Ο τουρίστας του newsit.gr μπορεί πια να λέει «έχω πάει» και όταν ακούει τη λέξη Μπρατισλάβα. Και μάλιστα, απευθείας από Αθήνα.
Μπρατισλάβα λοιπόν. Πρωτεύουσα της Σλοβακίας. Η μοναδική πρωτεύουσα που συνορεύει με δυο χώρες (Αυστρία, Ουγγαρία). Η πόλη που καταλαμβάνει και τις δυο πλευρές του θρυλικού Δούναβη και την αριστερή όχθη του ποταμού Μοράβα. Η «πόλη των στέψεων» στα χρόνια της αυτοκρατορίας των Αψμβούργων.
Βρίσκεται επίσης στους πρόποδες των Μικρών Καρπαθίων. Ακόμη ένα στοιχείο που «προσθέτει» στη γοητεία της… Η Μπρατισλάβα ανακηρύχθηκε πρωτεύουσα της ανεξάρτητης Σλοβακίας το 1992 μετά τη Διάλυση της Τσεχοσλοβακίας.
Απέχει 2 ώρες με το αεροπλάνο από την Αθήνα και έχει διαφορά μιας ώρας με την ελληνική πρωτεύουσα. Ο πληθυσμός της ξεπερνά τις 600.000. Απέχει περίπου 4 χιλιόμετρα από την Αυστρία, οπότε αν πάτε και θελήσετε να κάνετε τζόκινγκ ή έναν μεγάλο περίπατο, προσοχή μην… αλλάξετε χώρα!
Κοντινός προορισμός, όχι μεγάλη για να χαωθείς, με ιστορία που πάει… μακριά. Η Μπρατισλάβα μοιάζει το απόλυτο αουτσάιντερ αλλά είναι η πόλη που θα κάνει τη ζωή του τουρίστα εύκολη. Με τα αξιοθέατά της, τις ιστορίες πίσω από τα μπρούτζινα αγάλματά της, με τα καφέ της και τις τοποθεσίες που η θέα, απλά σου κόβει την ανάσα.
Αν λοιπόν δεν έχετε πολλές μέρες για να ξεφύγετε αλλά ψάχνετε έναν προορισμό στο εξωτερικό, η Μπρατισλάβα μπορεί να είναι η απόλυτη επιλογή. Για ό,τι είδους τουρίστας θέλετε να είστε. Σας αρέσει να γυρίζετε όλη την πόλη με τα πόδια και να ανακαλύπτετε κάθε γωνιά και σοκάκι; Το έχει. Θέλετε απλά να γευτείτε τοπικές συνταγές; Το έχει. Θέλετε τις μέρες τουρισμού σας να επισκεφτείτε κάθε καφέ, για τοπικά γλυκά και καφέ; Κι αυτό το έχει. Και αξιοθέατα έχει.
Χρειάζονται 3-4 μέρες για να μπορείτε με απόλυτη βεβαιότητα όχι μόνο να πείτε «έχω πάει» μόλις κάποιος αναφέρει τον προορισμό Μπρατισλάβα αλλά και «την έχω γυρίσει όλη». Φιλόξενη και ήσυχη (όχι πως δεν έχει κίνηση, αλλά είναι πραγματικά… ήσυχη πόλη!) η πρωτεύουσα της Σλοβακίας περιμένει να σας εκπλήξει.
Πια, η Μπρατισλάβα δεν είναι μια πόλη πίσω από το Σιδηρούν Παραπέτασμα. Ούτε μια πόλη που το άκουσμα παραπέμπει στο Βελούδινο Διαζύγιο με την Τσεχία, όταν η μια (Τσεχοσλοβακία) έγινε… δυο, η Τσεχία και η Σλοβακία.
Κοντινός και εναλλακτικός προορισμός, που γίνεται πιο προσιτός χάρη στην απευθείας πτήση της Aegean από Αθήνα, δυο φορές την εβδομάδα.
