Η λέξη υπομονή ήταν η τελευταία που είπε ο Πάπας Φραγκίσκος από τη Λέσβο. Ήταν η δεύτερη λέξη στα ελληνικά που χρησιμοποίησε κατά την παραμονή του στο νησί που έχει σηκώσει μεγάλο βάρος εξαιτίας της προσφυγικής κρίσης. Η άλλη, ήταν το ευχαριστώ…
Η 16η Απριλίου θα γραφτεί στην ιστορία ως μια μέρα από τις πιο σημαντικές της χριστιανοσύνης. Ο Πάπας της Ρώμης, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος και ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Ιερώνυμος, άφησαν για μια μέρα (για πέντε ώρες, για να είμαστε ακριβείς) στην άκρη κάθε διαφορά που τους χωρίζει. Και ενώθηκαν για έναν κοινό σκοπό: για αυτό που διδάσκει ο Χριστιανισμός. Ήταν μια μέρα που το “αγαπάτε αλλήλους” βρήκε την ουσιαστική του έννοια.
Και οι τρεις, παρουσία του Έλληνα πρωθυπουργού βρέθηκαν στη Μυτιλήνη για να συναντηθούν με πρόσφυγες και μετανάστες που βρίσκονται στο νησί. Για να στείλουν ένα μήνυμα στην Ευρώπη που χτίζει φράχτες, κλείνει σύνορα και εγκαταλείπει ανθρώπους σε ανάγκη. Και αυτό αφορά και τους πρόσφυγες και τους μετανάστες και τους Έλληνες που βρίσκονται στο πλευρό τους. Και είναι πάρα πολλοί…
Ο Πάπας ήταν αναμφίβολα το πρόσωπο της ημέρας. Η παρουσία του στη Λέσβο ήταν πρώτο θέμα σε όλα τα διεθνή δίκτυα. Ήταν ένα παγκόσμιο γεγονός. Κι εκείνος, άπλωσε το χέρι σε ανθρώπους, άλλης θρησκείας από τη δική του, που του άπλωσαν το χέρι και του ζήτησαν βοήθεια. Και κυρίως, πήρε μαζί του στο Βατικανό 12 πρόσφυγες, τους δικούς του 12 «αποστόλους», τρεις οικογένειες Σύρων. Ήταν η δική του απάντηση στην άκαρδη Ευρώπη. Μικρός ο αριθμός; Ίσως. Αλλά η κίνηση πέρα για πέρα συμβολική.
«Αυτό το ταξίδι χαρακτηρίζεται από λύπη» είπε μιλώντας στους δημοσιογράφους που τον συνόδευαν στο αεροπλάνο της Alitalia. Και μίλησε για τη χειρότερη ανθρωπιστική καταστροφή μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
«Δεν πρέπει να χτίζουμε τείχη αλλά γέφυρες», είπε ο πάπας Φραγκίσκος κατά την πτήση της επιστροφής του στην Ρώμη από την Λέσβο. Και κάλεσε όλους τους υπεύθυνους να εργασθούν υπέρ της ένταξης των μεταναστών στην ευρωπαϊκή κοινωνία και υπενθύμισε, παράλληλα, ότι πολλοί πατεράδες των ατόμων που ενέχονται στις τρομοκρατικές επιθέσεις που έλαβαν χώρα στην Ευρώπη, «είχαν γεννηθεί στην ήπειρό μας».
Παράλληλα, κατά την διάρκεια της πτήσης από την Λέσβο προς την Αιώνια Πόλη, ο Φραγκίσκος έδειξε στους δημοσιογράφους κάποια από τα παιδιά που συνάντησε στην Μυτιλήνη και τις ζωγραφίες που του έδωσαν όταν επισκέφτηκε, μαζί με τον Οικουμενικό Πατριάρχη και τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο το κέντρο στη Μόρια.
Ζήτησε και κάτι ακόμα ο Ποντίφηκας: να μην γίνει πολιτική εκμετάλλευση του ταξιδιού του στη Λέσβο. «Δεν μπορεί να υπάρξει καμία πολιτική εκμετάλλευση» από τη στιγμή που τις συμφωνίες ανάμεσα σε ΕΕ και Τουρκία δεν τις γνώριζα καλά, τις είχα διαβάσει μόνον στον Τύπο», δήλωσε ο Πάπας κατά την πτήση προς την Αιώνια Πόλη, όπως αναφέρουν ιταλικά μέσα ενημέρωσης.
