Στην ψηφιακή εποχή περνά με εντατικούς ρυθμούς το Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ) με την σταδιακή εφαρμογή στα νοσοκομεία νέων ηλεκτρονικών συστημάτων και ψηφιακών εργαλείων.
Αυτά τα ηλεκτρονικά συστήματα που θα μπουν στα νοσοκομεία -και τα οποία υποστηρίζουν την αποθήκευση, διαχείριση και την κοινή χρήση ιατρικών δεδομένων με απόλυτη ασφάλεια και με τήρηση των κανόνων προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα- αναμένεται, μεταξύ άλλων, να καταργήσουν τις έγγραφες εξετάσεις και τις δια ζώσης διαγνώσεις στο ΕΣΥ.
Η ψηφιακή μετάβαση έχει ξεκινήσει σταδιακά εδώ και πάνω από ένα χρόνο. Νοσοκομεία της 3ης και 7ης Υγειονομικής Περιφέρειας που εντάχθηκαν πρώτα στο νέο αυτό μοντέλο, χρησιμοποιούν ήδη συστήματα και νέες τεχνολογίες για τη συλλογή και ανάλυση δεδομένων σε πραγματικό χρόνο. Παράλληλα έχουν διασυνδεθεί ψηφιακά και με τον ΕΟΠΥΥ.
Οι παραπάνω διαδικασίες χρηματοδοτούνται με περισσότερα από 344 εκατ. ευρώ (ηλεκτρονικός φάκελος, τηλεϊατρική, ψηφιοποίηση ΕΟΠΥΥ, κ.α.) από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Αναμένεται μάλιστα να προσφέρουν σημαντική ώθηση στην κατεύθυνση της σωστότερης διαχείριση των πόρων, στην αποφυγή φαινομένων υπερσυνταγογράφησης και κατασπατάλησης δημόσιου χρήματος, με τελικό αποδέκτη τον ίδιο τον ασθενή και τη διασφάλιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών.
Η ψηφιοποίηση, θα φέρει υποχώρηση της ανάγκης για έντυπα αρχεία, θα μειώσει τη γραφειοκρατία και τα κόστη, ενώ παράλληλα θα αυξήσει την αποδοτικότητα και την ακρίβεια των υπηρεσιών υγείας.
Η Ψηφιοποίηση του ΕΣΥ και ο ρόλος των DRGs
Μια από τις βασικές καινοτομίες που εισάγει η ψηφιοποίηση του ΕΣΥ είναι η εφαρμογή του συστήματος κοστολόγησης και καταγραφής περιστατικών, γνωστό ως σύστημα Διαγνωστικά Ομοιογενών Ομάδων – Diagnosis Related Groups (DRGs).
Το σύστημα αυτό προσφέρει τη δυνατότητα στον ΕΟΠΥΥ να παρακολουθεί σε πραγματικό χρόνο ιατρικές πράξεις και νοσηλείες, διασφαλίζοντας την ορθή αποζημίωση των νοσοκομείων με βάση το έργο που παράγουν.
Ένα από τα πρώτα νοσοκομεία που εισήλθε σε αυτήν τη νέα «ψηφιακή πραγματικότητα» είναι το Γενικό Νοσοκομείο Νάουσας, στο οποίο οι γιατροί καταγράφουν ηλεκτρονικά κάθε βήμα τους, προσφέροντας αυξημένη διαφάνεια και άμεση επικοινωνία με τα ηλεκτρονικά συστήματα του ΕΟΠΥΥ.
Ταυτόχρονα, η γενικότερη διασύνδεση των νοσοκομείων με το Κέντρο Τεκμηρίωσης και Κοστολόγησης Νοσοκομειακών Υπηρεσιών (ΚΕΤΕΚΝΥ) επιτρέπει τη συγκέντρωση δεδομένων για την ιατρική, λειτουργική και οικονομική λειτουργία των νοσηλευτικών ιδρυμάτων. Τα δεδομένα αυτά παρέχουν στη συνέχεια αξιόπιστα στατιστικά στοιχεία για τη θνησιμότητα, τη νοσηρότητα και την οικονομική βιωσιμότητα των νοσοκομείων, ενώ παράλληλα αποκαλύπτουν και τις παθογένειες στη διαχείριση των πόρων καθιστώντας δυσχερέστερη την εξαπάτηση του συστήματος.
Τα παραπάνω συστήματα συλλογής και ανάλυσης δεδομένων αναμένεται να οδηγήσουν στη δημιουργία εξατομικευμένων προϋπολογισμών για τα νοσοκομεία έως το 2025.