Μια πόλη γεμάτη ιστορία και… Θηρεσία
Δεν την έλεγαν πάντα Μπρατισλάβα. Πήρε το όνομά της στις 16 Μαρτίου 1919. Μέχρι τότε ήταν κυρίως γνωστή ως «Πρεσβούργο» (από το γερμανικό όνομά της Preßburg), αφού μετά το 1526 κυριαρχούσε εκεί κυρίως η μοναρχία των Αψβούργων και η πόλη είχε κυρίως εθνοτικά γερμανικό πληθυσμό. Αυτός είναι ο όρος από τον οποίο προέρχονται το σλοβακικό (Prešporok) και το τσέχικο (Prešpurk) όνομα πριν από το 1919.
Ο γλωσσολόγος Γιαν Στάνισλαβ πίστευε ότι το ουγγρικό όνομα της πόλης Pozsony αποδίδεται στο επώνυμο Božan, πιθανότατα πρίγκιπα που είχε το κάστρο πριν από το 950. Το σημερινό όνομα της πόλης αποδίδεται στην παρερμηνεία από τον Πάβολ Γιόζεφ Σάφαρικ του Μπράσλαβ ως Μπράτισλαβ στην ανάλυσή του για τις μεσαιωνικές πηγές, που τον οδήγησε να εφεύρει τον όρο Břetislaw, που αργότερα έγινε Μπράτισλαβ.
Αυτό που δεν ξέρει κανείς για τη Μπρατισλάβα είναι πότε ιδρύθηκε. Ιστορικά, το έτος ίδρυσής της, αγνοείται. Το 1552 η Ουγγρική κρατική διοίκηση μετακινήθηκε από τη Βούδα στην Μπρατισλάβα και η πόλη ανακηρύχθηκε επίσημος τόπος στέψης των Ούγγρων βασιλιάδων μέχρι το 1784. Έντεκα Ούγγροι βασιλιάδες και οκτώ βασίλισσες στέφθηκαν στον καθεδρικό ναό του Αγίου Μαρτίνου. Η πρώτη στέψη ήταν αυτή του βασιλιά Μαξιμιλιανού των Αψβούργων και η τελευταία εκείνη του Φερδινάνδου Ε’.
Φωτογραφία © Μαίρη Καλουτσάκη / newsit.gr
Η Μπρατισλάβα έχει συνδεθεί με τη 40χρονη βασιλεία της Μαρίας Θηρεσίας των Αψβούργων, όταν μαζί με την υπόλοιπη αυτοκρατορία – γνώρισε σταθερή οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη.
Ξέρατε ότι: Ο 6χρονος Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ έδωσε μια συναυλία στο Παλάτι Πάλφι το 1762 και το 1820 ο 9χρονος Φραντς Λιστ έπαιξε στο Παλάτι Ντε Πάουλι. Η αυτοκράτειρα Σίσσυ και ο Λούντβιχ βαν Μπετόβεν έζησαν στην πόλη για ένα διάστημα…
Το 1775 κατασκευάσθηκε από τη Μαρία Θηρεσία ο Λόφος της Στέψης από χώματα των 64 κομητειών της Ουγγαρίας. Ο νέος μονάρχης έπρεπε να ανέβει στον Λόφο και να στρέψει το ξίφος του προς τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα.
Στο ιστορικό κέντρο
Εντάξει, τώρα για να είμαστε ειλικρινείς, τουρίστας σημαίνει περπάτημα. Και η Μπρατισλάβα δεν είναι εξαίρεση στον κανόνα. Τα πλακόστρωτα σοκάκια θέλουν περπάτημα άλλωστε.
Η πόλη δεν έχει μετρό αλλά δεν χρειάζεται κιόλας. Για τους τουρίστες φυσικά, υπάρχει το κόκκινο “τρενάκι”, που κάνει το γύρο της πόλης και μπορεί να σας… ξεναγήσει σε όλη την πόλη. Και μάλιστα, υπάρχει επιλογή να ακούτε την περιήγηση και στα ελληνικά.
Και καθώς ακούτε την ξενάγηση, θα βλέπετε κτίρια σε μπαρόκ και ροκοκό ρυθμό και εκκλησίες σε γοτθικό στιλ. Το τρενάκι θα σας πάει στα πιο σημαντικά αξιοθέατα, αυτά που αργότερα θα… περπατήσετε.