Ο Φραγκίσκος αποκάλυψε ότι αποδέχθηκε αμέσως με χαρά πρόταση συνεργάτη του να φιλοξενήσει κάποιους πρόσφυγες. Υπογράμμισε, δε, ότι τηρήθηκαν όλες οι προβλεπόμενες διαδικασίες, έπειτα από συνεννόηση με τις ιταλικές και ελληνικές αρχές. Όπως είπε, δεν έκανε επιλογή μεταξύ χριστιανών και μουσουλμάνων, αλλά ότι οι τρεις αυτές οικογένειες είχαν πλήρη και έγκυρα έγγραφα. «Δεν πρόκειται για προνόμιο, είναι όλοι τέκνα του Θεού», είπε. Και επεσήμανε πως πρέπει να υπάρξει μεγάλη ευθύνη σε ό,τι αφορά τη φιλοξενία, διότι «πρέπει να επιδείξουμε, ακριβώς, ευθύνη στο πώς θα καταφέρουμε να εντάξουμε τους ανθρώπους αυτούς».
Στη Λέσβο σήμερα γίναμε όλοι μάρτυρες στιγμών που θα μείνουν χαραγμένες για πάντα στη μνήμη μας. Χιλιάδες πρόσφυγες υποδέχτηκαν θερμά τον Πάπα Φραγκίσκο, με τις εικόνες να είναι ακόμη πιο συγκινητικές εάν σκεφτούμε πως πρόκειται για ανθρώπους διαφορετικής θρησκείας.
Την ώρα που σε όλο τον κόσμο, στο όνομα των διαφορετικών θρησκειών χύνεται αίμα, σήμερα στη Λέσβο είδαμε μουσουλμάνους να δακρύζουν και να επιζητούν με σπαραγμούς την ευλογία του Πάπα. Και είδαμε τον Πάπα, τον προκαθήμενο της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας να λέει σε μουσουλμάνους το εξής απλό, αλλά τόσο ανθρώπινο μήνυμα: “Δεν είστε μόνοι σας”. Μήνυμα αγάπης, ειρήνης και αλληλεγγύης.
Ένα ακόμη σημείο της ημέρας ήταν το πρωτόκολλο του Βατικανού, που ο Πάπας Φραγκίσκος έκανε… κουρελόχαρτο -για τρίτη μόλης φορά- αφού σήμερα “μιλούσε” ο ανθρωπισμός και όχι οι κανόνες. Η πρώτη “παράβαση” έγινε στο κέντρο κράτησης στη Μόρια, όπου ο ποντίφικας, μαζί με τον Οικουμενικό Πατριάρχη και τον Αρχιεπίσκοπο έμειναν όσο περισσότερο χρόνο μπορούσαν για να μιλήσουν με όσο το δυνατόν περισσότερους πρόσφυγες, αγνοώντας… χρονόμετρα και χρονοδιαγράμματα.
Η δεύτερη ήταν όταν ο Πάπας επιβιβάστηκε στο ίδιο όχημα με τον Οικουμενικό Πατριάρχη και τον Αρχιεπίσκοπο για να μεταβούν στη Μόρια, ενώ πάντα μεταφέρεται οπουδήποτε μόνος του για λόγους ασφαλείας.
Η τρίτη και πλέον δυνατή, ήταν το γεύμα των τριών προκαθήμενων με πρόσφυγες στο κέντρο κράτησης στη Μόρια. Το πρωτόκολλο του Βατικανού απαγορεύει ρητά το να γευματίζει δημόσια ο ποντίφικας. Κι όχι μόνο αυτό: Το γεύμα με τους πρόσφυγες είχε στο… μενού όσα προβλέπονταν ούτως ή άλλως για σήμερα και όχι κάποια ιδιαίτερη… προτίμηση. Για την ιστορία, περιελάμβανε ρύζι με λαχανικά, ψωμί, ελιές και χαλβά.
Σε μία κίνηση υψηλού συμβολισμού, είχε γίνει από νωρίς γνωστό πως ο Πάπας Φραγκίσκος θα αποχωρούσε από τη Λέσβο έχοντας στο πλευρό του δώδεκα πρόσφυγες -σύμφωνα με τα διεθνή μέσα ενημέρωσης- οι οποίο επιλέχθκαν με κλήρωση για να τον ακολουθήσουν στο Βατικανό…
Ο Πάπας Φραγκίσκος ήρθε με σκοπό να περάσει μηνύματα με δυνατούς συμβολισμούς. Αναμφισβήτητα ο στόχος επετεύχθη, αφού μερικές από τις εικόνες που είδαμε ήταν πραγματικά συνταρακτικές.
