Τελευταίο αντίο στον μεγάλο Δημήτρη Μυταρά [pics, vid]

Σε κλίμα βαθιάς οδύνης, οι παραβρισκόμενοι αποχαιρέτισαν τον διεθνώς καταξιωμένο καλλιτέχνη, τον καθηγητή στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (ΑΣΚΤ) και όχι μόνο, τον σκηνογράφο και ενδυματολόγο, τον εικονογράφο, τον συγγραφέα.

Με μεγάλη συγκίνηση, το «ύστατο χαίρε» απηύθυναν η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης-Μουσείου Αλεξάνδρου Σούτζου, Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, καθώς και η δημοτική και θρησκευτική Αρχή της Χαλκίδας, της οποίας ήταν γέννημα.

«Ήταν έξοχος ζωγράφος, αλλά και στοχαστικός της ποιητικής τέχνης, συνδυασμός εξαιρετικός για έναν δάσκαλο, και ο Δημήτρης Μυταράς ήταν φωτισμένος δάσκαλος», τόνισε στον επικήδειο λόγο η κ. Λαμπράκη, αναφερόμενη, επίσης, στην τέχνη του «που μετεωρίζεται ανάμεσα στο μπαρόκ και στο κλασικό», καθώς και στα έργα του «που δεν αναπνέουν απλώς, αλλά έχουν μία τόσο συμπυκνωμένη ενέργεια που μας συνεπαίρνουν». «Ο Δημήτρης Μυταράς ήταν κατά κύριο λόγο σχεδιαστής, αλλά τι σχεδιαστής! Ήταν τόση η ορμή του χεριού του όταν σχεδίαζε, που οι μορφές του τείνουν να διαρρήξουν τα όρια, να “αποδράσουν” από το τελάρο», συμπλήρωσε.

«Ήσουν άνθρωπος γεμάτος πάθος και ορμή, με ξεχωριστή προσωπικότητα, σπάνιο ήθος, αξιοπρέπεια και λεπτότητα. Αφιέρωσες τη ζωή σου στην τέχνη και στη διδασκαλία. Η γενέτειρά σου, η Χαλκίδα, σου χρωστά πολλά, μα κυρίως το Εργαστήριο Τέχνης, ένα σχολείο διαρκούς μάθησης, βάσει της δικής σου πορείας, του ήθους και της έμπνευσής σου που συνεχίζει με αγάπη η σύντροφός σου Χαρίκλεια», δήλωσε, μεταξύ άλλων, ο δήμαρχος της Χαλκίδας, Χρήστος Παγώνης.

«Ήταν και είναι ένας βαθιά πιστεύων άνθρωπος στον Θεό. Τον τιμά η πατρίδα μας, ο κόσμος όλος, γιατί με σεμνότητα υπηρέτησε τον πολιτισμό και απέδειξε μέσα από τα έργα του ότι υπήρξε μία καλλιεργημένη ψυχή. Γιατί δεν πρέπει να λησμονούμε ότι η ψυχή του πολιτισμού είναι ο πολιτισμός της ψυχής και μόνο άνθρωποι καλλιεργημένοι μπορούν να παράγουν πολιτισμό», ανέφερε, μεταξύ άλλων, ο μητροπολίτης Χαλκίδας, Χρυσόστομος, μετά τη νεκρώσιμη ακολουθία, στην οποία συμμετείχε.

Στην κηδεία του Δημήτρη Μυταρά παραβρέθηκαν ο πρόεδρος της Βουλής, Νίκος Βούτσης, η γγ του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, Μαρία Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη, ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ (νομός Εύβοιας) Σίμος Κεδίκογλου, ο πρύτανης της ΑΣΚΤ Παναγιώτης Χαραλάμπους, ο ακαδημαϊκός Άγγελος Δεληβοριάς κ.ά.

Στεφάνια έστειλαν, μεταξύ άλλων, ο ΣΥΡΙΖΑ, ο πρόεδρος της Βουλής, οι δήμαρχοι και τα δημοτικά συμβούλια Αθηναίων και Χαλκιδαίων, η Εθνική Πινακοθήκη, ο Βασίλης και η Μαρίνα Θεοχαράκη, τα Τμήματα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών του ΑΠΘ και του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, η ΑΣΚΤ, ο Βλάσης Βέλλιος και η Vellios School of Art, η Εταιρεία Ευβοϊκών Σπουδών Τοπικό Τμήμα Χαλκίδας, ο Πέτρος Ζουμπουλάκης, το Ίδρυμα Ευγενίδου, ο Μιχάλης Σάλλας και η Σοφία Στάικου κ.ά.

Δάσκαλος στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, της οποίας διετέλεσε και πρύτανης από το 1982 έως το 1985, εκπαίδευσε μεγάλο αριθμό σπουδαστών και συνεργάστηκε με καλλιτέχνες στην ΑΣΚΤ οι οποίοι και διοργάνωσαν τιμητική έκθεση στην καλλιτεχνική του πορεία το 2015, στο Μουσείο Μπενάκη.
Παράλληλα με το εκπαιδευτικό του έργο στην ΑΣΚΤ, το 1978 και με την αρωγή του Δήμου Χαλκιδέων, ίδρυσε στη γενέτειρά του την Χαλκίδα, το Εργαστήρι Τέχνης Χαλκίδας, το οποίο, υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση της συζύγου του Χαρίκλειας Μυταρά, αναπτύσσει σημαντική διδακτική και πολιτιστική δραστηριότητα.

