Μεγάλη ένταση επικράτησε στη δίκη της Ρούλας Πισπιρίγκου στο Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο, όπου σήμερα (25.04.2023) ο συνήγορος υπεράσπισής της, Αλέξης Κούγιας, εξέτασε ως μάρτυρα τον γιατρό Ανδρέα Ηλιάδη.
Ο Ανδρέας Ηλιάδης είναι ο επικεφαλής της εντατικής του παιδιατρικού τμήματος του νοσοκομείου στο Ρίο, όπου νοσηλευόταν η μικρή Τζωρτζίνα, για της οποίας τον θάνατο κατηγορείται η μητέρας της, Ρούλα Πισπιρίγκου.
Εντός της δικαστικής αίθουσας βρισκόταν ο Μάνος Δασκαλάκης, καθώς και η μητέρα, ο πατριός και η αδελφή της Ρούλας Πισπιρίγκου.
Οι ερωτήσεις του Αλέξη Κούγια άρχισαν με το εάν ο εν λόγω γιατρός, ο οποίος ήταν θεράπων, συνοδεύεται από δικηγόρους. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να παρέμβει η πρόεδρος του δικαστηρίου και να απαγορέψει την ερώτηση.
Ερ: Γιατί συνοδεύεστε από δικηγόρο;
Πρ: Τι ερώτηση είναι αυτή και γιατί μας ενδιαφέρει;
Ερ: Διαπιστώσατε την προηγούμενη φορά πως συνοδευόταν από τρεις δικηγόρους και μας έκανε εντύπωση.
Πρ: Δε θα απαντήσετε σε αυτή την ερώτηση.
Ερ: Για ποιο λόγο κάποιος μάρτυρας να συνοδεύετε από δικηγόρο; Φοβάται κάποιον;
Πρ: Η ερώτηση δε θα επιτραπεί, μη αποδεικτέο ζήτημα. Δεν αφορά το δικαστήριο ποιοι είναι το ακροατήριο.
Ερ: Επιβεβαιώνετε πως συνοδεύεστε από δικηγόρους;
Πρ: Δεν μας αφορά η ερώτηση.
Ο Αλέξης Κούγιας έκανε «βροχή» ερωτήσεων στον Ανδρέα Ηλιάδη σχετικά με το πότε ενημερώθηκε και από πού, καθώς και με το πώς η Τζωρτζίνα μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο του Ρίου.
Ερ: Πού βρισκόσασταν εσείς όταν υπήρξε κλήση από Καραμανδάνειο περί σοβαρού περιστατικού;
Μάρ: Το τηλεφώνημα ήταν προς τη ΜΕΘ Παίδων. Απάντησε ο κ. Κοτσώνης και ετοιμάστηκε η διακομιδή, και ενημέρωσε εμένα επειδή ήταν σοβαρό περιστατικό.
Ερ: Πού βρισκόσασταν;
Μάρ: Στην οικία μου, στην Έξω Αγυιά. Και όταν ενημερώθηκα ετοιμάστηκα, όπως κάνω πάντα.
Ερ: Τι ώρα ήταν;
Μάρ: Πρέπει να ήταν μισή ώρα πριν από την εισαγωγή της Τζωρτζίνας.
Ερ: Είχε κινητό τηλέφωνο ο κ. Κοτσώνης;
Μάρ: Ναι.
Ερ: Πού ειδοποιήθηκε ο κ. Κοτσώνης;
Μάρ: Δέχθηκε κλήση από Καραμανδάνειο.
Ερ: Πού; Στο κινητό του;
Ο Ανδρέας Ηλιάδης, απαντώντας στις ερωτήσεις του κ. Κούγια, εξήγησε στο δικαστήριο πως πάντα στα σοβαρά περιστατικά ενημερώνεται και παρίσταται, με τον συνήγορο υπεράσπισης της Ρούλας Πισπιρίγκου να το χαρακτηρίζει «ύποπτο».
Ερ: Λέτε ότι δεχθήκαμε μία κλήση;
Μάρ: Η ΜΕΘ Παίδων [δέχτηκε].