Ένας από τους πρόσφυγες που κρατούνται στο κέντρο της Μόριας παρακάλεσε με λυγμούς τον ποντίφικα να τον ευλογήσει.
Ένα άλλο προσφυγόπουλο επίσης γονάτισε μπροστά στον Πάπα, με τις εικόνες να κάνουν τον γύρο του κόσμου.
Μία γυναίκα, “έσπασε” τον αστυνομικό κλοιό για να καταφέρει να πλησιάσει τον ποντίφικα και με δάκρυα στα μάτια τον παρακαλούσε να βοηθήσει στην απελευθέρωση της ίδιας και των υπολοίπων προσφύγων και μεταναστών που βρίσκονται στη Μυτιλήνη κι όχι μόνο.
Σε μία ακόμη “δυνατή” στιγμή, ένα μικρό παιδί έδωσε στον Πάπα ένα γράμμα, ζητώντας του να το μεταφέρει σε συγγενείς που έχει στην Βόρεια Ιταλία!
Ο Αλέξης Τσίπρας έφτασε λίγο μετά τις 09:30 στη Λέσβο.
Ο προκαθήμενος της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας έφτασε στο αεροδρόμιο της Λέσβου λίγο μετά τις 10:00 το πρωί του Σαββάτου.
Εκεί τον υποδέχθηκε ο πρωθυπουργός, με μία θερμή χειραψία.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος και ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος του επεφύλασσαν… ακόμη πιο θερμή υποδοχή, αφού τον ασπάστηκαν και τον αγκάλιασαν.
Αμέσως μετά το αεροδρόμιο οι τρεις προκαθήμενοι μετέβησαν στο κέντρο κράτησης στη Μόρια. Εκεί, όπως προαναφέραμε, οι εικόνες ήταν συγκλονιστικές, με τους τρεις ιεράρχες να συνομιλούν για πολλή ώρα με τους πρόσφυγες.
Οι εικόνες είναι χαρακτηριστικές
Από τη Μόρια οι τρεις προκαθήμενοι έστειλαν τα μηνύματά τους για την σημερινή επίσκεψη. «Δεν είστε μόνοι σας», ήταν το μήνυμα του Πάπα Φραγκίσκου προς τους πρόσφυγες. Εξήρε τον ρόλο της χώρας στην αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης, τονίζοντας ότι «ο ελληνικός λαός με μεγάλη γενναιοδωρία ανταποκρίθηκε στις ανάγκες παρά το γεγονός ότι διανύει μια δύσκολη περίοδο».
«Ήρθα εδώ με τους αδελφούς μου τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο και τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο απλά και μόνο για να σταθώ δίπλα σας, να ακούσω τις ιστορίες σας, ήρθαμε για να επιστήσουμε και πάλι την προσοχή του κόσμου στη σοβαρή αυτή ανθρωπιστική κρίση, για να κάνουμε μια έκκληση ώστε να βρεθεί μια λύση». «Θα θέλαμε να ενώσουμε τις φωνές μας με τις δικές σας και να μιλήσουμε στο όνομα σας ως άνθρωποι της πίστης».
«Ταξιδέψαμε εδώ για να ακούσουμε τις φωνές σας και να σας κοιτάξουμε στα μάτια», «όσοι φοβούνται εσάς δεν σας κοίταξαν στα μάτια. Όσοι σας φοβούνται δεν βλέπουν τα πρόσωπα σας, δεν βλέπουν τα παιδιά σας», σημείωσε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος. Υπογράμμισε ότι η Μεσόγειος δεν θα πρέπει να γίνει ένας τάφος, αλλά μιας θάλασσα ειρήνης.
Ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος είπε ότι με την επίσκεψή μας «ενώνουμε τις φωνές μας για να στηρίξουμε τους ξεριζωμένους». «Μόνοι όσοι δουν τα μάτια αυτών των μικρών παιδιών που συναντήσαμε θα μπορέσουν να αντιληφθούν αμέσως το πλήρες μέγεθος της χρεοκοπίας της ανθρωπιάς και της αλληλεγγύης που επιδεικνύει η Ευρώπη τα τελευταία χρόνια σε αυτούς τους ανθρώπους και όχι μόνο», είπε και τόνισε ότι καμαρώνει για τους Έλληνες που παρά τις δικές τους δυσκολίες κάνουν τον «Γολγοθά» των προσφύγων ελαφρύτερο.
