Ο νόμος για την προστασία της πρώτης κατοικίας μετράει σχεδόν τέσσερις μήνες ζωής, ενώ η ηλεκτρονική πλατφόρμα έχει ανοίξει εδώ και 50 ημέρες. Ωστόσο οι ενδιαφερόμενοι που σύμφωνα με κάποιες μετρήσεις μπορεί να ανέλθουν δυνητικά στους 180.000 δεν δείχνουν ιδιαίτερα ενδιαφέρον να ενταχθούν στην σχετική ρύθμιση.
Είναι χαρακτηριστικό ότι μόλις 22 (!!!) αιτήσεις έχουν ολοκληρωθεί και έχουν αποσταλεί στις τράπεζες για έλεγχο. Από την 1η Ιουλίου, οπότε και ξεκίνησε η λειτουργία της ηλεκτρονικής πλατφόρμας της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους μέχρι και τις 18 Αυγούστου, δηλαδή στις 7 πρώτες εβδομάδες λειτουργίας της πλατφόρμας έχουν εισέλθει στην εφαρμογή 68.823 χρήστες, έχουν ξεκινήσει τη διαδικασία ετοιμασίας της αίτησης 14.822 δανειολήπτες ενώ έχουν υποβληθεί μόλις 22 αιτήσεις και έχουν διαβιβαστεί στις τράπεζες.
Αυτό σημαίνει ότι οι ενδιαφερόμενοι δεν δείχνουν ιδιαίτερη θέρμη για να ενταχθούν στην ρύθμιση και να τύχουν της προστασίας. Τι μπορεί να σημαίνει αυτό; Κανείς δεν γνωρίζει με απόλυτη ασφάλεια. Από τον επόμενο μήνα που θα ξεκινήσουν ξανά οι πλειστηριασμοί θα φανεί το κατά πόσο ο νόμος θα πετύχει ή όχι.
Ο έλεγχος για τις προϋποθέσεις
Η πλατφόρμα ελέγχει για κάθε οφειλή εάν πληρούνται οι εξής προϋποθέσεις: ληξιπρόθεσμη οφειλή κατά την 31η /12/2018, ένδειξη μη ύπαρξης εγγύησης Ελληνικού Δημοσίου, σύνδεση εξασφάλισης με κύρια κατοικία αιτούντος και ένδειξη μη ύπαρξης ρύθμισης σύμφωνα με τα άρθρα 99 επ. του ν. 3588/2007 (Α΄ 153), τα άρθρα 61 έως 67 του ν. 4307/2014 (Α΄ 246) ή το ν. 4469/2017 (Α΄ 62), ή εκκρεμούς αίτησης ρύθμισης κατά τις διατάξεις αυτές.
Η αξία της κύριας κατοικίας της οποίας επιδιώκεται η προστασία από την αναγκαστική ρευστοποίηση, δεν θα πρέπει να υπερβαίνει κατά τον χρόνο υποβολής της ηλεκτρονικής αίτησης συναινετικής ρύθμισης οφειλών το ποσό των 250.000 ευρώ. Εάν στις οφειλές περιλαμβάνονται και επιχειρηματικά δάνεια, η αξία της κατοικίας δεν μπορεί να είναι ανώτερη από 175.000 ευρώ. Επισημαίνεται ότι ως αξία της κύριας κατοικίας λαμβάνεται η φορολογητέα αξία για τον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ.
Η υποβολή αίτησης προστασίας της πρώτης κατοικίας προϋποθέτει την αποδοχή άρσης του φορολογικού και τραπεζικού απορρήτου του αιτούντος, του/της συζύγου και των εξαρτώμενων μελών. Σημειώνεται ότι κατά το στάδιο της άντλησης των στοιχείων από τρίτες πηγές (πιστωτικά ιδρύματα και Α.Α.Δ.Ε.), η οποία διαρκεί δέκα ημερολογιακές ημέρες, ο χρήστης (αιτών, σύζυγος/εξαρτώμενο μέλος) δεν δύναται να επεξεργαστεί το περιεχόμενο της αίτησης, παρά μόνο έχει τη δυνατότητα προβολής των στοιχείων που έχουν αντληθεί.
Ο νόμος παρέχει προστασία από αναγκαστικά μέτρα για όσους πληρούν τα κριτήρια και ενταχθούν στη ρύθμιση, μεταξύ των οποίων είναι και όσοι έχουν κάνει αίτηση ένταξης στον νόμο Κατσέλη και η αίτησή τους εκκρεμεί. Εναλλακτικά, μπορεί κάποιος να ζητήσει τη ρύθμιση της οφειλής του δικαστικά, αν και από τα τέλη Φεβρουαρίου δεν υπάρχει υποχρεωτικό πλαίσιο βάσει του οποίου θα μπορεί κάποιος να προστατεύσει την πρώτη του κατοικία ούτε επίσης πλαίσιο που να προσδιορίζει υποχρεωτικά τη μηνιαία δόση που θα πρέπει να πληρώνει για να τη διασώσει από τον πλειστηριασμό.
Ανοιχτή η πλατφόρμα ως τις 31 Δεκεμβρίου 2019
Η πλατφόρμα θα παραμείνει ανοικτή έως τις 31 Δεκεμβρίου 2019 και προβλέπει αυτοματοποιημένη διαδικασία, βάσει της οποίας θα ελέγχεται η επιλεξιμότητα των δικαιούχων. Εφόσον κάποιος συγκεντρώνει όλες τις αναγκαίες προϋποθέσεις, η αίτηση θα διαβιβάζεται ηλεκτρονικά στις εμπλεκόμενες τράπεζες, οι οποίες εντός ενός μήνα θα παρέχουν μια πρόταση ρύθμισης, με τους εξής όρους:
Διαγραφή οφειλής, εφόσον το ανεξόφλητο υπόλοιπο του δανείου ξεπερνάει το 120% της εμπορικής αξίας της πρώτης κατοικίας.
Αποπληρωμή σε 25 έτη.
Χαμηλό επιτόκιο 2%, προσαυξημένο με το Εuribor 3μήνου.
Επιδότηση από το κράτος ανάλογα με την εισοδηματική κατάσταση του οφειλέτη.
Ο νόμος για την προστασία της πρώτης κατοικίας αφορά μόνο φυσικά πρόσωπα που έχουν πραγματική οικονομική αδυναμία και περιλαμβάνει σειρά δικλίδων ασφαλείας, όπως η άρση του τραπεζικού και του φορολογικού απορρήτου, η υποβολή περιουσιολογίου, καθώς και η διενέργεια ειδικών ελέγχων και διασταυρώσεων, προκειμένου να μην επωφεληθούν οι λεγόμενοι «στρατηγικοί κακοπληρωτές». Για τον λόγο αυτό υποστηρίζεται από ειδικό πληροφοριακό σύστημα, μέσω του οποίου η όλη διαδικασία θα διενεργείται ηλεκτρονικά. Ουσιαστικά ο ενδιαφερόμενος καλείται να υποβάλει την αίτηση που χρειάζεται προσκομίζοντας μόνο ένα δικαιολογητικό, δηλαδή το πιστοποιητικό βαρών από το υποθηκοφυλακείο, καθώς όλα τα υπόλοιπα δικαιολογητικά θα είναι διαθέσιμα στην πλατφόρμα.
