Το πόρισμα για τις αλλαγές στο Ασφαλιστικό παραδόθηκε στην κυβέρνηση. Η επιτροπή σοφών παρέδωσε στην ηγεσία του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης τη μελέτη για την οικονομική κατάσταση του συστήματος και τις προτάσεις της για την αντιμετώπιση της τρέχουσας κρίσης των Ταμείων και τον κίνδυνο κατάρρευσης ορισμένων.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Η επιτροπή σοφών προτείνει δομικές αλλαγές στο Ασφαλιστικό. Η πρώτη αλλαγή αφορά στο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα ενοποίησης όλων των Ταμείων σε ένα, επί της ουσίας δηλαδή στο ΙΚΑ. Βέβαιο θα πρέπει να θεωρείται ότι στο νέο ταμείο δεν θα υπάγονται οι αγρότες. Ανοιχτό μένει το ενδεχόμενο να υπάρχει ένα ακόμη ξεχωριστό ταμείο επαγγελματιών.
Παράλληλα θα θεσπιστεί ενιαίο σύστημα συντάξεων για τις επόμενες γενιές με ενιαίους κανόνες και εισφορές καθώς απ’ το νέο Ταμείο θα δίδονται όλες οι συντάξεις κύριες, επικουρικές και το εφάπαξ. Ταυτόχρονα με τον ενιαίο τρόπο υπολογισμού χάνουν χρήματα οι λεγόμενοι παλαιοί συνταξιούχοι καθώς αλλάζει πλήρως ο τρόπος υπολογισμού και θα έχουν τους ίδιους όρους με εκείνους που ασφαλίστηκαν μετά το 1993.
Θα υπάρξει ομογενοποίηση των εισφορών απ’ τις οποίες θα προκύπτουν και τα νέα ποσά των κύριων και των επικουρικών συντάξεων, αλλά και τα ποσά των εφάπαξ επιδομάτων.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Πιο αναλυτικά προτείνεται:
– Μια νέα επικουρική ασφάλιση με την ίδρυση ενός νέου Ταμείου επικουρικών συντάξεων (πλήρως κεφαλαιοποιητικό)
– Αλλαγές στα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΤΕΑ) με ενίσχυση του κοινωνικού τους ρόλου
– “Εκλογίκευση” στις συνταξιοδοτικές δαπάνες με τον “αποχωρισμό” των προνοιακών παροχών από την κοινωνική ασφάλιση που θα μειώσει τη συνταξιοδοτική δαπάνη
– Απλοποίηση του συστήματος
– Θέσπιση ενός καθολικού συνταξιοδοτικού συστήματος που θα στηρίζεται στην αρχή του φορολογουμένου πολίτη
– Διεύρυνση της ασφαλιστικής βάσης με 3 κύριες κατευθύνσεις: αντιμετώπιση της εισφοροδιαφυγής, επιβολή ασφαλιστικών εισφορών σε πρόσθετα εισοδήματα από εργασία που δεν υπάγονται σε ασφαλιστικές κρατήσεις και αύξηση των απασχολούμενων.
Η επίτευξη ενός νέου συνταξιοδοτικού μπορεί να γίνει σε δύο φάσεις:
1) με ένα μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα που θα αποτελέσει το επιστέγασμα των διαχρονικών (και ανεπιτυχών) παραμετρικών μεταρρυθμίσεων, με τη λειτουργική συγχώνευση των Ταμείων και την ομογενοποίηση των διατάξεων για τις εισφορές και τις παροχές του ενιαίου συστήματος. Στο πλαίσιο αυτό θα αναζητηθούν και οι πρόσθετοι πόροι για τη στήριξη των απερχόμενων γενεών, στις οποίες πρέπει να δοθεί η διαβεβαίωση ότι οι περικοπές συντάξεων έχουν πιάσει την οροφή τους.
2) Με την υιοθέτηση ενός νέου συστήματος συντάξεων για τις νέες γενιές, το οποίο θα βασίζεται στην γενική αρχή της ίσης μεταχείρισης των πολιτών τόσο εντός κάθε γενιάς όσο και μεταξύ των γενεών. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με ένα σύστημα που θα προσφέρει μια διαφανή αρχιτεκτονική συνεργασίας μεταξύ των διαφόρων τύπων αλληλεγγύης. Για να επιτύχει η προτεινόμενη συστημική μεταρρύθμιση απαιτείται η αναζωογόνηση της εμπιστοσύνης των νεότερων γενεών μέσω της αξιόπιστης σύνδεσης εισφορών και δικαιωμάτων.