Μετά τη Μόρια, ο Πάπας Φραγκίσκος, ο Οικουμενικός Πατριάρχης, ο Αρχιεπίσκοπος, καθώς και ο Αλέξης Τσίπρας, συνοδευόμενος από τον αναπληρωτή υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής, Γιάννη Μουζάλα, μετέβησαν στο λιμάνι, όπου έγινε δέηση για τους πρόσφυγες που χάθηκαν στα νερά του Αιγαίου. Στο σημείο είχαν συγκεντρωθεί χιλιάδες κόσμου για να ακούσουν το μήνυμα του ποντίφικα.
Ο Πάπας Φραγκίσκος, σε μία συγκινητική ομιλία τόνισε μεταξύ άλλων: “Η Λέσβος έγινε ένα λιμάνι για πολλούς μετανάστες. Ευχαριστώ τον θεό που μου έδωσε τη δυνατότητα να βρεθώ εδώ. Θέλω να ευχαριστήσω τον πρόεδρο της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλο που με προσκάλεσε μαζί με τον Οικουμενικό Πατριάρχη και τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο”.
Για να συνεχίσει: “Θα ήθελα να εκφράσω τον θαυμασμό μου στον ελληνικό λαό. Πάρα πολλοί άνθρωποι έβαλαν προς διάθεση αυτό το λίγο που είχαν για να το μοιραστούν. Ο Κύριος θα ανταποδώσει τη γενναιοδωρία. Σήμερα θα ήθελα να κάνω έκκληση για υπευθυνότητα και αλληλεγγύη για υπευθυνότητα. Πολλοί πρόσφυγες διαβιώνουν σε κλίμα άγχους, φόβου και απελπισίας.
Οι ανησυχίες των θεσμών και του κόσμου είναι κατανοητές. Παρόλα αυτά, δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι οι πρόσφυγες και οι μετανάστες δεν είναι αριθμοί. Είναι άνθρωποι, πρόσωπα, ονόματα, ιστορίες. Δυστυχώς μερικοί, μεταξύ των οποίων πολλά παιδιά, δεν κατάφεραν καν να φτάσουν. Έχασαν τη ζωή τους στη θάλασσα και υπέστησαν τις κακουχίες, θύματα δειλών βασανιστών.
Εσείς κάτοικοι της Λέσβου αποδεικνύετε πως χτυπά η καρδιά μιας ανθρωπότητας που ξέρει να αναγνωρίζει τον αδελφό και την αδελφή, που χτίζει γέφυρες και δεν χτίζουν φράχτες. Τα φράγματα δημιουργούν διαιρέσεις και οι διαιρέσεις προκαλούν συγκρούσεις.
“Για να είμαστε αλληλέγγυοι με όποιον είναι αναγκασμένος να εγκαταλείψει την πατρική του γη, πρέπει να είμαστε ενωμένοι. Δεν πρέπει να είμαστε περιορισμένοι στην αντιμετώπιση των υπαρχουσών αναγκών αλλά μακροπρόθεσμα. Πρώτα από όλα να εμποδίσουμε τον καρκίνο του πολέμου να κάνει μετάσταση και αλλού. Να αντιμετωπίσουμε σθεναρά την διακίνηση όπλων. Να χάσουν κάθε υποστήριξη όσοι διακινούν τη βία. Όχι απομονώνοντας, αλλά υποστηρίζοντας αυτόν που αντιμετωπίζει την υπάρχουσα κατάσταση.
Φίλτατοι, μπροστά στις τραγωδίες που πληγώνουν την ανθρωπότητα, ο Θεός δεν είναι αμέτοχος. Είναι ο πατέρας μας και όχι μόνο μας ενισχύει αλλά με τον Ιησού μας δείχνει το δρόμο. Έγινε δούλος μας. Μόνο όποιος υπηρετεί την αγάπη, υπηρετεί την ειρήνη. Ευχαριστώ εσάς επειδή είστε φύλακες ανθρωπιάς, επειδή φροντίζετε με τρυφερότητα τη σάρκα του Χριστού, που υποφέρει στον άγνωστο που πεινάει και είναι ξένος“, είπε κλείνοντας ο Πάπας Φραγκίσκος, ο οποίος ευχαρίστησε το κοινό μιλώντας στα ελληνικά!
