Η προθεσμία για τη δήλωση των ημιυπαίθριων λήγει την 28η Δεκεμβρίου 2010.
Εντυπωσιακά αυξημένη εμφανίζεται η κινητικότητα στις Πολεοδομίες της χώρας, καθώς, όπως δείχνουν τα τελευταία στοιχεία του Υπουργείου Περιβάλλοντος, οι πολίτες σπεύδουν με την είσοδο του φθινοπώρου να επωφεληθούν από την πολεοδομική ασυλία διάρκειας 40 ετών, που τους δίνει η πολιτεία, με την προϋπόθεση καταβολής προστίμου για την αλλαγή χρήσης ημιυπαίθριων χώρων.
Από τις 350 αιτήσεις για ρύθμιση που ήταν η ημερήσια επίδοση στα τέλη Αυγούστου και τις 1.600 των αρχών του Σεπτεμβρίου, οι ρυθμοί επιταχύνθηκαν, την προηγούμενη εβδομάδα, σε περισσότερες από 2.200 ημερησίως, γεγονός που οδηγεί στελέχη του Υπουργείου να κάνουν λόγο για «τρομακτική αύξηση».
«Πρωταθλήτρια» υπηρεσία στην υποδοχή αιτήσεων είναι η Διεύθυνση Πολεοδομίας Νότιου Τομέα της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Ανατολικής Αττικής (Παλλήνη), ακολουθούμενη από τη Διεύθυνση Πολεοδομίας του Ανατολικού Τομέα της Νομαρχίας Αθηνών (Αγ. Παρασκευή) και τη Διεύθυνση Πολεοδομίας του Νότιου Τομέα της Νομαρχίας Αθηνών (Αργυρούπολη). Την Αθήνα ακολουθεί η Θεσσαλονίκη. Στην περιφέρεια, ο νομός Έβρου είναι στην πρώτη θέση της κατάταξης, με μεγάλη διαφορά από τον δεύτερο, τον νομό Σερρών. Στην τελευταία θέση είναι ο νομός Φωκίδας, έπεται ο νομός Κεφαλληνίας – Ιθάκης και ακολουθούν οι νομοί Καρδίτσας, Τρικάλων, Καστοριάς, Ροδόπης, και Σάμου.
Ο συνολικός αριθμός των αιτήσεων για ρύθμιση ημιυπαίθριων, που έχουν υποβληθεί, υπερβαίνουν έως στιγμής τις 90.000. Ωστόσο, η Ομοσπονδία Κατασκευαστών Κτηρίων Ελλάδος εκτιμά ότι σε 1,5 εκατομμύρια κτήρια σε όλη τη χώρα υπάρχει ζήτημα με «κλεισμένους» ημιυπαίθριους, ή άλλους χώρους, που έχουν αλλάξει χρήση.
Σε ό,τι αφορά τον μέσο όρο συναλλαγής προστίμων, ο μεγαλύτερος μ.ο. στην καταβολή της πρώτης δόσης καταγράφεται στη Βουλιαγμένη (29.000 ευρώ) και ακολούθως, στην Κηφισιά (23.000 ευρώ).
Όλες, δε, οι πολεοδομίες ανταποκρίνονται στη ζήτηση για ρύθμιση των παράνομων ημιυπαίθριων χώρων, επισημαίνεται από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας & Κλιματικής Αλλαγής.
Για όσους δεν προχωρήσουν σε ρύθμιση, η πολιτεία επιφυλάσσει «σαφάρι» ελέγχων, μετά την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της αίτησης. Στην περίπτωση μη δήλωσης του ημιυπαίθριου, ή μη εξόφλησης της εισφοράς για τη ρύθμιση, ο χώρος θα υπαχθεί στις διατάξεις περί αυθαιρέτων. Η νομοθεσία προβλέπει πρόστιμο 30% επί της αξίας του αυθαιρέτου (σσ. του ημιυπαίθριου, που δεν δηλώθηκε) και πρόστιμο διατήρησης του συγκεκριμένου αυθαιρέτου 5% επί της αξίας του, κατ΄έτος. Προς το παρόν, έχουν ήδη αρχίσει οι δειγματοληπτικοί έλεγχοι επί των δηλώσεων, που έχουν ήδη υποβληθεί.
