Η πανσέληνος Σεπτεμβρίου πέφτει φέτος την Τετάρτη 18 Σεπτεμβρίου 2024.
Η πανσέληνος Σεπτεμβρίου αποκαλείται, επίσης, Σελήνη του Καλαμποκιού, του Θερισμού ή της Συγκομιδής, αφού τότε ξεκινούν παραδοσιακά οι συγκομιδές καλαμποκιού.
Η πανσέληνος (η δεύτερη κατά σειρά φετινή υπερσελήνη) θα είναι ορατή στον νυχτερινό ουρανό και της χώρας μας από τις πρώτες βραδινές ώρες, ενώ παράλληλα θα λάβει χώρα και μία μερική έκλειψη σελήνης.
Η μερική έκλειψη Σελήνης θα είναι ορατή από το μεγαλύτερο μέρος της Βόρειας Αμερικής, όλη τη Νότια Αμερική, την Ευρώπη, όλα τα μέρη της Αφρικής εκτός από τα ανατολικότερα, τα δυτικά τμήματα της Ασίας και της Ρωσίας και τμήματα της Ανταρκτικής.
Κατά τη διάρκεια μιας μερικής έκλειψης, το φεγγάρι διέρχεται μόνο από μέρος της σκιάς της Γης, μπαίνοντας σε μια ατελή ευθυγράμμιση με τον ήλιο και τη Γη.
Τα χρώματα με μικρότερα μήκη κύματος, όπως τα μπλε, διασκορπίζονται πιο εύκολα από τα χρώματα με μεγαλύτερα μήκη κύματος, που περιλαμβάνουν το κόκκινο και το πορτοκαλί. Όσο περισσότερη σκόνη ή σύννεφα υπάρχουν στην ατμόσφαιρα της Γης κατά τη διάρκεια μιας σεληνιακής έκλειψης, τόσο πιο κόκκινο εμφανίζεται το φεγγάρι.
Γιατί ονομάζεται και Σελήνη της Συγκομιδής
Τα ονόματα της πανσελήνου σύμφωνα με το The Old Farmer’s Almanac προέρχονται από διάφορα μέρη, συμπεριλαμβανομένων των περιοχών των Ιθαγενών Αμερικανών.
Η Πανσέληνος που συμβαίνει πιο κοντά στην φθινοπωρινή ισημερία παίρνει πάντα το όνομα «Σελήνη της Συγκομιδής». Σε αντίθεση με άλλες πανσελήνους, αυτή η πανσέληνος ανατέλλει σχεδόν την ίδια στιγμή -γύρω στο ηλιοβασίλεμα- για αρκετά βράδια στη σειρά, δίνοντας στους αγρότες αρκετές επιπλέον βραδιές με σεληνόφως και επιτρέποντάς τους να ολοκληρώσουν τη συγκομιδή τους πριν φτάσουν τα κρύα του φθινοπώρου. Τότε δεν υπήρχαν τρακτέρ με φακούς και οι αγρότες εργάζονταν με σύμμαχο το ολόγιομο φεγγάρι.
Ενώ η πανσέληνος του Σεπτεμβρίου είναι συνήθως γνωστή ως η Σελήνη της Συγκομιδής, εάν η Πανσέληνος του Οκτωβρίου συμβεί πιο κοντά στην ισημερία από εκείνη του Σεπτεμβρίου, τότε παίρνει εκείνη το όνομα Σελήνη της Συγκομιδής. Σε αυτή την περίπτωση, η πανσέληνος του Σεπτεμβρίου αναφέρεται ως Σελήνη του Καλαμποκιού.
Αυτή η εποχή του χρόνου – τέλος καλοκαιριού με αρχές φθινοπώρου – αντιστοιχεί με την εποχή της συγκομιδής του καλαμποκιού σε μεγάλο μέρος των βόρειων Ηνωμένων Πολιτειών. Γι’ αυτό το λόγο, αρκετοί ιθαγενείς αμερικανικοί λαοί χρησιμοποιούσαν παραδοσιακά κάποια παραλλαγή του ονόματος «Corn Moon» για να αναφερθούν στη Σελήνη είτε του Αυγούστου είτε του Σεπτεμβρίου.
Τις περισσότερες φορές, η πανσέληνος δεν είναι τέλεια πανσέληνος. Βλέπουμε πάντα την ίδια πλευρά του φεγγαριού, αφού μέρος της βρίσκεται στη σκιά, λόγω της περιστροφής της σελήνης.
Μόνο όταν το φεγγάρι, η Γη και ο ήλιος είναι τέλεια ευθυγραμμισμένα είναι το φεγγάρι 100% γεμάτο.
Η υπερσελήνη έχει να κάνει περισσότερο με την απόσταση και λιγότερο με το πώς φαίνεται σαν μέγεθος.
Η τροχιά της σελήνης αλλάζει με την πάροδο του χρόνου, λόγω της έλξης της βαρύτητας μεταξύ αυτής, του ήλιου και της Γης. Όταν το φεγγάρι είναι και γεμάτο και η τροχιά του είναι πιο κοντά στη Γη, περίπου 222.000 μίλια μακριά, το ονομάζουμε «υπερφεγγάρι».
Τα υπερφεγγάρια μπορούν να φαίνονται έως και 14% μεγαλύτερα και 30% φωτεινότερα από το πιο αχνό φεγγάρι του έτους, σύμφωνα με τη NASA. Οπτικά, αυτό μπορεί να μην έχει μεγάλη διαφορά, αλλά η εγγύτητα μιας υπερσελήνης μπορεί ακόμα να επηρεάσει τη Γη, προκαλώντας υψηλότερες παλίρροιες από το κανονικό.
Τα υπερφεγγάρια συμβαίνουν τρεις έως τέσσερις φορές το χρόνο. Περίπου το 25% όλων των πανσελήνων είναι υπερφεγγάρια, ενώ μόνο το 3% των πανσελήνων θεωρούνται μπλε φεγγάρια.
Oι εναλλακτικές ονομασίες
Τα εναλλακτικά ονόματα του φεγγαριού υπογραμμίζουν πως ο Σεπτέμβριος αποτελεί τη μεταβατική περίοδο μεταξύ καλοκαιριού και φθινοπώρου:
- Φθινοπωρινό φεγγάρι (Cree)
- Falling Leaves Moon (Οτζίμπουε)
- Φεγγάρι με καφέ φύλλα (Λακότα)
- Σελήνη με κίτρινα φύλλα (Assiniboine)