Αν δεν επιλέξετε την ξενάγηση με το τρενάκι, μπορείτε να μπείτε στο τουριστικό λεωφορείο. Κι εδώ υπάρχει ξενάγηση και στα ελληνικά. Θα σας περάσει και από την «μπλε εκκλησία», που μοιάζει λίγο με πύργο της Disney ή τούρτα με ζαχαρόπαστα. Είναι η Αγία Ελισάβετ.
Φωτογραφία © Μαίρη Καλουτσάκη / newsit.gr
Όταν θα περπατάτε, στο κέντρο της πόλης θα συναντήσετε τον επιβλητικό πύργο του Αγίου Μιχαήλ, με τη γαλαζοπράσινη κορυφή του. Είναι το τέλος ενός στενού κι από αυτόν καταμετρώνται οι χιλιομετρικές αποστάσεις 29 πρωτευουσών.
Η Πύλη του Μιχαήλ είναι η μόνη πύλη που έχει διατηρηθεί από τις μεσαιωνικές οχυρώσεις και συγκαταλέγεται στα παλαιότερα κτίρια της πόλης.
Καθώς περπατάτε στο κέντρο της παλιάς πόλης, πίσω από την κεντρική πλατεία είναι και το Ανάκτορο του Αρχιεπισκόπου, έδρα του δημάρχου της πόλης σήμερα. Εκεί υπεγράφη η τέταρτη Συνθήκη του Πρεσβούργου, μετά τη νίκη του Ναπολέοντα στη Μάχη του Άουστερλιτς.
Στο παλιό δημαρχείο της Μπρατισλάβας στεγάζεται το παλαιότερο Μουσείο Ιστορίας. Κι αν μπείτε, ανεβείτε τις (στενές είναι η αλήθεια, μην πείτε πως δεν το είπαμε) στριφογυριστές σκάλες, που οδηγούν σε ένα μικρό μπαλκονάκι για να απολαύσετε την πανοραμική θέα της παλιά πόλη. 
Φωτογραφία © Μαίρη Καλουτσάκη / newsit.gr
Και κυρίως στην κεντρική πλατεία. Το συντριβάνι του Μαξιμιλιανού δεσπόζει στο κέντρο της κι εκεί εκτός από πολλά καφέ, βρίσκονται η ελληνική, η γαλλική και η ιαπωνική πρεσβεία.
Δίπλα στο συντριβάνι, πίσω από ένα παγκάκι, στέκει το πρώτο από τα τρία εμβληματικά μπρούτζινα αγάλματα της Μπατισλάβας. Είναι ένας στρατιώτης του Ναπολέοντα, που περιμένει… καρτερικά τους τουρίστες να φωτογραφηθούν μαζί του. Εκεί, την περίοδο των Χριστουγέννων στήνεται μια από τις πιο φημισμένες χριστουγεννιάτικες αγορές στην Ευρώπη.
Στην απέναντι πλευρά, λίγα μέτρα μακριά από τον μπρούτζινο στρατιώτη, βρίσκεται το δεύτερο από τα φημισμένα αγάλματα της Μπρατισλάβας. Έξω από το Café Mayer, περιμένει κάθε τουρίστα χαμογελαστός ο Schöne Náci για να βγάλουν μια φωτογραφία, κάτω από το καπέλο του.
Πρόκειται για πραγματικό πρόσωπο, που γεννήθηκε το 1897 και πέθανε το 1967. Καθημερινά, καλοντυμένος και πάντα ευγενικός και χαμογελαστός, περπατούσε σε όλη την παλιά πόλη και χαιρετούσε όλο τον κόσμο και στις γυναίκες έλεγε «σας φιλώ το χέρι» στα σλοβάκικα, τα γερμανικά και τα ουγγρικά. Ήταν φτωχός, καθάριζε για να βγάζει λεφτά αλλά κυρίως ζούσε χάρη στα όσα του πρόσφεραν τα εστιατόρια της πόλης.
