«Απελθέτω απ’ εμού το ποτήριον τούτο». Κάπως έτσι απάντησε ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι στην ερώτηση, ποια η θέση της ΕΚΤ στο θέμα των συντάξεων. Την ίδια ώρα η Κομισιόν επιλέγει την τακτική των καθυστερήσεων στο ίδιο θέμα παραπέμποντας την λήψη των σχετικών αποφάσεων για τον προσεχή Δεκέμβριο.
Το θέμα της περικοπής των συντάξεων έχει μετατραπεί σε ένα γρίφο για πολύ δυνατούς λύτες.
Οι Ευρωπαίοι θέλουν να κερδίσουν χρόνο και βλέποντας και κάνοντας, ενώ αγορές και ΔΝΤ αναφανδόν τάσσονται υπέρ του να τηρήσει τις υπογραφές της η χώρα και να κόψει τις συντάξεις, δίνοντας ανάσα – όπως ισχυρίζονται – στο ασφαλιστικό σύστημα.
Την ίδια ώρα τα νεύρα των συνταξιούχων δεν είναι μάλλον και στην καλύτερη δυνατή κατάσταση, αφού βλέπουν η άμμος στην κλεψύδρα τα τελειώνει και να μην γνωρίζουν αν θα υποστούν μία ακόμη μείωση.
Το σκηνικό όπως έχει δημιουργηθεί μάλλον επιτείνει την σύγχυση παρά δημιουργεί κάποια προοπτική. Ας δούμε πως έχουν τα δεδομένα:
Η Αθήνα θέλει να μην ισχύσει το μέτρο ή τουλάχιστον να μην ισχύσει όπως προβλέπεται.
Οι Ευρωπαίοι δανειστές, θέλουν να κάνουν την χατίρι της Ελλάδος, αλλά δεν ξέρουν αν μπορούν.
Το ΔΝΤ θέλει περικοπή συντάξεων, διότι έτσι πιστεύουν ότι θα πάρει ανάσα το σύστημα.
Οι αγορές θέλουν η Ελλάδα να μην κάνει βήμα πίσω σε αυτά που έχει υποσχεθεί και οι συνταξιούχοι ζουν μία πραγματική παράνοια, με την κυβέρνηση να λέει μην ανησυχείτε, αλλά να μην κάνει τίποτε.
Κομισιόν
Καμία διάθεση βιασύνης δεν δείχνουν οι δανειστές να κλείσουν, θετικά ή αρνητικά, το θέμα των συντάξεων. Και με επίσημο τρόπο πλέον, η Κομισιόν λέει ότι οι αποφάσεις θα ληφθούν στο Eurogroup της 3ης Δεκεμβρίου, δηλαδή λίγες ημέρες πριν από την υλοποίηση ή μη της σχετικής απόφασης που έχει λάβει η ελληνική κυβέρνηση για μείωση των συντάξεων έως και 18% των υφιστάμενων συντάξεων.
Την ίδια στιγμή, στην Αθήνα, η κυβέρνηση δείχνει να μην έχει αποφασίσει ακόμη εάν τελικά θα συμπεριλαμβάνεται ή όχι στο προσχέδιο του προϋπολογισμού που κατατίθεται στη Βουλή την προσεχή Δευτέρα 1η Οκτωβρίου. Ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος έχει εκφράσει και ανοιχτά την θέση του, ότι η κυβέρνηση δεν θα πρέπει να προχωρήσει σε μονομερή ενέργεια και, ως εκ τούτου, αφού δεν έχει υπάρξει απόφαση για ακύρωση, αναβολή ή αλλαγή του νόμου, θα πρέπει να περιλαμβάνεται κανονικά στο προσχέδιο η περικοπή των συντάξεων.
Ο υπουργός Οικονομικών πιστεύει, έστω και αν δεν το ομολογεί δημοσίως, ότι το καλύτερο που μπορεί να πετύχει μέσω της διαπραγμάτευσης είναι ή να μπει πλαφόν ή να είναι μικρότερη η μείωση. Πιστεύει επίσης ότι πιθανή μονομερής ενέργεια θα φέρει το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα και αποθαρρύνει τους συναδέλφους του υπουργούς να επιμείνουν σε κάτι τέτοιο.
Υπάρχουν όμως και αυτοί που δεν ασπάζονται τις θέσεις Τσακαλώτου και προτείνουν να προχωρήσουν στην ακύρωση του μέτρου, στο προσχέδιο τουλάχιστον, και να συνεχίσουν τη διαπραγμάτευση.
Κριτής οι αγορές
Όλοι πάντως φοβούνται την αντίδραση των αγορών και περισσότερο από όλους ο υπουργός Οικονομικών. Και ο φόβος είναι διπλός. Από τη μία εκτιμά ότι ένας κακός χειρισμός μπορεί να αποθαρρύνει τους συμμάχους της χώρας στη λήψη μιας θετικής απόφασης, ενώ ο άλλος σχετίζεται με το να λειτουργήσει μια ενδεχομένως κακή αντίδραση στις αγορές, ως αρνητικό σήμα προς τους υποψήφιους επενδυτές.
Θα δούμε τον Δεκέμβριο
Η τελική απόφαση περικοπής των συντάξεων θα ληφθεί μετά την παράδοση του προσχεδίου του ελληνικού προϋπολογισμού και αφού προηγηθεί ενδελεχής έλεγχος των στοιχείων που θα αποστείλει η Αθήνα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Στο Eurogroup στις 3 Δεκεμβρίου θα ανακοινωθούν οι αποφάσεις σχετικά με την τύχη των συντάξεων, σύμφωνα με ανώτερο αξιωματούχο της ευρωζώνης, ο οποίος δήλωσε πως η περικοπή των συντάξεων θα αποφασιστεί μετά την παράδοση του προσχεδίου του ελληνικού προϋπολογισμού και την εξέταση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Αναλυτικότερα, ο ανώτερος αξιωματούχος της ευρωζώνης ξεκαθαρίζει πως υπάρχει μια σειρά γεγονότων. Με την ολοκλήρωση των εργασιών για το προσχέδιο του προϋπολογισμού, Επιτροπή και Euro Working Group θα αναλάβουν να τον εξετάσουν και θα γνωμοδοτήσουν στο Eurogroup τόσο για τον προϋπολογισμό όσο και για τα ελληνικά αιτήματα.
Στο θέμα των συντάξεων, αν υπάρχει αναφορά σε αλλαγή της συμφωνίας, οι υπουργοί της ευρωζώνης θα εξετάσουν όλα τα αιτήματα της Ελλάδας και θα δουν κατά πόσο αρχικά βγαίνουν τα νούμερα και αν η ελληνική πλευρά έχει ορθά επιχειρήματα για τις αποφάσεις της.
Στο Eurogroup του Οκτωβρίου στο Λουξεμβούργο δεν θα υπάρξει επίσημη συζήτηση για την Ελλάδα, παρά μόνο πιθανές συζητήσεις στο περιθώριο.
Του Θανάση Παπαδή