Ακολούθως έγινε κοινή δέηση για τους πρόσφυγες που έχασαν τη ζωή τους, ενώ αμέσως μετά ο Πάπας Φραγκίσκος, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος και ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος πήραν από ένα δάφνινο στεφάνι έκαστος από τρία παιδιά και τα έριξαν στη θάλασσα, προς τιμήν των νεκρών προσφύγων.
Κάπως έτσι γράφτηκε ο επίλογος μίας ημέρας ιστορικής για τη χώρα μας, με την ελπίδα όλων να είναι πως ίσως κάτι αλλάξει μετά τις σημερινές εικόνες στη Λέσβο.
Μετά το λιμάνι ο Πάπας Φραγκίσκος αναχώρησε για το αεροδρόμιο, όπου ο Αλέξης Τσίπρας, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος και ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος τον αποχαιρέτησαν και το αεροπλάνο απογειώθηκε με προορισμό τη Ρώμη.
Μαζί του, όπως προαναφέραμε, επιβιβάστηκαν και οι δώδεκα πρόσφυγες, με τον Πάπα να στέλνει ένα σαφές μήνυμα ανθρωπισμού.
Δείτε τις εικόνες
Θεέ της ευσπλαχνίας,
Σε παρακαλούμε για όλους τους άνδρες, τις γυναίκες και τα παιδιά,
που αποδήμησαν από αυτόν τον κόσμο
αφού άφησαν τη χώρα τους επιζητώντας μία καλύτερη ζωή.
Παρότι πολλοί από τους τάφους τους δεν έχουν όνομα,
τον καθέναν από τους ανθρώπους αυτούς Εσύ γνωρίζεις,
τον αγάπησες και τον θέλησες επάνω σε αυτή τη γη.
Σου εμπιστευόμαστε όλους εκείνους που διέτρεξαν αυτό το ταξίδι,
υπομένοντας φόβους, αβεβαιότητα και ταπεινώσεις,
με σκοπό να φθάσουν σε έναν τόπο ασφάλειας και ελπίδας.
Όπως Εσύ δεν εγκατέλειψες τον Υιό σου,
όταν οδηγήθηκε σε έναν τόπο ασφαλή από την Παναγία και τον Ιωσήφ,
έτσι τώρα να είσαι κοντά σε αυτά τα παιδιά σου
διαμέσω της τρυφερότητας και της προστασίας μας.
Κάνε ώστε, φροντίζοντάς τους,
να μπορέσουμε να προωθήσουμε έναν κόσμο
όπου κανείς να μην είναι εξαναγκασμένος να αφήσει το σπίτι του
και όπου όλοι να μπορούν να ζουν με ελευθερία, αξιοπρέπεια και ειρήνη.
Θεέ της ευσπλαχνίας και Πατέρα όλων,
αφύπνισέ μας από τον ύπνο της αδιαφορίας,
άνοιξε τα μάτια μας στα βάσανά τους
κι απεγκλώβισέ μας από την αναισθησία,
που είναι καρπός της κοσμικής ευημερίας
κι αναδίπλωσης στον εαυτό μας.
Έμπνευσε όλους μας, έθνη, κοινότητες και μεμονομένα άτομα,
να αναγνωρίσουμε πως όσοι φθάνουν στις ακτές μας
είναι αδελφοί και αδελφές μας.
Βοήθησέ μας να μοιραστούμε μαζί τους τις ευλογίες
που λάβαμε από τα χέρια σου
και να αναγνωρίσουμε πως από κοινού,
ως μία και μοναδική ανθρώπινη οικογένεια,
είμαστε όλοι πρόσφυγες, ταξιδιώτες ελπίδας προς Εσένα,
ο Οποίος είσαι ο αληθινός μας οίκος,
εκεί όπου κάθε δάκρυ θα εξαλειφθεί,
εκεί όπου θα είμαστε εν ειρήνη, στην ασφάλεια της αγκαλιάς σου.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ – ΜΠΕ
Φωτογραφίες: Reuters / ΑΠΕ – ΜΠΕ/ Eurokinissi / ΕΡΤ web tv
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163