Σήμα κινδύνου για την «ανθεκτική» φυματίωση

Σήμα κινδύνου εκπέμπουν τα δημόσια εργαστήρια διάγνωσης και παρακολούθησης της φυματίωσης στην Ελλάδα, καθώς λόγω λειτουργικών προβλημάτων και έλλειψης πόρων αδυνατούν να κάνουν όπως πρέπει τη δουλειά τους.

 

Την ίδια ώρα η φυματίωση ναι μεν δεν εμφανίζεται με τη συχνότητα άλλων ευρωπαϊκών χωρών, ιδίως χωρών της πρώην Σοβιετικής Ενωσης, ωστόσο σημαντικό ποσοστό των ελληνικών περιστατικών προκαλείται από πολυανθεκτικά στελέχη!

 

Σύμφωνα με την εφημερίδα το “Βήμα” κάθε χρόνο καταγράφονται στην Ελλάδα σχεδόν 7 (6,9) κρούσματα για κάθε 100.000 του πληθυσμού. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), όμως, τα πραγματικά κρούσματα είναι υπερδιπλάσια.

 

Την τελευταία πενταετία 2005-2009 μόνο στο Μικροβιολογικό Εργαστήριο του Γενικού Νοσοκομείου Νοσημάτων Θώρακος «Η Σωτηρία» διαγνώστηκαν 2.289 νέα περιστατικά. Από αυτά σημαντικό ποσοστό ήταν ανθεκτικό στα δύο κυριότερα φάρμακα. Ποσοστό 35% των τελευταίων ήταν υπερανθεκτικό, δηλαδή παρουσίαζε αντοχή σε κάθε διαθέσιμο φάρμακο.

Αυτό σημαίνει ότι ένα καθόλου ευκαταφρόνητο ποσοστό ασθενών με φυματίωση δεν θεραπεύεται! Και όλα αυτά τη στιγμή που το ευρωπαϊκό γραφείο του ΠΟΥ ζητεί ως το τέλος του μήνα αναλυτικά στοιχεία για την ανθεκτική φυματίωση και τα εργαστήρια που την παρακολουθούν στην Ελλάδα, προκειμένου να εκπονήσει το ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης κατά της νόσου για την επόμενη πενταετία. Γι΄ αυτόν τον λόγο το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων συγκαλεί σύσκεψη των αρμόδιων φορέων στο ΚΕΕΛΠΝΟ ενδεχομένως και αύριο.

 

Η διευθύντρια του ευρωπαϊκού γραφείου του ΠΟΥ ζητεί από τους αρμοδίους να απαντήσουν στα εξής ερωτήματα:

 

– Ποια μέτρα πρέπει να ληφθούν για την ανθεκτική φυματίωση σε επίπεδο πρόληψης και θεραπείας;
– Πώς πρέπει να υποστηριχθούν οι χώρες όπου εμφανίζεται η ανθεκτική φυματίωση;

 

Τα ερωτήματα για τη χώρα μας αποδεικνύονται αμείλικτα, αν σκεφτεί κανείς ότι οι αρμόδιοι παραδέχονται- στο Εθνικό Σχέδιο για την αντιμετώπιση μεταδοτικών νοσημάτων- ότι «υπάρχουν σημαντικές ελλείψεις και προβλήματα, που δεν καθιστούν δυνατή την επίτευξη των στόχων του ΠΟΥ για τον έλεγχο και την εκρίζωση της φυματίωσης» . Οι στόχοι προβλέπουν ότι η εργαστηριακή διάγνωση θα πρέπει να γίνεται σε ποσοστό τουλάχιστον 75% των περιπτώσεων, τη στιγμή που το επίσημο ποσοστό στις διεθνείς εκθέσεις για την Ελλάδα αγγίζει μόλις το 37,7%.

 

Παράλληλα, τα αρμόδια εργαστήρια δυσκολεύονται να αντεπεξέλθουν στη σωστή παρακολούθηση της νόσου.

 

Το μικροβιολογικό εργαστήριο στο νοσοκομείο «Σωτηρία» λειτουργεί ως εθνικό κέντρο αναφοράς για τη φυματίωση. Και ενώ θα έπρεπε να αποτελεί την κεφαλή ενός δικτύου μικροβιολογικών εργαστηρίων, στην πράξη ασχολείται και με την πρωτογενή διάγνωση, αφού δέχεται δείγματα προς εξέταση από όλη τη χώρα, ακόμη και από περιοχές όπως η Κρήτη και η Πάτρα. Και αυτό διότι το τμήμα που ασχολούνταν με τη διάγνωση της φυματίωσης στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου Κρήτης έκλεισε λόγω… απόσπασης της μοναδικής γιατρού, ενώ το Εργαστήριο της Πάτρας στεγαζόταν στο νοσοκομείο «Αγιος Ανδρέας», το οποίο κατέρρευσε από τον περυσινό σεισμό.