Ερ: Ο κ. Κοτσώνης ήταν στο νοσοκομείο;
Μάρ: Ναι.
Ερ: Ήταν επαρκής η εμπειρία του κ. Κοτσώνη;
Μάρ: Ναι.
Ερ: Γιατί κάλεσε εσάς;
Μάρ: Από το 2007 είμαι πάντα εκεί. Είναι αρχή μου.
Ερ: Γιατί;
Μάρ: Μπορεί να ακούγεται ρομαντικό…
Ερ: Και ύποπτο.
Μάρ: Είναι αρχή μου να είμαι εκεί. Έχω αρχή να πηγαίνω πάντα σε κάθε δύσκολο περιστατικό.
Ο κ. Κούγιας επέμεινε στις ερωτήσεις για τους λόγους που πήγε ο κ. Ηλιάδης στο νοσοκομείο, με τον μάρτυρα να του απαντά πως ενημερώθηκε πως πρόκειται για αιφνίδια καρδιακή ανακοπή ενός κοριτσιού 7,5 ετών.
Ερ: Σας είπαν ποιος έκανε την ανάνηψη;
Μάρ: Οι πληροφορίες που πήρα ήταν ότι επρόκειτο για κορίτσι 7,5 ετών, με αιφνίδια καρδιακή ανακοπή, πως έγινε ανάνηψη από τον κ. Χασαπόπουλο και πως το διήρκησε πολλή ώρα.
Ερ: Το γνώριζε ο κ. Χασαπόπουλος το κινητό σας;
Μάρ: Βεβαίως.
Ερ: Πότε ειδοποιήθηκε το νοσοκομείο του Ρίου;
Μάρ: Δεν το ξέρω αυτό. Εγώ ήμουν στο νοσοκομείο 20 λεπτά προτού φτάσει, στις 8:30, και στη συνέχεια ήρθε το παιδί.
Ερ: Από 60 μέχρι 70 λεπτά διήρκησε η διαδικασία της ανάνηψης. Σας έχει απασχολήσει η διαδικασία του χρόνου που έγινε η ανακοπή και η ανάνηψη;
Μάρ: Αυτά που ρωτάτε είναι πολύ σημαντικά. Βεβαίως και μας απασχόλησαν. Η διαδικασία της μεταφοράς είναι περίπλοκη.
Ερ: Από τις 7:30 μέχρι τις 8:30 έχουμε ένα χρονικό διάστημα μίας ώρας που [η Τζωρτζίνα] δεν υφίσταται καμία θεραπεία; Έχει σημασία αυτός ο χρόνος;
Μάρ: Οι διαδικασίες αυτές είναι εκτός της αρμοδιότητάς μου. Είναι σε σωστή οξυγόνωση, φαντάζομαι…
Ερ: Θα επαναλάβω. Είναι κρίσιμη ώρα;
Μάρ: Δεν μπορώ να απαντήσω.
Πρ: Κύριε συνήγορε, λέτε πράγματα που δεν έχουν ειπωθεί. Το 6:30, που λέτε για ανακοπή, δεν το λέει κανένας μάρτυρας.
Ο Αλέξης Κούγιας επέμεινε στις ερωτήσεις του για το τι ώρα ενημερώθηκε το νοσοκομείο του Ρίου.
«Δεν ήμουν παρών στο Καραμανδάνειο και δεν μπορώ να γνωρίζω», απάντησε ο κ. Ηλίαδης.
Ερ: Όταν ένα παιδί έχει υποστεί ανακοπή, σε πόσο χρόνο μπορεί να επανέλθει χωρίς άλλες επιπτώσεις στην υγεία του;
Μάρ: Το παιδί δεν είναι μικρογραφία ενηλίκου. Πρέπει να το αντιμετωπίσουμε διαφορετικά, κατά την άποψή μου.
Ερ: Στην κατάθεση δεν λέτε τίποτα για τετραπληγία. Είναι 9 σελίδες. Δεν έχετε ούτε μια λέξη ότι το παιδί είναι τετραπληγικό.