«Οι πολεοδομίες είναι έτοιμες, εφόσον αυτοί οι έλεγχοι εμπίπτουν στις αρμοδιότητές τους», υπογραμμίζει η κ. Καλτσά και καθησυχάζει, παράλληλα, τους ιδιοκτήτες που επιθυμούν να προχωρήσουν στη ρύθμιση ως τα ερωτήματα, τα οποία διατυπώνονται συχνά. Ο δήμος και η ΔΕΗ δεν μπορούν να ζητήσουν αναδρομικά μετά τη ρύθμιση του ημιυπαίθριου χώρου, καθώς γίνεται σαφές στην παράγραφο 6 της εγκυκλίου 5/3-5-2010 του ΥΠΕΚΑ ότι «δεν επιβάλλονται νέα πρόστιμα για τους ρυμισθέντες χώρους και δεν οφείλονται αναδρομικά φόροι και εισφορές». Διευκρινίζει, επίσης, ότι με αυτή τη ρύθμιση δεν επηρεάζονται τα κοινόχρηστα.
Την ευθύνη για το «καλώς έχειν» όσον αφορά το ποιοι χώροι από την εγκεκριμένη μελέτη της πολεοδομίας έχουν αλλάξει χρήση έχει ο ιδιοκτήτης και, κατά συνέπεια, ο μηχανικός που συντάσσει την Τεχνική Έκθεση δεν υποχρεώνεται να πάει επί τόπου για τη σύνταξή της, υποστηρίζει ο αρχιτέκτων-μηχανικός στο γραφείο ΓΟΚ και Πολεοδομικών Εφαρμογών του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος Μάρκος Φραγκιαδάκης.
Βήμα-βήμα η ρύθμιση ημιυπαίθριων
Στη ρύθμιση ημιυπαίθριων εντάσσονται όλα τα ακίνητα με οικοδομική άδεια, που εκδόθηκε, ή αναθεωρήθηκε μέχρι την 2α Ιουλίου 2009. Δεν εντάσσονται τα εκτός σχεδίου, ή εκτός ορίων οικισμών, ακίνητα, που βρίσκονται σε ρέματα, βιότοπους, αιγιαλό, δάση και αναδασωτέες περιοχές. Επίσης, εντάσσονται οι ημιυπαίθριοι χώροι, που κλείστηκαν παράνομα ή άλλαξαν χρήση, αλλά που βρίσκονται μέσα στον εγκεκριμένο όγκο του κτηρίου.
Σύμφωνα με την Ερμηνευτική Εγκύκλιο 5 του Υπουργείου, εγκεκριμένος κτηριακός όγκος είναι το κέλυφος του κτηρίου που φαίνεται στην οικοδομική άδεια, από το δάπεδο του υπογείου μέχρι το δώμα ή τη στέγη. Σε αυτόν συμπεριλαμβάνονται τα υπόγεια, οι πυλωτές, οι αρχιτεκτονικές προεξοχές, τα πατάρια, ο χώρος κάτω από τη στέγη (σοφίτα), οι ημιυπαίθριοι χώροι, ο μηχανολογικός όροφος, η αίθουσα κοινωνικών εκδηλώσεων. Δεν περιλαμβάνονται κλεισμένα μπαλκόνια, κλεισμένες – στεγασμένες εγκαταστάσεις στήριξης φυτών (πέργκολες), κατασκευές στο δώμα, στην πρασιά κλπ.