Περπατώντας προς την Όπερα, θα συναντήσετε το τρίτο άγαλμα της Μπρατισλάβας. «Čumil» το όνομα του. Ο άνδρας που βγαίνει από τον υπόνομο. Είναι χωμένος σε ένα φρεάτιο και… ξεκινά να βγεί απ’ αυτό. Ο… μύθος τον θέλει είτε εργάτη που βγαίνει από τα έγκατα της Γης για να κρυφοκοιτάξει κάτω από τις φούστες των γυναικών. Κάποιοι τον συνδέουν και με την αντίσταση. Για να μη… σκοντάφτει ο κόσμος, έχουν βάλει και μια ταμπέλα δίπλα του: Man at work (Εργαζόμενος άνδρας).
Καθώς συνεχίζετε ευθεία, θα περάσετε μπροστά από την Όπερα της Μπρατισλάβας. Ένα εντυπωσιακό νεοαναγεννησιακό κτίριο, στο τέλος της πλατείας Χβιέζντοσλαβ.
Φωτογραφία © Μαίρη Καλουτσάκη / newsit.gr
Φωτογραφία © Μαίρη Καλουτσάκη / newsit.gr
Ξέρατε ότι: Τα πλακάκια που πάνω τους έχουν χρυσές κορώνες είναι 178. Αν τα ακολουθήσετε, από την παλιά πόλη θα φτάσετε στον Καθεδρικό του Αγίου Μαρτίου, όπου επί Αψβούργων γίνονταν οι στέψεις των αυτοκρατόρων.
Έξω από την πόλη…
Αν επιλέξετε το τουριστικό λεωφορείο, θα σας πάει στα σημεία της Μπρατισλάβας που είναι πιο έξω από την πόλη. Πρώτα στο επιβλητικό Slavín. Είναι χτισμένο πάνω σε λόφο που προσφέρει συγκλονιστική θέα στην πόλη (και όπου υπάρχουν πολλές πρεσβευτικές κατοικίες και βίλες). Φτιάχτηκε στη μνήμη των Σοβιετικών στρατιωτών που έπεσαν στη μάχη για την απελευθέρωση της πόλης από τους Ναζί.
Πάνω στον οβελίσκο ύψους 42 μέτρων, δεσπόζει το άγαλμα ενός στρατιώτη, που κρατά τη σημαία και με το αριστερό του πόδι (μάλλον όχι τυχαίο) συνθλίβει τη σβάστικα των Ναζί. Το Σλαβίν βρίσκεται δίπλα στο στρατιωτικό νεκροταφείο, εκεί όπου έχουν ταφεί 6.845 άνδρες του Κόκκινου Στρατού που έπεσαν μαχόμενοι για την απελευθέρωση της Μπρατισλάβας, τον Απρίλιο του 1945.
Φωτογραφία © Μαίρη Καλουτσάκη / newsit.gr
Επόμενος σταθμός… έξω από την πόλη είναι το Κάστρο της Μπρατισλάβας. Κι αυτό πάνω σε λόφο, με θέα τον Δούναβη. Ένα λευκό, ορθογώνιο κτίριο με τέσσερις πυργίσκους. Βρίσκεται σε ένα οροπέδιο 85 μέτρα πάνω από τον Δούναβη.
Επί της Μαρίας Θηρεσίας ήταν βασιλική έδρα. Το 1811 το κάστρο καταστράφηκε ακούσια από πυρκαγιά και παρέμενε σε ερείπια μέχρι τη δεκαετία του 1950, όταν ξαναχτίστηκε ως επί το πλείστον στον πρώην Θηρεσιανό ρυθμό του.
Οι κήποι του είναι εντυπωσιακοί (ειδικά το φθινόπωρο) και αξίζει μια βόλτα για να απολαύσετε παράλληλα και τη θέα στην πόλη και τον Δούναβη.