- Μάρ: Εμείς, οι γιατροί, λέγοντας υποξική εγκεφαλοπάθεια, αυτό εννοούμε,
Ερ: Ουδέποτε είπατε στους γονείς ότι το παιδί είναι τετραπληγικό. Για ποιον λόγο;
Μάρ: Τους είπα πάρα πολλά πράγματα. Η αποκατάσταση ενός παιδιού με εγκεφαλοπάθεια κρατάει από μήνες έως χρόνια. Ήταν παρακινδυνευμένο να τους το πούμε και δεν τους το είπαμε ορθά. Μια ασθενής που βρίσκεται στην κατάσταση της Τζωρτζίνας, μπορεί να μην ανταποκρίνεται μετά από αποσωλήνωση. Για το αν μένει τετραπληγική… υπάρχουν περιπτώσεις.
Ερ: Αφήστε τους ιατρικούς όρους. Δηλαδή παίζουν με τη νοημοσύνη μας. Πότε έγινε παράλυτο, τετραπληγικό το παιδί;
Μάρ: Αυτό που έδρασε καταλυτικά, ήταν το ότι η μικρή τζωρτινα ήταν άνευ οξυγόνου.
Ερ: Άρα την ώρα της ανακοπής έμεινε τετραπληγικό;
Μάρ: Ακριβώς.
Ερ: Η Kαρδιολογική Eταιρεία αποκλείει το παιδί να έμεινε τετραπληγικό. Αν περάσουν τα τέσσερα λεπτά θα έχω υποστεί ανεπανόρθωτες βλάβες χωρίς να υπάρξει βοήθεια στο θύμα. Ακόμα να του κάνω συμπιέσεις στον θώρακα, να του κάνω φιλί της ζωής κ.λπ. Έχουμε ανακοπή. Στα δέκα λεπτά έρχεται ο γιατρός και μετά από 55 λεπτά έχουμε τη διαδικασία της ανάνηψης. Εσείς λέτε ότι το έπαθε την διάρκεια της ανακοπής, ότι τότε έγινε τετραπληγικό.
Μάρ: Από την ώρα που το θύμα υποστεί ανακοπή, κάποιος θα καλέσει για βοήθεια. Αν έρθει κάποιος, καλώς. Εάν δεν έρθει κάποιος, εκεί είναι το θέμα, με τα τέσσερα έως δέκα λεπτά. Αφορούν τον χρόνο προ της αναζήτησης βοήθειας, προ της ανάνηψης.
Ερ: Σας ενημέρωσαν, σειρά γιατρών, αν συνέβησαν κάποια επεισόδια υγείας κατά τη διάρκεια που το παιδί ήταν στην εντατική θεραπεία στο Ρίο; Kαι μετά, έως και σήμερα; Και αν ναι, αν σας είπαν ποια [επεισόδια];
Μάρ: Μίλησα με τον κ. Χασαπόπουλο, και τη γιατρό που είχε κάνει την ανάνηψη, και τη διευθύντρια της Παιδιατρικής.
Ερ: Τώρα μου λέτε ότι μιλήσατε με τον κ. Χασαπόπουλο.
Μάρ: Την ώρα την εισαγωγής, ο κ. Χασαποπουλος παραδίδει. Και εννοείται ότι θα μιλήσω με τον κ. Χασαπόπουλο. Μου είπε [τι είχε συμβεί] και μετά έφυγε.
Ερ: Και γιατί πρώτα μας είπατε ότι δεν μιλήσατε με τον κ. Χασαπόπουλο; Σας είπαν αν το παιδί είχε σπασμούς, αν έκανε εμετούς, αν είχε κορεσμό οξυγόνου, αύξηση των λευκών αιμοσφαιρίων;
Μάρ: Ό,τι είναι γραμμένο στην αναφορά. Όχι, προφορικώς δεν μου το είπαν.
Ερ: Σας είπαν ποτέ ότι είχε φτάσει 27.100 λευκά αιμοσφαίρια αντί για 8.000;
Μάρ: Όχι.
Ερ: Αν είχε ταχύπνοια, πυρετό, εμετούς, συγκοπτικό επεισόδιο;
Μάρ: Όχι.