Διαδικασία
– Υποβολή αίτησης στην πολεοδομική υπηρεσία από τον ιδιοκτήτη ή εξουσιοδοτημένο εκπρόσωπό του, η οποία θα συνοδεύεται από:
1. Αίτηση και έντυπο παρατηρήσεων
2. Υπεύθυνη δήλωση ιδιοκτήτη σε δύο αντίτυπα
3. Παράβολο 250 ευρώ (ένα για το σύνολο των ημιυπαίθριων αυτοτελούς ιδιοκτησίας) ή 350 ευρώ (ένα για το σύνολο των λοιπών χώρων, πλην ημιυπαίθριων αυτοτελούς ιδιοκτησίας) από Δημόσιο Ταμείο. Κατά την πληρωμή των παραβόλων στην τράπεζα, ή την εφορία, η απόδειξη καταβολής πρέπει να συνοδεύεται απαραιτήτως με σαφή αναγραφή «Για τον ν. 3843/2010». Η αξία του παράβολου συνυπολογίζεται στο τελικό πρόστιμο. Με την πληρωμή, ο ιδιοκτήτης κρατά το εν λόγω έγγραφο.
4. Τεχνική Έκθεση Μηχανικού και παραστατικό αμοιβής του, όπως αυτή προκύπτει, σύμφωνα με τον κώδικα ελάχιστων αμοιβών του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας. Η κατώτατη αμοιβή του μηχανικού, ανά ιδιοκτησία, διαμορφώνεται στα 286,01 ευρώ (232,53 ευρώ+23% ΦΠΑ) και συνυπολογιζομένων λοιπών φόρων και εισφορών (ΦΕΜ και ΤΣΜΕΔΕ) φθάνει τα 320 ευρώ.
Ο ιδιοκτήτης κρατά το παραστατικό πληρωμής του μηχανικού και παραλαμβάνει από αυτόν την Τεχνική Έκθεση και τα Παραστατικά Εξόφλησης ΦΕΜ & ΤΣΜΕΔΕ.
Η Τεχνική Έκθεση Μηχανικού συνοδεύεται από τα παρακάτω έγγραφα, τα οποία συλλέγει ο ενδιαφερόμενος από την πολεοδομία περιοχής του κτηρίου:
Α. Στέλεχος οικοδομικής άδειας του κτηρίου.
Β. Τοπογραφικό διάγραμμα οικοπέδου.
Γ. Κάτοψη ορόφου με επισήμανση της επιφάνειας, που άλλαξε χρήση.
Σε περίπτωση ταχυδρομικής αποστολής του πλήρους φακέλου στην αρμόδια πολεοδομία, θα πρέπει όλα τα παραπάνω να βεβαιώνονται για το γνήσιο της υπογραφής από ΚΕΠ, ή Αστυνομικά Τμήματα (σσ. για τους ευρισκόμενους εκτός της Επικράτειας από την Προξενική Αρχή). Ο φάκελος πρέπει να ταχυδρομηθεί, το αργότερο μέχρι την 28η Οκτωβρίου του 2010.
– Μπαίνει σφραγίδα καταχώρησης στην αίτηση του ιδιοκτήτη. Αντίγραφο της αίτησης επιστρέφεται στον ενδιαφερόμενο και στον πίνακα, που υπάρχει στο πίσω μέρος της αίτησης, καταγράφονται τυχόν ελλείψεις.
– Αφού διαπιστωθεί η πληρότητα του φακέλου, μπαίνει στην αίτηση του ιδιοκτήτη και η σφραγίδα πληρότητας.
Στην περίπτωση που διαπιστωθεί ότι ο φάκελος είναι πλήρης, οι δύο σφραγίδες μπορούν να μπουν ταυτόχρονα.
– Η πολεοδομία ενημερώνει τις συναρμόδιες υπηρεσίες (ΔΟΥ, ΙΚΑ, Τμήμα έκδοσης αδειών, Τμήμα ελέγχου κατασκευών κ.λπ.), ώστε να ανασταλούν τυχόν κυρώσεις και ήδη επιβληθέντα πρόστιμα.