Γεννήθηκε το 1934 στη Χαλκίδα. Σπούδασε ζωγραφική στην ΑΣΚΤ της Αθήνας (1953-1957) με τον Γιάννη Μόραλη και τον Σπύρο Παπαλουκά. Συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι, με υποτροφία του Ι.Κ.Υ. (1961-1964, σκηνογραφία και εσωτερική διακόσμηση, École Nationale des Arts Decoratifs και École des Arts et Métiers).

Η πρώτη του ατομική έκθεση έγινε στην Αθήνα (1961, Ζυγός). Η στροφή του προς τον κριτικό ρεαλισμό με χρήση φωτογραφικών ντοκουμέντων, περιορισμένη χρωματικότητα και πολιτικό περιεχόμενο, ήταν μια χαρακτηριστική φάση πρώιμης ζωγραφικής του, στα χρόνια της δικτατορίας. Ωστόσο στη συνέχεια της πορείας του κυριάρχησαν τα εξπρεσιονιστικά στοιχεία και το έντονο χρώμα. Στο μεγαλύτερο μέρος του έργου του τα θέματα είναι ανθρωποκεντρικά και συχνά προσωπογραφικά. Η αφαιρετική διάθεση, η ελευθερία της γραμμής και οι χρωματικές εντάσεις συνυπάρχουν με την οξύτητα της παρατήρησης, είτε πρόκειται για απεικονίσεις προσώπων είτε άλλων θεμάτων. Σε όλο του το έργο, η έμφαση στις εικαστικές ποιότητες φανερώνει τη βαθύτερη σχέση του με τις παραδοσιακές αξίες της ζωγραφικής.

Ως σκηνογράφος και ενδυματολόγος επιμελήθηκε δεκάδες θεατρικές παραστάσεις, συνεργαζόμενος με σημαντικά ελληνικά θέατρα (Εθνικό, ΚΘΒΕ, Θέατρο Τέχνης, Ελληνικό Χορόδραμα, κ.ά.). Επίσης ασχολήθηκε με την εικονογράφηση και με διάφορες εικαστικές εφαρμογές. Έχει διακοσμήσει με τοιχογραφίες πολλά δημόσια και ιδιωτικά κτίρια (ξενοδοχεία, τράπεζες, κλπ). Το έργο του Δεξίλεως τοποθετήθηκε πρόσφατα στο σταθμό «Δάφνη» του αθηναϊκού μετρό. Το συγγραφικό του έργο περιλαμβάνει θεωρητικά κείμενα και μελέτες για την τέχνη που έχουν εκδοθεί και σε βιβλία, αρθρογραφία στον Τύπο για διάφορα θέματα, καθώς και ποίηση.

«Αν βγάλεις τον Μυταρά από την ελληνική ιστορία της τέχνης, τότε καταλαβαίνεις ότι θα μείνει φτωχή» έχει δηλώσει για τον σημαντικό ζωγράφο Δημήτρη Μυταρά η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης, Μαρίνα Λαμπράκη Πλάκα.

Δίδαξε εσωτερική διακόσμηση στο Αθηναϊκό Τεχνολογικό Ινστιτούτο (1964-72) και από το 1969 άρχισε να διδάσκει στην ΑΣΚΤ της Αθήνας, όπου εξελέγη καθηγητής το 1977 και διετέλεσε Πρύτανης από το 1982 έως το 1985. Το 1978, με την αρωγή του Δήμου Χαλκιδέων, ίδρυσε στη γενέτειρά του το Εργαστήρι Τέχνης Χαλκίδας, το οποίο, υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση της συζύγου του Χαρίκλειας Μυταρά, αναπτύσσει σημαντική διδακτική και πολιτιστική δραστηριότητα έως σήμερα.

Το έργο του παρουσιάστηκε σε πολλές ατομικές και ομαδικές εκθέσεις, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Βραβεύτηκε για τη συμμετοχή του στην Έκθεση Νέων Ζωγράφων (Ζυγός, 1958) και στην Πανελλαδική Έκθεση Νέων (1961). Συμμετείχε στις Μπιενάλε της Αλεξάνδρειας (1958, 1966), Μπιενάλε Νέων (Παρίσι, 1960), Μπιενάλε Sao Paulo (1966) και Μπιενάλε Βενετίας (1972). Αρκετές είναι και οι αναδρομικές του εκθέσεις: 1989 (Πινακοθήκη Πιερίδη και Βελλίδειο Πολιτιστικό Κέντρο Θεσσαλονίκης), 1992 (Château de Chenonceau, Loire, Γαλλία), 1993 (Expo 93, Τόκυο, Ιαπωνία), 1995 (Εθνική Πινακοθήκη, Αθήνα), 1998 (Millesgarden Museum, Στοκχόλμη), 2001 (Palazzo Vecchio, Φλωρεντία,) και 2006 (Δημοτική Πινακοθήκη, Θεσσαλονίκη).

Το 2008 εξελέγη τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και τιμήθηκε με τον Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικα. Την ίδια χρονιά, ο Δήμος Χαλκιδέων του απένειμε το χρυσό μετάλλιο της πόλης.

ΜΙΛΤΟΣ ΣΑΚΕΛΛΑΡΗΣ