 

Επιπλέον, σύμφωνα και με έγγραφο της διεύθυνσης του Εργαστηρίου, το οποίο εδώ και πέντε μήνες έχει κοινοποιηθεί στη διοίκηση του «Σωτηρία», το Εργαστήριο αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα κτιριακής υποδομής, υποδομών βιοασφάλειας, ηλεκτρονικών συστημάτων, αλλά και έλλειψης προσωπικού.

«Τους δύο προηγούμενους μήνες αντιμετωπίσαμε σημαντικότατα προβλήματα που έφθασαν σχεδόν έως την αναστολή λειτουργίας τμημάτων του Εργαστηρίου, καθώς δεν είχαμε υλικά ούτε καν για την κλασική στερεή καλλιέργεια και τον έλεγχο ευαισθησίας στα αντιφυματικά φάρμακα,αλλά και αντιδραστήρια ( σ.σ.: ειδικά υγρά) για τις μοριακές αναλύσεις, λόγω του αποκλεισμού των προμηθευτών. Τώρα που η μοναδική γραμματέας έχει άδεια- καθώς οι δύο άλλες υπάλληλοι που εργάζονταν στη Γραμματεία συνταξιοδοτούνταιδεν μπορούμε να παρακολουθούμε ικανοποιητικά τα αναλυόμενα δείγματα ούτε να δίνουμε αποτελέσματα εξετάσεων» αναφέρει ενδεικτικά ο γιατρός βιοπαθολόγος κ. Δ. Παπαβέντσης, επιμελητής Β΄ του ΕΣΥ και στέλεχος του Εργαστηρίου.

 

Σύμφωνα με το εθνικό πρόγραμμα αντιμετώπισης των μεταδοτικών νοσημάτων του υπουργείου Υγείας, για την αναδιοργάνωση όλων των Κέντρων Αναφοράς έχουν εγκριθεί 400.000 ευρώ (250.000 πέρυσι και από 50.000 ευρώ ετησίως, ως το 2012). Ωστόσο το Κέντρο Αναφοράς της Φυματίωσης δεν έχει λάβει ούτε 1 ευρώ έως σήμερα…

 

Παρ΄ όλα αυτά κάθε χρόνο επεξεργάζεται περίπου 15.000 δείγματα, καλύπτοντας το 70% της συνολικής μικροβιολογικής διάγνωσης της φυματίωσης στη χώρα.

 

 

 

Όπου πάει το ΔΝΤ «θερίζει» η φυματίωση! Ερευνητές από τα πανεπιστήμια Cambridge και Υale διαπίστωσαν ύστερα από εικοσαετή έρευνα ότι σε χώρες που εφάρμοσαν δημοσιονομικά προγράμματα υπό τη «σκέπη» του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου η συχνότητα της φυματίωσης αυξήθηκε κατά περίπου 13% και η θνησιμότητα από τη νόσο κατά 16,6%!

 

Οι επιστήμονες μελέτησαν την επίπτωση της φυματίωσης σε πληθυσμούς πρώην κομμουνιστικών χώρων της Ανατολικής Ευρώπης καθώς και σε χώρες της πρώην Σοβιετικής Ενωσης πριν και μετά την παρέμβαση του διεθνούς οργανισμού. Διαπίστωσαν ότι κάθε χρόνο παραμονής του ΔΝΤ στα δημοσιονομικά της εκάστοτε χώρας η θνησιμότητα λόγω φυματίωσης αυξανόταν με ρυθμό 4,1%. Με τη λήξη των προγραμμάτων του ΔΝΤ η θνησιμότητα από φυματίωση σε αυτές τις χώρες έπεφτε έως και 31%!

 

Μια πιθανή εξήγηση είναι, σύμφωνα με τους επιστήμονες, οι περικοπές που συνοδεύουν κάθε παρέμβαση του ΔΝΤ στις οικονομίες. Στο πλαίσιο αυτό οι ειδικοί υποθέτουν ότι σταματά και η χρηματοδότηση για προγράμματα πρόληψης, έγκαιρης διάγνωσης και θεραπείας της φυματίωσης, με αποτέλεσμα η νόσος να… καλπάζει.