– Σε διάστημα το πολύ 60 ημερών και αφού διαπιστωθεί ότι ο φάκελος είναι πλήρης, στέλνεται από την πολεοδομία στον ενδιαφερόμενο το έντυπο Υπολογισμού Ειδικού Προστίμου, στο οποίο έντυπο θα φαίνεται τόσο το συνολικό ποσό του ειδικού προστίμου, όσο και το ποσό της πρώτης δόσης. Το ειδικό πρόστιμο καταβάλλεται είτε εφάπαξ με έκπτωση 10%, είτε σε έξι δόσεις (τριμηνιαίες για κατοικίες και τετραμηνιαίες για καταστήματα / γραφεία). Στην περίπτωση που ο ιδιοκτήτης επιλέξει τη διαδικασία των δόσεων, η πρώτη δόση πρέπει να καταβληθεί πριν την 28η Απριλίου του 2011.
– Ο ενδιαφερόμενος προσκομίζει το έντυπο Υπολογισμού Ειδικού Προστίμου, που θα έχει πάρει από την πολεοδομία με επικολλημένο τον κωδικό πληρωμής και θα καταβάλλει τα οφειλόμενα ποσά στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο Ελλάδος και στα Ελληνικά Ταχυδρομεία (ΕΛ.ΤΑ.) ή μέσω του ΔΙΑΣ στις τράπεζες:
Millennium Bank, Aspis Bank, Τράπεζα Κύπρου, Emporiki Bank, Αγροτική Τράπεζα, Alpha Bank, Attica Bank, EFG Eurobank, Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, Γενική Τράπεζα, Τράπεζα Πειραιώς, HSBC, Probank, Marfin-Egnatia Bank, Proton Bank ΑΕ, Πανελλήνια Τράπεζα, Citibank, Ένωση Συνεταιριστικών Τραπεζών Ελλάδος (Αχαϊκή Συνεταιριστική Τράπεζα, Συνεταιριστική Τράπεζα Δωδεκανήσου, Συνεταιριστική Τράπεζα Πελοποννήσου, Συνεταιριστική Τράπεζα Χανίων, Συνεταιριστική Τράπεζα Καρδίτσας, Παγκρήτια Συνεταιριστική Τράπεζα, Συνεταιριστική Τράπεζα Ηπείρου και Συνεταιριστική Τράπεζα Ευβοίας).
– Ο ενδιαφερόμενος, αφού καταβάλει τα οφειλόμενα ποσά, προσκομίζει τα παραστατικά πληρωμής στην πολεοδομική υπηρεσία. Αυτά καταγράφονται στο «Ειδικό Βιβλίο Καταχώρησης» και στο έντυπο της Αίτησης του Ιδιοκτήτη μπαίνει η σφραγίδα περαίωσης της διαδικασίας.
– Η πολεοδομία αποστέλλει συγκεντρωτικά στοιχεία, ανά δήμο, του ειδικού προστίμου σε ηλεκτρονική διεύθυνση του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.
Πώς υπολογίζουμε το πρόστιμο, που αναλογεί στον δικό μας ημιυπαίθριο χώρο;
Υπενθυμίζεται ότι οι ιδιοκτήτες ακινήτων πρώτης κατοικίας, στους οποίους διαπιστώνεται πολεοδομική αυθαιρεσία, καλούνται να πληρώσουν κλιμακωτό πρόστιμο, που κυμαίνεται από 5% έως 9% επί των δηλούμενων χώρων. Δηλαδή, στα ακίνητα εντός σχεδίου πόλεως, ή εντός ορίων οικισμών,
* για ημιυπαίθριο μικρότερο των 25 τ.μ., το πρόστιμο προκύπτει από τον πολλαπλασιασμό του συνόλου των τετραγωνικών μέτρων, που αριθμεί ο ημιυπαίθριος Χ την αντικειμενική αξία του τ.μ. (αναγράφεται στους λογαριασμούς της ΔΕΗ) Χ τον συντελεστή 5%.
* για ημιυπαίθριο μεγαλύτερο των 25 τ.μ. και μικρότερο των 75 τ.μ., το πρόστιμο προκύπτει από τον παραπάνω πολλαπλασιασμό επί τον συντελεστή 7% και
* για ημιυπαίθριο μεγαλύτερο των 75 τ.μ., το πρόστιμο προκύπτει από τον παραπάνω πολλαπλασιασμό επί τον συντελεστή 9%.