Όπου κι αν στρέψει κανείς το βλέμμα του, η χώρα μας είναι γεμάτη από εντυπωσιακά μνημεία που αναδεικνύουν την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά μας που είναι ξακουστή ως τα πέρατα του κόσμου.
Αρκετά από τα ελληνικά μνημεία που θα βρεις παρακάτω, περιλαμβάνονται στην λίστα της UNESCO, τα οποία αξίζει να επισκεφθείς, για να ταξιδέψεις νοερά στον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό.
Παρθενώνας, Ακρόπολη
Ο Παρθενώνας είναι ναός, ο οποίος κατασκευάστηκε προς τιμήν της θεάς Αθηνάς, προστάτιδας της πόλης της Αθήνας. Κτίσθηκε κατά τα έτη 447-438 π.Χ., στο πλαίσιο του ευρύτερου οικοδομικού προγράμματος που συντελέσθηκε στην Ακρόπολη με πρωτοβουλία του Περικλή, και πάνω στη θέση παλαιότερων ναών αφιερωμένων στην Αθηνά.
Οι αρχιτέκτονες του Παρθενώνα ήταν ο Ικτίνος και ο Καλλικράτης. Από την περίοδο της Ύστερης Αρχαιότητας και ύστερα, ο ναός βανδαλίστηκε και αργότερα μετατράπηκε σε χριστιανική εκκλησία, σε ισλαμικό τέμενος και μετά την Ελληνική Επανάσταση ολόκληρος ο λόφος χαρακτηρίστηκε ως αρχαιολογικός χώρος και τους επόμενους δύο αιώνες πραγματοποιήθηκαν εκτεταμένες και ποικίλες εργασίες αναστήλωσης, αποκατάστασης και συντήρησης. H Ακρόπολη ανακηρύχθηκε το 1987 Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO.
Σούνιο, Αττική
Ο Ναός του Ποσειδώνα είναι ένας αρχαίος ελληνικός ναός στο Σούνιο. Οι Αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν τον Ποσειδώνα ως τον «θεό της θάλασσας». Ο Ναός του Ποσειδώνα οικοδομήθηκε από τοπικό μάρμαρο της Αγριλέζας πάνω στα ερείπια αρχαϊκού ναού από πωρόλιθο, γύρω στο 444 – 440 π.Χ.
Η είσοδος στο φρούριο του ακρωτηρίου του Σουνίου, γινόταν από την προσιτή, από το λιμάνι πύλη, στο βορειοδυτικό τμήμα του τείχους. Το υψηλότερο σημείο του φρουρίου καταλαμβάνει το τέμενος του Ποσειδώνος, το οποίο ορίζεται με κτιστό περίβολο.
Αρχαία Ολυμπία, Πελοπόννησος
Ο αρχαιολογικός χώρος της Ολυμπίας, εντός του οποίου βρίσκεται η παλαιοχριστιανική βασιλική –εργαστήριο του Φειδία είναι ένας από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας και έχει εγγραφεί, από το 1989, στον Κατάλογο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.
Το εργαστήριο του Φειδία – Παλαιοχριστιανική Βασιλική, αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα μνημεία του αρχαιολογικού χώρου της Ολυμπίας, διότι διατηρεί πλήρως τα κατάλοιπα της φάσης του κλασικού κτιρίου- το οποίο με βάση τα ευρήματα έχει ταυτιστεί με το εργαστήριο του Φειδία- ενώ ταυτόχρονα οι τοίχοι του ρωμαϊκού κτηρίου σώζονται σε μεγάλο ύψος. Επίσης είναι ένα από τα λιγοστά μνημεία του αρχαιολογικού χώρου της Ολυμπίας που η χρήση του ήταν συνεχής από την κλασική έως και τη βυζαντινή εποχή, όταν το ιερό της Ολυμπίας είχε παύσει να λειτουργεί.
Δίον, Μακεδονία
Στους βόρειους πρόποδες του Ολύμπου, σε περιοχή που εξασφαλίζει τον απόλυτο έλεγχο της στενής διάβασης από τη Μακεδονία στη Θεσσαλία, δεσπόζει το Δίον. Η κατ’ εξοχήν ιερή πόλη των Μακεδόνων και ο ιερός χώρος του Δία, η οποία έφθασε σε μεγάλη ακμή κατά τους ελληνιστικούς χρόνους, αλλά και στα ρωμαϊκά χρόνια, καθώς ήταν μια από τις πρωιμότερες αποικίες των Ρωμαίων στον μακεδονικό χώρο.