Ερ: Στο ενημερωτικό πληροφορηθήκατε κάποια πράγματα;
Μάρ: Ήταν πληρέστατο. Έλεγε αυτά που έπρεπε να ξέρει ένας εντατικολόγος. Αναφέρει αυτά που με ρωτήσατε αν μου τα είπαν.
Ερ: Ποιον γιατρό έπρεπε να δει το παιδί μετά την ανάνηψη;
Μάρ: Πρώτα παιδίατρο, μετά νευρολόγο. Όχι καρδιολόγο.
Ερ: Γιατί όλοι λένε ότι επικοινώνησαν αμέσως με την κ. Καρατζά; Γιατί κάλεσαν πρώτα καρδιολόγο και όχι παιδίατρο, ενώ ο κ. Ηλιάδης μάς λέει εδώ ότι έπρεπε να καλέσουν παιδίατρο;
[…]
Μάρ: Σε διάστημα 4 έως 10 λεπτών, άνευ οξυγόνου, η πιθανότητα να μείνει τετραπληγικό είναι τεράστια.
Ερ: Για τα άλλα παιδιά ζητήσατε τους ιατρικούς φακέλους;
Μάρ: Είμαι υποχρεωμένος να ρωτήσω ιατρικές πληροφορίες: αν τα παιδιά τα άλλα έχουν κάποιο νόσημα.
Ερ: Ζητήσατε τους ιατρικούς φακέλους των παιδιών;
Μάρ: Δεν ζήτησα τους ιατρικούς φακέλους. Πήρα πληροφορίες από τους γονείς.
Ερ: Έχουν γνώσεις η γονείς; Γιατί δεν προχωρήσατε στο να πάρετε ιατρικό φάκελο;
Μάρ: Κατ’ αρχάς, η Ίριδα δεν είχε ιατρικό φάκελο και με τη Μαλένα έκανα κάτι καλύτερο: πήρα τις πληροφορίες από τη θεράπουσα ιατρό της, προφορικώς. Η Μαλένα “έφυγε” από ηπατική ανεπάρκεια και η Ίριδα “έφυγε” αιφνιδίως, στον ύπνο της.
Ερ: Όταν σας τα είπαν αυτά, προστρέξατε στους ιατρικούς φακέλους;
Μάρ: Όχι. Μίλησα με την θεράπουσα ιατρό της Μαλένας [την κ. Μπάκα].
Ερ: Σας είπε ότι δεν δικαιολογείται ηπατική ανεπάρκεια στο παιδί, αλλά σας είπε ότι έχει γίνει μήνυση εις βάρος της;
Μάρ: Όχι, δεν μου το είπε.
Ερ: Εσείς πώς το μάθατε;
Μάρ: Μου το είπε εκ των υστέρων ο κ. Δασκαλάκης.
Ερ: Το ξέρετε ότι ορίστηκε ειδικός πραγματογνώμων γιατρός; Η κ. Μπάκα μπορεί να ήθελε για τους δικούς της λόγους να μην πάρετε τους φακέλους.
Μάρ: Θεωρώ ότι η κ. Μπάκα είναι η γιατρός των λευχαιμιών στην ελληνική ιατρική. Τη γνωρίζω προσωπικά. Τη θεωρώ εξαιρετική γιατρό, και δεν θα αμφισβητούσαν ποτέ πράγματα που μου είπε μια θεράπουσα ιατρός.
Ερ: Μπορείτε να αποκλείσετε φυσικά αίτια θανάτου;
Μάρ: Δεν είμαι αρμόδιος γιατρός. Την ηπατική ανεπάρκεια τη ζούμε στην εντατική. Κιτρινίζει. Κάνει οίδημα, ηπατονεφρικό σύμπτωμα. Είναι περιστατικό μονάδος. Και από αυτά που μου είπε η κ. Μπάκα, δεν είχε εικόνα ηπατικής ανεπάρκειας.
