Ο φάκελος του Μάνου Χατζιδάκι! Τον παρακολουθούσαν μέχρι το 1980

Ο Μάνος Χατζιδάκις “φακελώθηκε” για πρώτη φορά όταν ήταν ακόμη νεαρός (μόλις 16 ετών) και συνέχισε να παρακολουθείται ως εν δυνάμει “απειλή” για τη χώρα επί σχεδόν τέσσερις δεκαετίες! Την 1η Σεπτεμβρίου 1941, στα δύσκολα χρόνια της Κατοχής, ο Μάνος Χατζιδάκις αναζητεί θέση εργασίας στο εργοστάσιο ΦΙΞ. Για να πάρει τη θέση του υπαλλήλου, συγκεκριμένα ως παγοπώλης, πρέπει να υπάρξει εισηγητικό σημείωμα των αρχών.

Μια φωτογραφία του νεαρού Μάνου, τα προσωπικά του στοιχεία, μαζί με “πληροφορίαι Αστυνομικών Αρχών του τόπου καταγωγής και διαμονής” που τον καταχωρούν ως “εθνικόφρων, υγιών κοινωνικών αρχών, καλής διαγωγής, ουδέν επιβαρυντικόν” οδηγούν σε “ευμενή εισήγηση” για την πρόσληψή του.

Την εποχή του Εμφυλίου και συγκεκριμένα τον Ιούλιο του 1949, η περιβόητη Υποδιεύθυνσις Γενικής Ασφάλειας ΚΔ’ Παράρτημα, αποστέλλει απόρρητον έγγραφον “περί της διαγωγής του Χατζηδάκη Μάνου”. Λίγες μέρες νωρίτερα, ο 24χρονος τότε συνθέτης ήθελε να μεταβεί για επαγγελματικούς λόγους σε Πάτρα και Βόλο, ενώ είχε προηγηθεί η αίτησή του για “αποχαρακτηρισμόν του ως κομμουνιστή”.

Η απάντηση της Υποδιεύθυνσης ήταν η εξής: “Λαμβάνομεν την τιμήν, εις εκτέλεσιν της υπ’ αριθ.Υμετέρας διαταγής, να υποβάλωμεν προσηρτημένως ταύτην και να αναφέρωμεν επί του εν περιλήψει αντικειμένου, ότι κατά συλλεγείσας πληροφορίας παρ’ ευηπόληπτων και αξιόπιστων προσώπων της περιφέρειάς μας ο περί ου πρόκειται για Χατζηδάκης Μάνος, ετών 24, εκ Ξάνθης, μουσικός, τέως κάτοικος ημετέρας περιφέρειας οδός… και νυν κάτοικος της οδού Μάνου αρ.3, κατά την παραμονή του δεν μας απασχόλησε από οιασδήποτε πλευράς, πληροφορίαι φέροντον τον ως εμφορούμενον υπό αριστερών φρονημάτων άνευ δράσεως. Όσον αφορά δια την άρση του χαρακτηρισμού του ως κομμουνιστή, η υπηρεσία δεν δύναται να έχει γνώμη.”

Στα χρόνια της κατοχής, ο Μάνος Χατζιδάκις είχε στρατολογηθεί στην ΕΠΟΝ. Είχε δηλώσει αργότερα γι αυτή του την ένταξη: “Ήμουνα στην ΕΠΟΝ, όπως κάθε νέος άνθρωπος τότε. Ήταν μια εποχή που ο καθένας έδινε τη συμμετοχή του στον αγώνα εναντίον των Γερμανών.”

Στις 22 Ιουνίου 1961 έγγραφο της Υποδιεύθυνσις Γενικής Ασφάλειας με τίτλο “Δελτίον Δράσεως” αναφέρει για τον συνθέτη: “Κατά την Κατοχή ανεμίχθη εις την ΕΠΟΝ. Εις ληφθείσαν την 20-7-48 ανωμοτί κατάθεσιν του αναφέρει ότι εν έτει 1943 παρασυρθείς ανεμίχθη εις την ΕΠΟΝ μετά τρίμηνον όμως απεχώρησεν, αντιληφθείς τους αντεθνικούς σκοπούς της εν λόγω οργάνωσεως. Την 15-6-49 δι’ αιτήσεως του ητήσατο τον αποχαρακτηρισμόν του, δημοσιεύσας άμα βραδύτερον και δήλωσιν αποκηρύξεως του ΚΚΕ και των εξ αυτού εξαρτώμενων κουμμουνιστικών οργανώσεων εις την ημερησίαν εφημερίδα “Ακρόπολις” της 23-8-1949. Προτάσει ημών απεχαρακτηρίσθη της υπ’ αριθ. Διαταγής τους τέως υπουργού. Την 19-6-51 τω εχορηγήθη πιστοποιητικόν δι’ αποδημίαν.

Επί χούντας, την 21η Απριλίου 1973, απόρρητον σήμερα προς την Υ.Γ.Α Αθηνών για να ενεργήσει “ωλοκληρωμένην έρευνα προς εξακρίβωσιν του ποιού και εν γένει διαγωγής του εν θέματι, επεκτείνοντες ειδικώτερον την έρευναν και επί των κάτωθι, το δυνατόν ταχύτερον, προς ενημέρωσιν της ΚΥΠ

1) α. Την αξιοπρέπειαν, το ήθος και τας κοινωνικάς του σχέσεις, β. Την εθνικήν ή αντεθνικήν δράσιν κατά τας περιόδους ι)της Κατοχής ιι) Συμμοριτοπόλεμου ιιι) 1950 μέχρι Επαναστάσεως 21-4-67 ιv)μετά την Επανάστασιν και μέχρι σήμερον. γ. Τα κοινωνικά του φρονήματα. δ) Την πίστιν εις την Επανάστασιν ή την αντίθεσιν προς ταύτην. ε) Εάν επηρεάζεται κατά την εκτέλεσιν της υπηρεσίας του υπό ατομικών συμφερόντων ή πολιτικών παραγόντων στ) Παν έτερον στοιχείον ικανόν να απεικονίση την προσωπικότητά του.

2) Εάν ο ειρημένος με ουδέν βαρύνηται και εμφορήται υπό υγιών κοινωνικών φρονημάτων, δέον να γνωρίσητε λεπτομερώς τα ως άνω στοιχεία απ’ ευθείας εις την ΚΥΠ.”

Από τις τελευταίες καταχωρίσεις στον φάκελο του Μάνου Χατζιδάκι είναι επί των ημερών του στο Τρίτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ. Στις 18-4-1980 μεταδίδεται από το κρατικό ραδιόφωνο το μυθιστόρημα του Νίκου Χουλιάρα “Ο Λούσιας” και ακούγονται κάποιες ελευθεροστομίες, η Υπηρεσία Πληροφοριών αποστέλλει έγγραφο προς τον εισαγγελέα αναφέροντας ότι ο “διευθυντής του Τρίτου Προγράμματος της ΕΡΤ επέτρεψε να μεταδοθή, από Ραδιοφώνου, εκπομπή, άσεμνου περιεχομένου […] κατά παράβασιν […]’