Τα νοσοκομεία της 3ης και 7ης ΥΠΕ, στα οποία «τρέχει» πιλοτικά το πρόγραμμα έχουν ήδη βρεθεί στο στάδιο αυτό, ενώ το ΚΕΤΕΚΝΥ έχει υπογράψει μνημόνιο συνεργασίας με στρατιωτικά νοσοκομεία και με ένα μεγάλο ποσοστό των ιδιωτικών κλινικών της χώρας, διευρύνοντας τη συνεργασία μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.
Τηλεδιαγνώσεις και απομακρυσμένη πρόσβαση σε υπηρεσίες Υγείας
Παράλληλα με το σύστημα DRG, προ των πυλών βρίσκεται η επέκταση των online διαγνώσεων ακτινολογικών εξετάσεων, που αναμένεται να αλλάξει ριζικά τον τρόπο διάγνωσης στα δημόσια νοσοκομεία.
Σύμφωνα με την Ελληνική Ακτινολογική Εταιρεία, η εφαρμογή της διάγνωσης εξ αποστάσεως για απεικονιστικές εξετάσεις μπορεί να επιταχύνει σημαντικά τις διαγνωστικές διαδικασίες επιτρέποντας στους ακτινολόγους να αναλύουν τις εξετάσεις χωρίς φυσική παρουσία στο νοσοκομείο.
Αυτή η δυνατότητα θα μειώσει τις αναμονές των ασθενών για αποτελέσματα, ειδικά στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών, όπου η καθυστέρηση στη διάγνωση συχνά επιβαρύνει την κατάσταση τους.
Η επέκταση των τηλε-διαγνώσεων, επίσης, μπορεί να ενισχύσει την ποιότητα των υπηρεσιών στα περιφερειακά νοσοκομεία, όπου συχνά παρατηρείται έλλειψη ειδικού προσωπικού.
Για παράδειγμα, ήδη εξετάσεις από τα νοσοκομεία της Κέρκυρας και της Νάουσας αποστέλλονται για διάγνωση σε ιδιωτικές κλινικές ή σε νοσοκομεία σε άλλες πόλεις.
Δυσκολίες στην ψηφιοποίηση των αρχείων ασθενών και την εκπαίδευση
Η ψηφιακή μετάβαση των νοσοκομείων, ωστόσο, δεν είναι απαλλαγμένη προκλήσεις. «Πονοκέφαλο» για το Υπουργείο Υγείας αποτελεί η ψηφιοποίηση χιλιάδων αρχείων και έγχαρτων φακέλων με εξετάσεις, που βρίσκονται στοιβαγμένοι στα υπόγεια νοσοκομείων και αναμένεται να αποτελέσουν τη «βάση δεδομένων» των Ατομικών Ηλεκτρονικών Φακέλων Υγείας (ΑΗΦΥ).
Επίσης, δυσκολίες αντιμετωπίζει και η ανάγκη συνεχούς εκπαίδευσης και προσαρμογής των γιατρών και διοικητικών υπαλλήλων στα νέα δεδομένα, καθώς η εκπαίδευση αυτή δεν είναι πάντα εύκολα διαθέσιμη.
Παράλληλα, η αυξημένη διαφάνεια που προσφέρει το νέο σύστημα θα φέρει στην επιφάνεια ανεπάρκειες στη λειτουργία των νοσοκομείων, τις οποίες το Υπουργείο Υγείας θα πρέπει να αντιμετωπίσει ως «κρίσεις». Μια πρόγευση λάβαμε πρόσφατα με τα «σκάνδαλα» που βλέπουν το τελευταίο καιρό το φως της δημοσιότητας, αναφορικά με την πλασματική συνταγογράφηση, αλλά και άλλες περιπτώσεις που ακόμα δεν έχουν γίνει γνωστές.
Είναι χαρακτηριστικό πως το τελευταίο διάστημα απασχολούν το υπουργείο Υγείας οι περιπτώσεις περιφερειακών νοσοκομείων που εμφανίζουν δεδομένα για υψηλότερη κατανάλωση ακριβών φαρμάκων από μεγάλα ογκολογικά κέντρα των Αθηνών.
Με την ολοκλήρωση της διασύνδεσης όλων των νοσοκομείων, πάντως, οι ασθενείς θα έχουν συνολικά πρόσβαση σε ταχύτερες, ποιοτικότερες και πιο εξατομικευμένες υπηρεσίες, ενώ το ΕΣΥ θα μπορεί να αποκριθεί με μεγαλύτερη ευελιξία στις υγειονομικές προκλήσεις που ανακύπτουν.
Της Γιάννας Σουλάκη / iatropedia.gr