Το Αρχαιολογικό Μουσείο του Δίου στεγάζει ευρήματα που προέρχονται κυρίως από το Δίον αλλά και από τον Όλυμπο και άλλες περιοχές της Πιερίας, όπως η Πύδνα και η Ρητίνη. Η έκθεση περιλαμβάνει αγάλματα, αναθηματικά και επιτύμβια μνημεία, αρχιτεκτονικά μέλη, νομίσματα και διάφορα άλλα αντικείμενα, τα οποία αποκαλύφθηκαν στα ιερά, στις μεγάλες θέρμες και στη νεκρόπολη του Δίου, καθώς και ευρήματα που σχετίζονται με την καθημερινή ζωή στην αρχαία πόλη του Δίου.
Μυκήνες, Πελοπόννησος
Η Πύλη των Λεόντων είναι η κύρια είσοδος της ακρόπολης των Μυκηνών, του κύριου κέντρου του Μυκηναϊκού Πολιτισμού. Η πύλη κατασκευάστηκε στα μέσα του 13ου αιώνα π.Χ., κατά τη διάρκεια της δεύτερης επέκτασης των οχυρώσεων στις Μυκήνες όταν βασιλιάς ήταν ο Ατρέας.
Επάνω ακριβώς από την πύλη (σχηματίζοντας τρίγωνο) προβάλλει παράσταση δύο ανάγλυφων λιονταριών που στηρίζουν τα μπροστινά τους πόδια σε ένα αμφίκοιλο βωμό και περιβάλλουν έναν κίονα μινωικού τύπου. Η επιβλητική πύλη ήταν το έμβλημα των μυκηναίων ηγεμόνων και το σύμβολο της ισχύος τους. Η ακρόπολη έχει κάτοψη σχεδόν τριγωνική και είναι οχυρωμένη με τα λεγόμενα κυκλώπεια τείχη.
Επίδαυρος, Πελοπόννησος
Το Θέατρο του Ασκληπιείου της Επιδαύρου οικοδομήθηκε στη δυτική πλευρά του Κυνορτίου όρους, στα τέλη της Κλασικής εποχής, γύρω στο 340-330 π.Χ., στο πλαίσιο της γενικής ανοικοδόμησης του ιερού και χρησιμοποιήθηκε τουλάχιστον έως τον 3ο αι. μ.Χ. Το αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου κατασκευάστηκε από τον αρχιτέκτονα Πολύκλειτο τον Νεότερο όπως αναφέρει ο Παυσανίας. Θεωρείται το τελειότερο αρχαίο ελληνικό θέατρο από άποψη ακουστικής και αισθητικής.
Στην πόλη της Επιδαύρου, σε μικρή απόσταση από το «μικρό θέατρο», αποκαλύφθηκε πρόσφατα (Ιανουάριος, 2024) το άγνωστο ως σήμερα, Τέμενος του Ασκληπιού. Η θέση του αναφέρεται από τον αρχαίο περιηγητή Παυσανία. Οι εγκαταστάσεις του Τεμένους χρονολογούνται από τον 4ο π.Χ. αιώνα. Ωστόσο, η φάση στην οποία διατηρήθηκαν τα κτίσματα του ιερού είναι αυτή που διαμορφώθηκε κατά τον 2ο μ.Χ. αιώνα, συνδεόμενη, πιθανότατα, με την επίσκεψη του Αδριανού το 124 μ.Χ., στην Επίδαυρο.
Δελφοί, Στερεά Ελλάδα
Οι Δελφοί ήταν αρχαία ελληνική πόλη στην οποία λειτούργησε το σημαντικότερο μαντείο του αρχαιοελληνικού κόσμου. Η πόλη αναφέρεται από τους ομηρικούς χρόνους με την ονομασία Πυθώ. Στην αρχή των ιστορικών χρόνων ήταν μία από τις πόλεις της αρχαίας Φωκίδας, αλλά σταδιακά ο ρόλος της πόλης ενισχύθηκε και εξελίχθηκε σε πανελλήνιο κέντρο και ιερή πόλη των αρχαίων Ελλήνων.
