Αυτό το νησί βρίσκεται μόλις μίαώρα από την Αθήνα, αλλά οι περισσότεροι το αγνοούν. Ξένα Μέσα Ενημέρωσης το θεωρούν, και όχι άδικα, ότι είναι ένας πραγματκός θησαυρός.
Η Κέα, η αγαπημένη Τζια, είναι τόσο κοντά στην Αθήνα, είτε την προσεγγίσει κάποιος από το Λαύριο είτε από τον Πειραιά, και όμως έχει τόσες άγνωστες πλευρές, που μπορεί να τροφοδοτήσει τα ταξιδιωτικά όνειρα, όσες φορές κι αν την έχουμε επισκεφθεί. Η Κέα ή Τζια είναι ένα κυκλαδίτικο νησί του Αιγαίου Πελάγους. Είναι το πιο κοντινό κατοικήσιμο κυκλαδονήσι στην Αττική. Είναι το 6ο σε έκταση και το 10ο σε πληθυσμό νησί των Κυκλάδων.
Η παλαιότερη ονομασία της Κέας ήταν Υδρούσα, ενώ κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας το νησί λεγόταν Τζια. Η σημερινή του ονομασία οφείλεται στον ήρωα Κέω που ήταν επικεφαλής των Λοκρών από τη Ναύπακτο οι οποίοι κατά την αρχαιότητα κατέλαβαν το νησί. Ο προϊστορικός οικισμός της Κεφάλας που βρίσκεται στο ομώνυμο ακρωτήριο, στη βορειοδυτική ακτή του νησιού, ιδρύθηκε κατά την τελική νεολιθική περίοδο, γύρω στα τέλη της 4ης χιλιετίας (3300 π.Χ. περίπου).
Ο προϊστορικός οικισμός της Αγίας Ειρήνης Κέας, στο βόρειο τμήμα του λιμανιού του Αγίου Νικολάου, υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα πολιτιστικά κέντρα του Αιγαιακού χώρου, από το τέλος της νεολιθικής εποχής (3000 π.Χ.), που χρονολογείται η πρώτη εγκατάσταση στο χώρο, μέχρι τον 15ο αιώνα π.Χ., οπότε καταστράφηκε από τους ισχυρούς σεισμούς, σε περίοδο μεγάλης ακμής.
Στους αρχαϊκούς χρόνους (7ος -6ος αιώνας), στην Κέα υπήρχαν τέσσερις ανεξάρτητες και δυνατές οικονομικά και πολιτιστικά πόλεις: η Ιουλίς, η Καρθαία, η Ποιήεσσα και η Κορησσός. Ερείπια των οποίων υπάρχουν έως σήμερα και μαρτυρούν την μεγάλη ακμή του νησιού κατά την αρχαιότητα. Όλες οι πόλεις περιβάλλονταν από οχύρωση, ενώ η ανέγερση μεμονωμένων πύργων σε επίκαιρα σημεία συμπληρώνει τον έλεγχο και την προστασία κάθε επικράτειας. Έπειτα κατά τους Βυζαντινούς χρόνους, την Φραγκοκρατία και την Τουρκοκρατία το νησί περιήλθε σε παρακμή και ήταν ορμητήριο πειρατών. Από το 1830, η Κέα, όπως και όλες οι Κυκλάδες περιελήφθηκε στο νεοσύστατο Ελληνικό κράτος.
Το λιμάνι της Κορυσίας, το Βουρκάρι και το Γιαλισκάρι μπορεί να είναι πασίγνωστα, οι κρυφές της όμως ομορφιές μας περιμένουν. Ένα πανέμορφο νησί, που μοιάζει βγαλμένο από κάποιον πίνακα, με τους πάμπολλους αναβαθμούς, τις γνωστές πεζούλες του Αιγαίου να έχουν αλλάξει εντελώς την όψη του βουνού, δημιουργώντας ένα ασύλληπτο θέαμα όπως ανεβαίνει κανείς προς την Χώρα. Ας ανακαλύψουμε πάλι την Τζια λοιπόν…
Στην Αγία Ειρήνη για την απέραντη ιστορία
Ο αρχαιολογικός χώρος της Αγίας Ειρήνης στα βόρεια της Κέας, κοντά στο Βουρκάρι, είναι ένα απέραντο καλειδοσκόπιο της βαθιάς προϊστορίας, που ακόμα δεν έχουν βγει όλοι του οι θησαυροί στην επιφάνεια και μας περιμένουν ακόμα συνταρακτικές εκπλήξεις. Είναι ένα από τα σημαντικότερα κέντρα που περίφημου αιγιακού πολιτισμού στην νεολιθική εποχή και συγκεράζει την μυκηναϊκή με την μινωική παράδοση – πυρπολώντας την φαντασία για την έκταση της αυτοκρατορίας του Αιγαίου σε τόσο πρώιμους χρόνους
Ο Λιόντας αγρυπνά
Το εκπληκτικό αυτό άγαλμα, ο περιβόητος Λιόντας, το Λιοντάρι δηλαδή της Τζιας λίγο έξω από την Ιουλίδα – την Χώρα δηλαδή στα ορεινά της Κέας – στέκει λαξευμένος στον βράχο χωρίς καμία φανερή αιτία…Είναι μάλλον έργο του 8ου αιώνα π.Χ και για τους λάτρεις των μυστηρίων ανήκει σε εκείνα τα αινίγματα που σχετίζονται με τον αστερισμό του Λέοντα και την Σφίγγα της Αιγύπτου! Εντάξει, δεν είναι τόσο εντυπωσιακό, είναι όμως κρυμμένο και αυτό προκαλεί ακόμα μεγαλύτερη εντύπωση! Γιατί να σκαλίσει κάποιος στον βράχο ένα – οπωσδήποτε επιβλητικό – μνημείο, που δεν είναι σε κοινή θέα; Δεν υπάρχει απάντηση προς το παρόν, το πεδίο είναι ελεύθερο να δώσετε την δική σας.