Το δεύτερο κάστρο… έξω από την Μπρατισλάβα όπου πρέπει να πάτε είναι το Devin. Άλλο ένα must και θα καταλάβετε γιατί: βρίσκεται στην κορυφή ενός βράχου όπου ο ποταμός Μοράβας, που αποτελεί το σύνορο μεταξύ Αυστρίας και Σλοβακίας, «συναντά» στον Δούναβη.
Είναι ένας από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους της Σλοβακίας. Λόγω της στρατηγικής του θέσης ήταν ένα πολύ σημαντικό συνοριακό κάστρο της Μεγάλης Μοραβίας και του πρώιμου ουγγρικού κράτους. Καταστράφηκε από τα στρατεύματα του Ναπολέοντα το 1809. Αποτελεί σημαντικό σύμβολο της σλοβακικής και σλαβικής ιστορίας.
Πρέπει να αντέξετε και να ανέβετε τα σκαλιά του (δεν είναι το Παλαμίδι, αλλά είναι αρκετούτσικα), για να δείτε τη θέα που κόβει την ανάσα. Η φύση σε όλο της το μεγαλείο, γύρω από τη συμβολή του Μοράβα με τον Δούναβη, απέναντι από την Αυστρία.
Επιστροφή στο κέντρο της Μπρατισλάβας για να κάνετε αυτό που πρέπει σε κάθε πόλη που έχει ποτάμι: βόλτα στον Δούναβη με ποταμόπλοιο.
Μπορείτε επίσης να περπατήσετε στην όχθη του, είτε να κάνετε ποδήλατο και να απολαύσετε την πόλη.
Περπατώντας θα δείτε και το… UFO! Αφού σταθείτε λίγο να το απολαύσετε (το βράδυ είναι ακόμη πιο εντυπωσιακό), βγάλετε εισιτήριο κι ανεβείτε. Έχει ένα από τα ωραιότερα εστιατόρια στη Μπρατισλάβα, με 360 θέα στην πόλη αλλά και παρατηρητήριο για ακόμη ωραιότερη θέα. Υπάρχει κι εδώ ένα άγαλμα: «κάθεται» στο μπαρ και βγάζει φωτογραφίες την εκπληκτική θέα.
Το UFO βρίσκεται στη μια πλευρά της γέφυρας Most SNP (Η γέφυρα της Εθνικής Σλοβακικής Επανάστασης). Οι ντόπιοι την αποκαλούν Νέα Γέφυρα (Nový most) και εμείς οι τουρίστες γέφυρα UFO γιατί μοιάζει με αυτό που μας έχουν μάθει ως ιπτάμενο δίσκο. Η γέφυρα κατασκευάστηκε το 1972, το μήκος της είναι 430,8 μέτρα και το πλάτος 21 μέτρα.
Τι θα φάμε;
Και αφού ξεποδαριαστήκατε, ώρα για φαγητό. Φυσικά, η κουζίνα της Μπρατισλάβας είναι επηρεασμένη και από την αυστριακή και ουγγρική παράδοση. Είναι «βαριά» κουζίνα, με βασικά συστατικά το τυρί, το κρέας και την πατάτα, για να μπορούν οι κάτοικοι να αντέχουν το κρύο.
Αυτό που πρέπει πάση θυσία να δοκιμάσετε είναι το εθνικό πιάτο της Σλοβακίας: το λένε bryndzové halušky, είναι μικρά κομμάτια σαν dumplings από πατάτα, με πρόβειο τυρί bryndza και τραγανό μπέικον.
Φυσικά, πρέπει να δοκιμάσετε σνίτσελ αλλά και γκούλας, το οποίο είναι μεν ουγγρικό αλλά οι Σλοβάκοι δεν το κάνουν σαν σούπα αλλά περισσότερο σαν κοκκινιστό.
Κι αν θέλετε γλυκό, σε κάποια από τα καφέ της κεντρικής πλατείας θα δοκιμάσετε κέικ, στρούντελ και ντόνατς.
Αυτή λοιπόν είναι η Μπρατισλάβα όπως την είδε ο τουρίστας του newsit.gr.
Δεν την είδε όλη, αλλά θα ξανά… πάει. Δυο, απευθείας, πτήσεις την εβδομάδα έχει η Aegean…