Ερ: Κι αν η κ. Μπάκα σάς είπε ψέματα για να καλύψει τον εαυτό της; Το έχετε σκεφτεί;
Μάρ: Εμπιστεύομαι το κλινικό κριτήριο της κ. Μπάκα.
[…]
Μάρ: Τους έκανα ενημέρωση για μισή ώρα, καθημερινά.
Ερ: Τι λέγατε επί μισή ώρα στους γονείς;
Μάρ: Τα πάντα. Για τα προβλήματα, π.χ. για το εγκεφαλικό οίδημα, τον μηχανικό αερισμό, τον αναπνευστήρα.
Ερ: Σε αυτό το μισάωρο, τους είπατε ότι το παιδί μπορεί να γινόταν τετραπληγικό;
Μάρ: Σας το απάντησα πριν.
Ερ: Η άποψή μου είναι ότι τους κορόιδευε και τους απέκρυπτε την αλήθεια. Και αυτός και όλοι τους. Μου λέει ότι τους ενημέρωνε επί μισή ώρα και δεν τους έλεγε ότι το παιδί είναι τετραπληγικό και ότι η ζωή τους θα είναι κατεστραμμένη.
[…]
Μάρ: Την αγωνία μου, όσον αφορά στην αποκατάσταση της, δεν μπορώ να σας την περιγράψω. Αυτά είναι οι αγωνίες μας.
Ερ: Ποιος είναι ο λόγος που μπήκατε στη διαδικασία να λέτε για το συναίσθημα της κ. κατηγορουμένης; Πόσες ώρες ήταν στο νοσοκομείο η μητέρα;
Μάρ: Μισή ώρα το πρωί, μισή ώρα το απόγευμα όσο ήταν διασωληνωμένο το παιδί. Όταν αποσωληνώθηκε, ίδιες ώρες, όσο ήταν στη ΜΕΘ. Υπάρχει δυνατότητα στον προθάλαμο να τα δώσουμε στους γονείς, αλλά με προσοχή. Είχε ξεκινήσει η φυσικοθεραπεία της.
Ερ: Είπατε ότι υπήρχε διαφοροποίηση στο συναίσθημα της μητέρας.
Μάρ: Το πώς μια μητέρα αντιδρά στα ερωτήματα του γιατρού…. Ναι, υπήρχε μια απομάκρυνση. Το συζητήσαμε και με την ίδια τη μητέρα.
Ερ: Είχατε σκεφτεί ότι μπορεί να αμφισβητούσε τους γιατρούς;
Μάρ: Βεβαίως.
Ερ: Αμφισβητούσε αυτούς τους γιατρούς και περιορίζονταν σε αυτούς τους γιατρούς. Επειδή ήταν φτωχοί, κι έπεσαν στην ανάγκη αυτών των γιατρών. Επειδή δεν μπορούσαν να πάνε στα ιδιωτικά. Ένιωθαν εγκαταλελειμμένοι στην τύχη τους, επειδή ήταν φτωχοί. Κι εσείς τη βγάλατε αναίσθητη.
Μάρ: Δεν πιστεύω ότι ένιωθαν έτσι. Ήμασταν συνέχεια δίπλα τους.
Για τα περί συνδρόμου Μινχάουζεν
Ερ: Σε ποιο πρωτόκολλο εντατικολογίας προβλέπεται ο εντατικολόγος να πρέπει να κάνει διερεύνηση, σε μια μητέρα που έφερε το παιδί της, ότι συντρέχει το σύνδρομο Mινχάουζεν;
Μάρ: Ο γιατρός οφείλει να έρθει σε επαφή με τις κοινωνικές υπηρεσίες, με τα ψυχιατρικά τμήματα, να κάνει ενέργειες που ενδεχομένως να βοηθήσουν το παιδί.
Ερ: Απευθυνθήκατε σε εισαγγελέα;
Μάρ: Όχι, δεν είναι δουλειά μου αυτή.
Ερ: Τι λέτε τώρα;
Ερ: Το έχετε ξανακάνει να πηγαίνετε μόνος σας σε ψυχιάτρους για άλλες μανάδες;
Μάρ: Άλλες δύο φορές.
[…]
Μάρ: Δεν είστε, ακόμα, κατηγορούμενος!