Αποτέλεσε επίσης κέντρο της Δελφικής Αμφικτυονίας. Οι Δελφοί διατήρησαν τη σημαντική τους θέση μέχρι τα τέλη του 4ου αιώνα μ.Χ., οπότε δόθηκε οριστικό τέλος στη λειτουργία του μαντείου με διάταγμα του αυτοκράτορα Θεοδοσίου Α΄. Τους επόμενους αιώνες η πόλη παρήκμασε και εγκαταλείφθηκε οριστικά την περίοδο των σλαβικών επιδρομών.
Κνωσός – Φαιστός, Κρήτη
Το μινωικό ανάκτορο είναι ο κύριος επισκέψιμος χώρος της Κνωσού, σημαντικής πόλης κατά την αρχαιότητα, με συνεχή ζωή από τα νεολιθικά χρόνια έως τον 5ο αι. Είναι χτισμένο στον λόφο της Κεφάλας.
Κατά την παράδοση, υπήρξε η έδρα του σοφού βασιλιά Μίνωα. Συναρπαστικοί μύθοι, του Λαβύρινθου με τον Μινώταυρο και του Δαίδαλου με τον Ίκαρο, συνδέονται με το ανάκτορο της Κνωσσού.Οι πρώτες ανασκαφές έγιναν το 1878 από τον Ηρακλειώτη Μίνωα Καλοκαιρινό. Ακολούθησαν οι ανασκαφές που διεξήγαγε ο Άγγλος Sir Άρθουρ Έβανς (1900-1913 και 1922-1930) και που αποκάλυψαν ολόκληρο το ανάκτορο.
Η Φαιστός είναι κτισμένη πάνω σε χαμηλό λόφο, στα νότια του ποταμού Γεροπόταμου, του αρχαίου Ληθαίου, και δεσπόζει στην εύφορη κοιλάδα της Κάτω Μεσαράς. Στα νότια εκτείνεται το Λιβυκό πέλαγος. Ο Ληθαίος περιβάλλει το λόφο της Φαιστού από ανατολικά και βόρεια, αποτέλεσε την πηγή ύδρευσης της πόλης. Η Φαιστός αποτελούσε ένα από τα σημαντικότερα κέντρα του μινωικού πολιτισμού και τη σπουδαιότερη σε πλούτο και δύναμη πόλη της νότιας Κρήτης.
Βεργίνα, Μακεδονία
Η πόλη της Βεργίνας φιλοξενεί ένα από τα σημαντικότερα μουσεία της Ελλάδας. Το μουσείο κατασκευάστηκε το 1993, περίπου 16 χρόνια μετά την ανακάλυψη των Βασιλικών Τάφων στις Αιγές. Στο μουσείο εκτίθενται εκατοντάδες μοναδικά αντικείμενα τα οποία περιλαμβάνουν περίτεχνες χρυσές δημιουργίες, πολύχρωμες τοιχογραφίες και ψηφιδωτά αλλά και εκατοντάδες άλλα αρχαία αντικείμενα, όπως ένα εξαιρετικά πλούσια σκαλισμένο κρεβάτι ταφικού χαρακτήρα τα οποία χρησιμοποιούνταν από την Βασιλική οικογένεια.
Κάποια από τα πιο εντυπωσιακά εκθέματα τα οποία σίγουρα ξεχωρίζουν είναι η ασπίδα και πανοπλία του Φιλίππου Β΄, πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, και η φημισμένη χρυσή λάρνακα που βρέθηκε στον τάφο του. Επίσης, ξεχωρίζει το στεφάνι του Φιλίππου που έχει 313 φύλλα και 68 βελανίδια, με σωζόμενο βάρος 717 γραμμάρια.
Δήλος, Κυκλάδες
Η Δήλος, το μικρό νησί στο κέντρο των Κυκλάδων, ήταν, σύμφωνα με τη μυθολογία, η πατρίδα των δίδυμων θεών Απόλλωνα και Άρτεμις. Φιλοξενούσε το σημαντικό πανελλήνιο ιερό του Απόλλωνα, που ήταν και η έδρα της ισχυρής αθηναϊκής συμμαχίας τον 5ο αι. π.Χ., ενώ μέχρι και τους ρωμαϊκούς χρόνους ήταν ένα πλούσιο, κοσμοπολίτικο εμπορικό λιμάνι.
Σήμερα όλο το νησί αποτελεί έναν εκτεταμένο αρχαιολογικό χώρο, όπου διασώζονται σημαντικά μνημεία του ελληνορωμαϊκού κόσμου. Η Δήλος ανακηρύχθηκε το 1990 Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO.