Την προηγούμενη Πέμπτη, 25 Ιουλίου, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, κάλεσε τα διεθνή μέσα ενημέρωσης στα γραφεία τού Οργανισμού στη Νέα Υόρκη για να κάνει μια ιστορική ανακοίνωση: Ότι τα δεδομένα πλέον δείχνουν ξεκάθαρα πως η ζέστη είναι ένας «αθόρυβος δολοφόνος» που σκοτώνει κάθε χρόνο περίπου μισό εκατομμύριο ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Από αυτούς, 180 χιλιάδες ζουν στην Ευρώπη.
Ο Αντόνιο Γκουτέρες έκανε έκκληση σε κυβερνήσεις και οργανισμούς σε όλο τον κόσμο να ενώσουν τις δυνάμεις τους για να αντιμετωπιστεί αυτή η κατάσταση, υπογραμμίζοντας ότι μια από τις ομάδες του πληθυσμού που επηρεάζονται περισσότερο από τη ζέστη, είναι οι εργαζόμενοι. Κατέληξε σε αυτό το συμπέρασμα στηριζόμενος σε έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού για την Εργασία (ILO) που είδε το φως της δημοσιότητας, επίσης την περασμένη εβδομάδα. Την έκθεση αυτή έγραψε ένας Έλληνας καθηγητής.
Ο Δρ Ανδρέας Φλουρής είναι καθηγητής Φυσιολογίας στο Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και είναι ο επιστήμονας πίσω από την έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού για την Εργασία με τίτλο «Θερμική καταπόνηση στην εργασία: Επιπτώσεις για την υγεία και την ασφάλεια».
Όπως αναφέρει στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο Δρ Φλουρής, «τα δεδομένα της έκθεσης δείχνουν ότι περιοχές στις οποίες οι άνθρωποι δεν είχαν συνηθίσει τη ζέστη, όπως η κεντρική και η βόρεια Ευρώπη, θα έχουν αυξημένο κίνδυνο στο άμεσο μέλλον, ενώ οι εργαζόμενοι σε περιοχές με ζεστό κλίμα, όπως η Ελλάδα, θα αντιμετωπίσουν ακόμη πιο επικίνδυνες συνθήκες». Συνεχίζοντας, ο Δρ Φλουρής τονίζει ότι «οι επιπτώσεις της θερμικής καταπόνησης στη φυσιολογία του ανθρώπου είναι πολύ σοβαρές, γιατί η αυξημένη θερμοκρασία σώματος επηρεάζει σημαντικά, μεταξύ άλλων, τη λειτουργία του νευρικού μας συστήματος. Έτσι, τις περισσότερες φορές το άτομο δεν αντιλαμβάνεται ότι συμβαίνει κάτι ανησυχητικό, παίρνει λάθος αποφάσεις λειτουργώντας με μειωμένη νοητική ικανότητα, ενώ συχνά βιώνει έντονη διαταραχή στο συντονισμό κινήσεων και στην ταχύτητα αντίδρασης.
Υπό αυτό το πρίσμα», αναφέρει ο Δρ Φλουρής, «θα μπορούσαμε να πούμε ότι ένα άτομο με υπερθερμία μοιάζει με έναν μεθυσμένο οδηγό, ο οποίος θεωρεί ότι μπορεί να οδηγήσει με ασφάλεια, καταλήγοντας πολλές φορές σε τραγικές συνέπειες για τον ίδιο και τους γύρω του».
Περιγράφοντας τα βασικά σημεία της έκθεσης που συνέταξε για τον Διεθνή Οργανισμό για την Εργασία, ο Δρ Φλουρής εξηγεί ότι «κάθε χρόνο συνολικά, 2,41 δισ εργαζόμενοι σε όλο τον κόσμο εκτίθενται σε επικίνδυνα επίπεδα θερμικής καταπόνησης, η οποία προκαλεί ετησίως 22,85 εκατ. εργατικές ασθένειες και ατυχήματα που κοστίζουν τη ζωή σε 19 χιλιάδες ανθρώπους.
Μέτρα σε μόνιμη βάση και όχι μόνο σε έκτακτες περιπτώσεις
Στην Ελλάδα, υπολογίζεται ότι σημειώνονται 1.500 εργατικές ασθένειες και ατυχήματα κάθε χρόνο εξαιτίας της θερμικής καταπόνησης ενώ έχουμε επιπλέον 2 με 3 θανάτους συνανθρώπων μας. Παρόλο που η Αφρική και η Μέση Ανατολή είναι οι περιοχές του πλανήτη όπου οι εργαζόμενοι εκτίθενται στη θερμική καταπόνηση συχνότερα, το κλίμα στους εργασιακούς χώρους της Ευρώπης θερμαίνεται γρηγορότερα από όλες τις άλλες περιοχές του πλανήτη».
Όπως εξηγεί ο Δρ Φλουρής, «ένα σημαντικό εύρημα είναι ότι μόνο 10% της έκθεσης των εργαζομένων συμβαίνει κατά τις περιόδους που θεωρούνται καύσωνες. Και επειδή στην Ελλάδα και πολλές άλλες χώρες, λαμβάνονται μέτρα κατά της θερμικής καταπόνησης μόνο σε περιόδους καύσωνα, αυτό σημαίνει ότι οι εργαζόμενοι είναι απροστάτευτοι 9 στις 10 φορές που βιώνουν θερμική καταπόνηση. Είναι λοιπόν, εξαιρετικά σημαντικό να ληφθούν μέτρα σε μόνιμη βάση, όχι μόνο σε έκτακτες περιπτώσεις».
Συνεχίζοντας, εξηγεί ότι «η έκθεση ανέλυσε τις νομοθεσίες για την αντιμετώπιση της θερμικής καταπόνησης των εργαζομένων που έχουν ληφθεί σε 21 χώρες ανά τον κόσμο. Παρουσιάζει επίσης, την κατάσταση στην Ελλάδα και εκθειάζει τη διαδικασία που έχει ακολουθήσει το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, έχοντας συστήσει Τεχνική Ομάδα Εργασίας με συμμετοχή υπηρεσιακών παραγόντων, εκπροσώπων εργαζομένων και εργοδοτών, επιστημόνων, καθώς και με την αρωγή της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας. Μέσα από αξιολογήσεις σε πολλούς εργασιακούς χώρους στην Ελλάδα και αξιοποίηση καλών πρακτικών από άλλες χώρες, η Τεχνική Ομάδα διαμόρφωσε μια τεκμηριωμένη δέσμη μέτρων πρόληψης της θερμικής καταπόνησης».
Συνεχίζοντας, ο Δρ Φλουρής τονίζει ότι «η έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού για την Εργασία αναφέρει ότι τα μέτρα που έχουν προταθεί στην Ελλάδα και η διαδικασία δημιουργίας τους αποτελούν μοντέλο που άλλες χώρες πρέπει να μιμηθούν. Όμως, δυστυχώς, τα μέτρα δεν έχουν υιοθετηθεί ακόμη στη νομοθεσία.
Ακόμη χειρότερο, είναι το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια των καυσώνων ανακοινώνονται έκτακτα μέτρα, τα οποία απέχουν κατά πολύ από αυτά που πρότεινε η Τεχνική Ομάδα. Για παράδειγμα, τα έκτακτα μέτρα θέτουν ως όριο τους 40 βαθμούς Κελσίου και θεωρούν ότι οι εργαζόμενοι θα πρέπει να προστατεύονται όταν η θερμοκρασία ξεπερνά αυτό το επίπεδο. Όμως, το όριο των 40 βαθών είναι καθαρά ψυχολογικό, ένας στρογγυλός αριθμός και τίποτα άλλο.
Δεν υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα που να δείχνουν ότι η υγεία και η παραγωγικότητα των εργαζομένων τίθενται σε κίνδυνο από τους 40 βαθμούς και έπειτα.
Αυτό που προτείνει η Τεχνική Ομάδα είναι ότι, μαζί με τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και η υγρασία, η θερμική ακτινοβολία και η ταχύτητα του αέρα. Μάλιστα αυτό συμφωνεί με τις διεθνείς πρακτικές και τις συστάσεις του Διεθνούς Οργανισμού για την Εργασία.»
Κλείνοντας, ο Δρ Φλουρής εύχεται «να υιοθετηθεί σύντομα η τεκμηριωμένη δέσμη μέτρων πρόληψης της θερμικής καταπόνησης των εργαζομένων που διαμόρφωσε η Τεχνική Ομάδα που συνέστησε το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης. Η νέα έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού για την Εργασία τοποθετεί την Ελλάδα στις πρωτοπόρες χώρες διεθνώς σε αυτό το ζήτημα. Ήρθε η ώρα να αναλάβουμε αυτό το ρόλο».
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163