Ενιαίοι κανόνες
Προτείνεται συγχρόνως η ουσιαστική ενοποίηση του υπάρχοντος καθεστώτος κοινωνικής ασφάλισης με θέσπιση ενιαίων κανόνων για παλαιούς και νέους ασφαλισμένους και ανακαθορισμό των συντάξεων των ήδη συνταξιούχων. “Οι ενιαίοι κανόνες είναι αναγκαίοι, γιατί απέναντι στους βασικούς κινδύνους της ζωής πρέπει όλοι οι ασφαλισμένοι να απολαμβάνουν τον ίδιο βαθμό εθνικής/ κοινωνικής αλληλεγγύης. Τυχόν διαφοροποίηση δεν μπορεί παρά να παρεισφρέει σε επίπεδο συμπληρωματικής (επαγγελματικής) προστασίας και να εξαρτάται από μια πρόσθετη εισφοροδοτική προσπάθεια των ασφαλισμένων.
Ειδικότερα:
Α. Όσον αφορά στις εισφορές:
– ενιαία ποσοστά εισφορών και βάση υπολογισμού τους:
α) για κύρια σύνταξη,
β) για επικουρική σύνταξη και
γ) για εφάπαξ παροχές, με μόνη διάκριση αυτή σε μισθωτούς και αυτοτελώς απασχολούμενους.
– υποχρέωση για δήλωση των ασφαλιστικών εισφορών όλων των φορέων κύριας, επικουρικής ασφάλισης και εφάπαξ μέσω μιας ενοποιημένης διαδικασίας.
– ανάθεση στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ/ΚΕΑΟ της βεβαίωσης και είσπραξης των ασφαλιστικών εισφορών
Β. Όσον αφορά στις παροχές:
α) Κατάργηση των οριζόντιων περικοπών των συντάξεων διότι υποσκάπτουν την ασφαλιστική συνείδηση, δημιουργούν κίνητρο για εισφοροδιαφυγή και για πρόωρες συνταξιοδοτήσεις, υπονομεύουν το ασφαλιστικό σύστημα.
β) Καθιέρωση ενιαίου τρόπου υπολογισμού της σύνταξης, κύριας και επικουρικής, για παλιούς και νέους ασφαλισμένους, αφού προηγουμένως καθοριστεί με Αναλογιστική Μελέτη το ποσοστό, κατά το οποίο τόσο η κάθε σύνταξη χωριστά, όσο και όλες από κοινού, θα αναπληρώνουν τις αποδοχές του ασφαλισμένου.
γ) Ανακαθορισμός, κατ’ επιταγή των αρχών της συμμετοχικής δικαιοσύνης και της αλληλεγγύης των γενεών, των συντάξεων των ήδη συνταξιούχων με αναφορά στο νέο, ενιαίο τρόπο υπολογισμού της κύριας και επικουρικής σύνταξης για παλαιούς και νέους ασφαλισμένους.
Η επιτροπή αναφέρει στον πρόλογό της:
«Η Επιτροπή ανέλαβε το δύσκολο έργο να σχεδιάσει ένα νέο ασφαλιστικό σύστημα. Ένα φιλόδοξο εγχείρημα που έφερε σε πέρας σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Οι επιλογές που διατυπώθηκαν, κατά τη διάρκεια των συνεδριάσεων, ήταν περισσότερες της μιας. Ωστόσο, μετά από ώριμες σταθμίσεις, επήλθε, σε κάποιο βαθμό, σύγκλιση απόψεων. Το πόρισμα δεν έκρυψε την πολυφωνία και τον πλουραλισμό, ενώ παράλληλα απέφυγε τις ωραιοποιήσεις. Εννοείται ότι το μόνο που χάραξε η Επιτροπή, είναι το μονοπάτι. Γι’ αυτό περιορίστηκε στην παράθεση των αρχών του προτεινόμενου συστήματος. Η υλοποίησή του προϋποθέτει περαιτέρω τεχνικές επεξεργασίες. Ομοίως, η Επιτροπή δεν προχώρησε στην εξειδίκευση της μετάβασης που θα αποτελέσει αντικείμενο ξεχωριστής πρότασης».
με πληροφορίες από το capital.gr
