«Τραγουδώντας την ποίηση στην Ελεύθερνα» είναι ο τίτλος της μεγάλης συναυλίας που θα φιλοξενηθεί στο Μουσείο και τον περιβάλλοντα χώρο της Αρχαίας Ελεύθερνας με πρωταγωνιστές, στην ξεχωριστή αυτή βραδιά τη Μαρία Φαραντούρη και τον Δημήτρη Καταλειφό στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Κρήτης, εορτάζοντας παράλληλα τα 6α γενέθλια του Μουσείου.
Με τον καλύτερο τρόπο γιορτάζει τα έκτα του γενέθλια το Μουσείο της Αρχαίας Ελεύθερνας, την Παρασκευή 22 Ιουλίου 2022. Ένα μουσείο στολίδι που από την ημέρα των εγκαινίων του, το 2016, μέχρι και το 2019 φιλοξένησε πολλές εκδηλώσεις – εικαστικές, μουσικές – αλλά η πανδημία ανέκοψε τον προγραμματισμό των καλλιτεχνικών του δράσεων.
Με την έκθεση “Στόλα” – Ένδυμα ψυχής” του Βαγγέλη Κυρη και του Ανατόλι Γκεοργκίεφ και την συναυλία «Τραγουδώντας την ποίηση στην Ελεύθερνα» με τη Μαρία Φαραντούρη και τον Δημήτρη Καταλειφό που θα ακολουθήσει μετά τα εγκαίνια της έκθεσης, στον αύλειο χώρο του Μουσείου, στο θεατράκι “ατενίζοντας το λίκνο του Δία κάτω από τις υπώρειες του Ψηλορείτη, εκεί δηλαδή που γεννήθηκε ο ύψιστος θεός για να τον προστατεύσουν οι Κουρήτες, δηλαδή οι Κρήτες, χτυπώντας τις ασπίδες τους για να μην ακούσει το κλάμα του ο Κρόνος και τον φάει”, όπως με έμφαση τόνισε ο κ. Σταμπολίδης.
Η μουσικο-ποιητική βραδιά θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 22 Ιουλίου στις 8.00 το βράδυ με ελεύθερη είσοδο για το κοινό, ώστε να μπορέσουν να ανταμώσουν όπως ανέφερε ο καθηγητής αρχαιολόγος, διευθυντής του Μουσείου της Ακρόπολης και ο άνθρωπος που έφερε στο φως την Αρχαία Ελεύθερνα Νίκος Σταμπολίδης: «Οι άνθρωποι με τους θεούς, την ποίηση και τη μουσική». Θα γίνει στο ίδιο χώρο του Μουσείου της Ελεύθερνας όπου θα φιλοξενείται η Έκθεση «ΣΤΟΛΑ Ένδυμα Ψυχής» με έργα του φωτογράφου Βαγγέλη Κύρη και του σχεδιαστή Ανατόλι Γεωργίεφ.
Οι παράλληλες αυτές πολιτιστικές εκδηλώσεις και δράσεις, αφορούν σύμφωνα με τον κ. Σταμπολίδη: «Το να ξαναβρούμε τα βήματά μας, μετά την πανδημία, στο ρυθμό που γνωρίζουμε δηλαδή, στα βήματα της επιστήμης, της γνώσης και της τέχνης».
Στον αύλειο χώρο του Μουσείου μετά τα εγκαίνια της έκθεσης θα υπάρξει, σύμφωνα με τον καθηγητή, μία μουσική πανδαισία «κάτω από το λίκνο του Δία, τον Ψηλορείτη. Την έκθεση, την ύλη δηλαδή και την μουσική, το άυλο δηλαδή που αφήνουμε στις επόμενες γενιές, θα μπορέσει ο κόσμος να παρακολουθήσει, τη Μαρία Φαραντούρη και τον Δημήτρη Καταλειφό που έχουν μέσα τους την ποίηση, τη μουσική σε έναν χώρο όπου πίσω από τα αρχαία, είναι ο άνθρωπος. Αυτός δηλαδή που δημιούργησε τα μνημεία, αυτός δηλαδή που συμμετέχει στις ανθρώπινες σχέσεις, οι οποίες είναι πάρα πολύ σημαντικές, ιδιαίτερα στις μικρές κοινωνίες. Δεν είναι μόνο οι αρχαιότητες και τα εικαστικά έργα. Πολύ σημαντικό στη ζωή είναι οι ανθρώπινες σχέσεις».
