και είναι ισότιμοι επαγγελματικά με τα πτυχία και τους μεταπτυχιακούς τίτλους σπουδών που απονέμουν τα ελληνικά πανεπιστήμια.
