Ένα υπέροχο άρθρο των New York Times πόσταρε στην σελίδα της στο facebook η διάσημη ηθοποιός Σούζαν Σάραντον. Το άρθρο περιγράφει την κατάσταση στην οποία είναι σήμερα οι κάτοικοι της Λέσβου που με πόνο και αυτοθυσία έσωσαν χιλιάδες πρόσφυγες που έφταναν στο νησί τους από τα τουρκικά παράλια. Και πως φέτος ζούν ένα από τα χειρότερα καλοκαίρια τους με τους τουρίστες να τους έχουν γυρίσει την πλάτη.
Πρωταγωνιστής στο άρθρο ο Στρατής Βαλαμιος ένας ψαράς από την Σκάλα Συκαμιάς ο οποίος βγαίνει με την βάρκα του για καλαμάρια ενώ πέρυσι τέτοια εποχή είχε παρατήσει την δουλειά του για να σώζει ανθρώπινες ψυχές.
Γράφουν οι NYT: «Η Σκάλα Συκαμιάς, με τους 100 κατοίκους της έγινε γρήγορα το σημείο μηδέν της προσφυγικής κρίσης. Ήταν η πρώτη στάση των προσφύγων στην Ευρώπη για να προσπαθήσουν να φτάσουν στον τελικό τους προορισμό – κυρίως την Γερμανία – για να ξεκινήσουν μια καινούρια ζωή».
Ο Στρατής Βαλαμιος περιγράφει όσα έζησε: «Ήμουν μέσα στη μέση της θάλασσας και έβλεπα 50 βάρκες να περνούν γύρω μου. Πήγαινα προς το μέρος τους και εκείνοι πετούσαν τα παιδιά τους μέσα στην βάρκα μου για να τα σώσουν».
Σήμερα οι αφίξεις είναι ελάχιστες. Η ακτογραμμή που ήταν γεμάτη με πορτοκαλί σωσίβια και βουλιαγμένες βάρκες τώρα είναι καθαρή. Όμως το ανθρώπινο δράμα άφησε την σκιά του εκεί αλλά και σε όλη την Λέσβο. Το χωριό είναι άδειο από τουρίστες φέτος αφού, Γερμανοί, Σουηδοί και άλλες εθνικότητες πηγαίνουν αλλού για διακοπές αφού δεν θέλουν να μείνουν σε ένα μέρος που “μυρίζει” ακόμα απόγνωση και πόνο.
Ο κ. Βαλαμιος συμπληρώνει το εισόδημά του από το ψάρεμα δουλεύοντας πέντε μήνες το χρόνο σε μια ταβέρνα. Όμως, φέτος του ζητήθηκε να δουλέψει μόνο για ένα μήνα. Περίπου 1.000 κάτοικοι της Λέσβου έχασαν φέτος την εποχική τους δουλειά.
Ωστόσο τα λόγια της Θεανώς Λαούμη ιδιοκτήτριας της ταβέρνας “Το κύμα” συγκινούν:
«Όλο το χωριό είναι περήφανο για όσα κάναμε. Στην παραλία μπροστά από το μαγαζί μου έφταναν ακατάπαυστα βάρκες με πρόσφυγες. Δεν ήξερες ποιόν να πρωτοσώσεις. Ήταν τόσοι πολλοί άνθρωποι. Αλλά τους σώσαμε. Ήταν κάτι απόλυτα φυσιολογικό και αυτό θα έπρεπε να μας κάνει καλό αντί για κακό».
Υπάρχουν κι εκείνοι ωστόσο που δεν έχουν τα ίδια αισθήματα. Ο ψαράς, Νίκος Κατακουζηνός δηλώνει στους NYT: «Δεν θέλω να ξανάρθουν. Έκαναν αρκετό κακό και στο χωριό και στο νησί». Όμως, οι περισσότεροι κάτοικοι της Σκάλας δεν κατηγορούν τους πρόσφυγες. Πολλοί υπήρξαν κι εκείνοι πρόσφυγες στον μεγάλο διωγμό από την Τουρκία το 1920.
Ο Στρατής Βαλαμιος θυμάται κάποιες από τις διασώσεις του που ξεκίνησαν από το 2009! «Οι συγχωριανοί μου ήταν σε σοκ. Ήταν τόσα πολλά μωρά. Παίρναμε πρώτα αυτά και μετά επιστρέφαμε για τους ενήλικους. Πολλές φορές δεν ήξερες αν τα παιδιά θα έμεναν ορφανα. Είδαμε τόσους ανθρώπους να πεθαίνουν».
Σύντομα οργανώθηκαν και όλα γινόντουσαν με σχέδιο. Στο άκουσμα της άφιξης κάποιας βάρκας οι κάτοικοι έτρεχαν στην ακτή για να βοηθήσουν τους διασωθέντες. Κάποιες μέρες έφταναν μέχρι και 5.000 άνθρωποι. Οι γυναίκες ακολουθούσαν τις γιαγιάδες του χωριού που τις πήγαιναν σε ένα μικρό σπίτι τους έδιναν στεγνά ρούχα και τάιζαν με γάλα τα μωρά.
Όλα αυτά δεν πρέπει να ξεχαστούν….
πηγη: New York Times