Για τη γλώσσα της ποίησης και τις νότες της μουσικής που δεν έχει σύνορα, ούτε στους λαούς ούτε στο χρόνο, μίλησε η Μαρία Φαραντούρη κατά την παρουσίαση των εκδηλώσεων στην Αρχαία Ελεύθερνα, η οποία θα σηκώσει το βάρος αυτού του πολιτιστικού ανταμώματος του χθες με το σήμερα, με τους ανθρώπους, την ποίηση και τη μουσική. «Γλώσσα και νότες θα συνυπάρξουν, είπε η Μαρία Φαραντούρη, «μέσα σε ένα απαράμιλλο αρχαίο τοπίο αυτό της Αρχαίας Ελεύθερνας, υπό τη σκέπη του Θεού της Ελεύθερνας που καθόλου τυχαία, ήταν ο Απόλλων, θεός της μουσικής και του φωτός». Μιλώντας για τον Ν. Σταμπολίδη, η κ. Φαραντούρη είπε ότι: «Χάρη στη μαγική σκαπάνη, την έμπνευση και την επιμονή του Νίκου Σταμπολίδη, που δεν είναι μόνο ένας μεγάλος και αναγνωρισμένος αρχαιολόγος, αλλά άνθρωπος της γνώσης της δημιουργίας και της ποιητικής ευαισθησίας, η Ελεύθερνα απέκτησε Μουσείο και σήμερα στην καρδιά της Κρήτης είναι ένας πόλος έλξης και μεγάλου ενδιαφέροντος για όλο τον κόσμο».
Στη συναυλία, η οποία έχει τη στήριξη του Ομίλου Grecotel και της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας Ρεθύμνου, θα παρουσιαστούν έργα ποίησης και μελοποιημένα από τους ποιητές όπως, ο Καβάφης, ο Ρίτσος, ο Σεφέρης, ο Ελύτης, ο Αναγνωστάκης, ο Λειβαδίτης και ο μεγάλος Κρητικός της λογοτεχνίας Νίκος Καζαντζάκης, οι οποίοι ενέπνευσαν όπως είπε η Μαρία Φαραντούρη «τους σύγχρονους μεγάλους Έλληνες συνθέτες τον Μίκη Θεοδωράκη τον Μάνο Χατζιδάκι και συνέθεσαν τραγούδια που μένουν στο χρόνο και τιμούν και προβάλλουν το σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό».
Παράλληλα στην Αρχαία Ελεύθερνα θα φιλοξενηθεί η έκθεση «ΣΤΟΛΑ Ένδυμα Ψυχής» με έργα του φωτογράφου καλλιτέχνη Βαγγέλη Κύρη και του σχεδιαστή Ανατόλι Γεωργίεφ οι οποίοι δημιούργησαν μέσα από ένα άλλο πρίσμα, την αποτύπωση από αυθεντικές στολές του προπερασμένου αιώνα, που έχουν διαφυλαχθεί κυρίως στο Ιστορικό Μουσείο της Ελλάδας αλλά και σε άλλα μουσεία.
Ο κ. Σταμπολίδης -ο οποίος ώθησε τους δύο καλλιτέχνες να εμπνευστούν και να παρουσιάσουν 27 έργα σε τρεις ενότητες, 11 έργα με στολές και ενδυμασίες της Κρήτης, 10 έργα από διάφορα μέρη της μητροπολιτικής και νησιωτικής Ελλάδας και 6 έργα με ενδύματα και φορεσιές της Μικράς Ασίας, μνήμη για τα 100 χρόνια από την καταστροφή του μικρασιατικού ελληνισμού- περιέγραψε κατά την παρουσίαση των καλλιτεχνών, τον τρόπο με τον οποίο δημιουργήθηκαν τα έργα λέγοντας τα εξής: «Τα έργα, τα ενδύματα, οι στολές επώνυμων και ανώνυμων ανδρών και γυναικών που ξεχώριζαν τον κάθε τόπο στην Ελλάδα, αποτυπώθηκαν με τρόπο μαγικό από το χέρι του καλλιτέχνη φωτογράφου Βαγγέλη Κύρη, χαρίζοντας αθανασία όχι μόνο στα παράγωγα της υφαντικής τέχνης του 19ου αιώνα, αλλά απαθανατίζοντάς τα, με την ψυχή σημερινών σωμάτων που ενέδυσαν δύναμη και αιχμαλωτίστηκαν για την αιωνιότητα».