Στις εκπληκτικές Πήσσες
Όλη η Τζια έχει μοναδικές παραλίες που τις έχει ορίσει το αιγαιοπελαγίτικο μελτέμι. Το κοσμικό Βουρκάρι και το νεανικό Γιαλισκάρι με τα πεύκα να φτάνουν στο κύμα είναι πασίγνωστε παραλίες. Το ίδιο γνωστή, αλλά με σαφώς λιγότερο κόσμο, είναι η παραλία στις Πήσσες, απέραντο γαλάζιο που θα το συναντήσει κάποιος αφού κάνει μια συντακτική διαδρομή σε εναλλασσόμενα τοπία, που σε κάποια σημεία τους θυμίζουν έρημο του Μεξικού! Το ίδιο εκπληκτική είναι και η παραλία Σπαθί, αγαπημένη όσων έρχονται εδώ με σκάφη και ιστιοφόρα, αφού η πρόσβαση από την στεριά είναι μάλλον δύσκολη…
Η Καρθαία, τα αρχαία μονοπάτια, οι πύργοι και τα δρυοδάση
Η Τζια έχει ένα από τα πυκνότερα και απολαυστικότερα για τους πεζοπόρους δίκτυα ορεινών μονοπατιών όχι μόνο του Αιγαίου, αλλά της Μεσογείου! Οι απομακρυσμένες αγροικίες δημιούργησαν μονοπάτια εκπληκτικής ομορφιάς ήδη από τους αρχαίους χρόνους και είναι σε χρήση και σήμερα. Τα μονοπάτια αυτά ενώνουν τα εκτεταμένα δρυοδάση του νησιού με τον Προφήτη Ηλία, με τον πύργο στην Αγία Μαρίνα, με την αρχαιότατη Καρθαία στα νοτιοανατολικά του νησιού.
Οι δρόμοι της Τζιας εκτείνονται στον χρόνο και αποκαλύπτουν έναν περήφανο λαό που άντλησε την περηφάνια του μέσα στους αιώνες από την αυτάρκεια του τόπου. Αυτό δείχνουν άλλωστε και οι πεζούλες στο βουνό: οι Τζιώτες σε όλη τους την ιστορία προτίμησαν να μετατρέψουν σε εύφορο το δικό τους νησί, παρά να συμμετάσχουν σε ετεροβαρείς συμφωνίες για να αποκτήσουν τα προς το ζην.
Καθόλου κακή επιλογή, την οποία την σέβονται ακόμα, παρά το γεγονός ότι μιλάμε για έναν από τους πιο αγαπημένους προορισμούς των κοσμικών κύκλων. Οι Τζιώτες δέχονται τον ταξιδιωτικό κόσμο με αγάπη και φιλόξενη διάθεση, αλλά τα μοσχαράκια τους τα εκτρέφουν στο Λιβάδι, δίπλα στο λιμάνι τους, προτιμούν να μην τα εισάγουν. Το αποτέλεσμα είναι κάτι παραπάνω από τέλειο για τους ταξιδιώτες, που μπορούν να απολαύσουν και ανέγγιχτα τοπία και αυθεντική γαστρονομία, σε ελάχιστη απόσταση από την Αθήνα!
Χρήσιμες Πληροφορίες
Για την Κέα εκτελούνται καθημερινά δρομολόγια από Λαύριο και Πειραιά με ferry boats, όπου ο ταξιδιώτης μπορεί να φέρει και το αυτοκίνητό του. Επίσης εκτελούνται γρήγορα δρομολόγια με τα Ιπτάμενα Δελφίνια, χωρίς φυσικά την δυνατότητα να φέρει κάποιος μαζί του το ιδιωτικό του όχημα. Υπάρχουν δρομολόγια των τοπικών λεωφορείων προς όλους τους σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους και τις παραλίες, καθώς και προς την Χώρα, ενώ υπάρχουν και πολλά ταξί που εξυπηρετούν.