Στην αίθουσα επικράτησε πανδαιμόνιο.
Ερ: Πείτε μου έναν παιδίατρο, παγκοσμίως, που έφερε στο προσκήνιο στην ανάκριση το σύνδρομο Μινχάουζεν.
Πρ: Πού είναι αυτό καταγεγραμμένο;
Μάρ: Οφείλει ο γιατρός να ενημερώσει τις κοινωνικές υπηρεσίες, να ενημερώσει τα ψυχιατρικά τμήματα, να κάνει ενέργειες που ενδεχομένως θα βοηθήσουν. Ιατρικά το έκανα.
Ερ: Ποιος είναι ο λόγος που το αναδεικνύετε στις 8/4/22.
Μάρ: Το αναδεικνύω από την πρώτη ώρα.
Ερ: Υποπτευθήκατε την μητέρα ή και τον πατέρα;
Μάρ: «Φροντιστής» είναι ο όρος. Κατά 99% αφορά μητέρα.
Ερ: Τους στείλατε σε ψυχίατρο;
Μάρ: Μια βασική μου ενέργεια ήταν να απευθυνθώ στην ψυχιατρική κλινική. Και το έκανα.
Ερ: Πήγαν;
Μάρ: Έκανα δύο συνεδρίες, μόνος μου, με τους συγκεκριμένους ψυχιάτρους. Κάναμε εκτενή συζήτηση, μου είπαν ότι το θέμα είναι δύσκολο, περίπλοκο και λεπτό. Κι εκείνο το οποίο συμφωνήσαμε ήταν, τουλάχιστον, να γίνει μια επικοινωνία της μητέρας. Για να έχουμε κάνει κάτι σχετικό με την εν λόγω διαταραχή. Είναι καλό να υπάρχει συνεχόμενη επαφή με τον φροντιστή. Οι γονείς ήρθαν στο ιατρείο και μου είπαν ότι «κύριε Ηλιάδη, εμείς δεν επιθυμούμε να συνεχιστεί αυτή η επαφή με τον ψυχίατρο».
Ερ: Ποιος ήταν ο λόγος που το υποψιαστήκατε;
Μάρ: Υπάρχει μια άσχημη μορφή, η οποία είναι θανατηφόρα. Ο συνδυασμός των άλλων δύο θανάτων με έκανε να σκεφτώ αυτή τη διαταραχή. Και έκανα αυτές τις ενέργειες.
Ερ: Πόσες συνεδρίες κάνατε εσείς με τους ψυχιάτρους;
Μάρ: Μία, και μετά σταμάτησαν οι γονείς.
Ερ: Το έχετε ξανακάνει αυτό στην καριέρα σας;
Μάρ: Με τους ψυχιάτρους έχουμε συνεχή επαφή. Πολλές φορές έρχομαι σε επικοινωνία. Όσον αφορά στο σύνδρομο, μέσα στην εντατική όχι, αλλά στην καριέρα μου έχω άλλες δύο περιπτώσεις. Ο παιδίατρος οφείλει να το κάνει αυτό. Άλλες δύο φορές το έχω κάνει. Όταν έχεις τρεις αιφνίδιους θανάτους, οφείλεις να το κάνεις. Αυτή είναι η απάντησή μου.
Ερ: Είμαι 72 ετών, αλλά ακμαίος. Το θυμάμαι. Στην κατάθεσή της είχατε πει ότι βάλατε την κατηγορούμενη να μιλήσει με τον ψυχίατρο χωρίς να ξέρει τον λόγο.
Η δίκη ολοκληρώθηκε για σήμερα και θα συνεχιστεί αύριο, με εξέταση της κ. Καρατζά κι ενδεχομένως ξανά του κ. Ηλιάδη. Άλλωστε, όπως είπε ο κ. Κούγιας, σήμερα έκανε στον κ. Ηλιάδη μόλις το 1/3 των ερωτήσεων που είχε ετοιμάσει για τον ίδιο.
Ρεπορτάζ: Άννα Τριανταφυλλιά Τσούτσα
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163