Και αντί, όπως τόνισε ο κ. Σταμπολίδης, να γίνει μία συνηθισμένη αποτύπωση επάνω στην επεξεργασμένη ψυχή κομμένων δέντρων, δηλαδή στο χαρτί, «αυτά απλώθηκαν πάνω στο πανί στο υλικό των ίδιων των ενδυμάτων και με τα δάχτυλά της υπομονής και της ευαισθησίας του Ανατόλι Γεωργκίεφ κεντήθηκαν με νήματα και κλωστές ποικίλες σε υλικά και χρώματα, κεντήθηκαν με την ευαισθησία των σχημάτων και των μοτίβων ώστε να δώσουν όγκο και πνοή σε λεπτομέρειες, ίσο μοιρασμένες με αναλογία και ευταξία τόσο… όσο».
Για τύχη αγαθή έκαναν λόγο οι δύο καλλιτέχνες «που συναντηθήκαμε στο δρόμο μας με τον Νίκο Σταμπολίδη και μέσω της ανθρώπινης σχέσης που αναπτύξαμε, είμαστε σήμερα εδώ στην Αρχαία Ελεύθερνα για να παρουσιάσουμε όχι αρχαιότητες, αλλά σύγχρονη τέχνη, σε ένα ταξίδι για την Ιθάκη μας, την οποία δεν έχουμε ακουμπήσει ακόμα μιας και έχουμε ακόμη ταξίδι πολύ».
Πρόκειται, σύμφωνα με τους καλλιτέχνες, για ενδύματα παλαιά που διασώθηκαν μέσω της τέχνης της συντήρησης, της μνήμης. Πρόκειται για στολές εξαίσιες και φορεσιές λειτουργικές, φορεμένες σε νέα σώματα του σήμερα. Με το χθες να αποτυπώνεται φωτογραφικά στο σήμερα και οι φωτογραφίες σε ύφασμα, να δέχονται κεντίδια, εξαιρετικά όπως τα χαρακτήρισε ο διευθυντής του Μουσείου της Ακρόπολης κ. Σταμπολίδης επισημαίνοντας ότι «ουσιαστικά τέσσερις τέχνες δεμένες σε μία, ορίζουν το τελάρο μέσα στο οποίο αποδίδεται ο ιστός της νέας τέχνης του σήμερα, από τους Βαγγέλη Κύρη και Ανατολή Γεωργκίεφ».
Τα έργα των δύο καλλιτεχνών έχουν παρουσιαστεί σε εκθέσεις στην Καλαμάτα, στην Ύδρα, στην Κύπρο, στη Ν. Κορέα και στη Σύρο. Όμως οι κρητικές ενδυμασίες παρουσιάζονται για πρώτη φορά στην Αρχαία Ελεύθερνα στην έκθεση η οποία θα λειτουργήσει μέχρι τις 20 Σεπτεμβρίου του 2022. Αμέσως μετά η έκθεση θα φιλοξενηθεί στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου στο Ηράκλειο όταν δηλαδή, τα φώτα στην Ελεύθερνα θα έχουν σβήσει.
Η Μαρία Φαραντούρη καλεί όλους να βρεθούν στη μουσική και ποιητική βραδιά στην Ελεύθερνα την Παρασκευή το βράδυ, κάνοντας λόγο για μία ξεχωριστή εμπειρία «σε έναν χώρο μιας αρχαίας πόλης που ιδρύθηκε 3.000 χρόνια π.Χ. και που έρχεται στο φως, μέσα από τις ανασκαφές, η διαδρομή της μέσα στους αιώνες προϊστορικούς και ιστορικούς»
Και αυτό, όπως χαρακτηριστικά είπε, «δεν είναι τίποτα λιγότερο από ένα θαύμα και ο αρχαίος χώρος της Ελεύθερνας είναι αυτό το θαύμα».
Από την πλευρά του ο Δημήτρης Καταλείφος, είπε: «Το να ακουστούν οι στίχοι σπουδαίων ποιητών, στον ιδιαίτερο αυτό χώρο της Ελεύθερνας, είναι το αποτέλεσμα συνεργασίας η οποία πλαισιώνεται από εκτίμηση και σεβασμό πολλών ανθρώπων μεταξύ μας και αυτό έχει τη δική του πολιτισμική αξία η οποία είναι όμορφο να συνοδεύει τις γενιές από το χθες στο σήμερα και το αύριο».