Δεκάδες είναι οι μελέτες που αναφέρονται και καταγράφουν τους κλάδους που αναμένεται να έχουν υψηλή ζήτηση τα επόμενα χρόνια, τα επαγγέλματα του μέλλοντος όπως συχνά αποκαλούνται ή για να διατυπώσουμε με επιστημονική ακρίβεια τον όρο, τους κλάδους με αυξανόμενη/υψηλή απασχολησιμότητα στο μέλλον.
Για παράδειγμα, ο ΣΕΒ σε σχετική μελέτη αναφέρει επαγγέλματα όπως Μηχανικός Δικτύων και Βάσεων Δεδομένων, ο Μηχανικός Ανάπτυξης Λογισμικού, ο Τεχνικός Ηλεκτρονικών Υπολογιστικών Συστημάτων και Δικτύων, Τεχνικός Βιομηχανικών Εγκαταστάσεων.
Παράλληλα, σε εξίσου αξιόλογες μελέτες της McKinsey, του WEF και σημαντικές πηγές πληροφόρησης, μπορεί να ανατρέξει κανείς προκειμένου να εντοπίσει πολλά και ενδιαφέροντα επαγγέλματα και εξειδικεύσεις τα οποία άλλοτε είναι ευρύτερα γνωστά όπως οι βιοτεχνολόγοι, οι επιστήμονες των δεδομένων και οι αναλογιστές και άλλοτε με γνωστικό αντικείμενο το οποίο δεν είναι ευρύτερα γνωστό όπως για παράδειγμα οι UX Designers, οι Τοξικολόγοι κ.ά. Στο σημείο αυτό βέβαια τίθεται ένα πολύ βασικό ερώτημα.
Εφόσον ένας μαθητής εντοπίζει κάποιο δυναμικό επάγγελμα και κλάδο στον οποίο θα ήθελε να κινηθεί μελλοντικά, ή εάν κάποιος υποψήφιος που συμπληρώνει το μηχανογραφικό του ενδιαφέρεται για ένα καινοτόμο πεδίο, πως θα γνωρίζει αν θα μπορεί μελλοντικά να το ακολουθήσει ή θα έχει βάλει τις βάσεις για τη συνέχεια;
Η απάντηση στο σημείο αυτό είναι σύνθετη. Καταρχάς αρκετοί από αυτούς τους κλάδους και τα επαγγέλματα του μέλλοντος προϋποθέτουν διεπιστημονικές γνώσεις που συνδυάζονται από διαφορετικά γνωστικά πεδία. Επίσης, πολλά από αυτά τα επαγγέλματα διαφοροποιούν τις απαιτούμενες γνώσεις και δεξιότητες καθώς συνδέονται άμεσα με τις εξελίξεις σε επιστημονικό ή/και οικονομικό επίπεδο. Ακόμη, για αρκετά από αυτά τα επαγγέλματα και τους κλάδους ακόμη διαμορφώνεται η δυναμική τους αλλά και το πλαίσιο άσκησης τους κ.ο.κ.
Ωστόσο, υφίστανται ορισμένα προγράμματα σπουδών και στα Ελληνικά Ιδρύματα, -όπως και στα ιδρύματα της αλλοδαπής- τα οποία μπορούν να εφοδιάσουν με αξιόλογες γνώσεις και να αποτελέσουν εφαλτήριο προκειμένου ο απόφοιτός τους να μπορέσει τα επόμενα χρόνια να ακολουθήσει κάποιο επάγγελμα του μέλλοντος ή κάποιο δυναμικά αναπτυσσόμενο ακαδημαϊκό και επαγγελματικό πεδίο. Ακολούθως, παρατίθενται ορισμένα από αυτα:
- ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΟΙ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ & ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΟΙ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ: Εάν προβληματιστήκατε κάποια στιγμή για το πώς π.χ. τα social media μπορούν να εντοπίσουν το πρόσωπό μας σε μια φωτογραφία, τότε μάλλον δεν γνωρίζετε πως χάρη στα Νευρωνικά δίκτυα (μια ειδική κατηγορία τεχνητής νοημοσύνης), εφαρμόζονται τέτοιές διαδικασίες. Αποτελώντας ένα από τα πλέον διεπιστημονικά και απαιτητικά προγράμματα σπουδών, οι ΗΜΜΥ είναι σε θέση να δραστηριοποιηθούν επιστημονικά και επαγγελματικα με έναν εντυπωσιακό αριθμο κλάδων αλλα και νέων τεχνολογιών που ξεκινούν από νευρωνικά δίκτυα, ρομποτική, κυβερνοφυσική και φτάνουν μέχρι τη Βιοϊατρική Μηχανική και πολλά ακόμη. Πολυτεχνικά τμήματα ΗΜΜΥ θα βρούμε στο ΕΜΠ, ΑΠΘ, ΔΠΘ, στο Πανεπιστήμιο Πατρών & Θεσσαλίας, Δυτικής Μακεδονίας και στο Πολυτεχνείο Κρήτης. Από την άλλη, οι Μηχανολόγοι Μηχανικοί αποτελώντας μια από τις πλέον δυναμικές επιστημονικές ειδικότητες των μηχανικών, πέρα από τα προαναφερθέντα, διαθέτουν το κατάλληλο υπόβαθρο να ασχοληθούν με πολλά και καινοτόμα πεδία όπως τρισδιάστατη εκτύπωση, εμβιομηχανική, η ανάπτυξη ευφυών συστημάτων, τα μη επανδρωμένα αντικείμενα/αεροχήματα κ.ά.
- ΕΡΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑ: Ένα πρόγραμμα σπουδών το οποίο υπηρετεί μια επιστήμη που ασχολείται ενεργά με ένα αξιόλογο αριθμό ωφελούμενων και ασθενών που χρήζουν Εργοθεραπευτικής υποστήριξης και συμβουλευτικής. Αν και άγνωστη σε πολλούς η επιστήμη έχει ένα μεγάλο εύρος δράσης που ξεκινά από την Ειδική Αγωγή και επεκτείνεται μέχρι και σε πεδία όπως η Ρευματολογία & η Μυοσκελετική Υγεία όπου οι εργοθεραπευτές διαδραματίζουν επίσης σημαντικό ρόλο στα ρευματολογικά – μυοσκελετικά νοσήματα! Γενικότερα, η εργοθεραπευτική παρέμβαση αφορά ασθενείς και άτομα που εμφανίζουν δυσλειτουργίες ή και αναπηρίες και εν γένει περιορισμούς στην εκτέλεση των δραστηριοτήτων της καθημερινότητας. Βασικοί τομείς εξειδίκευσης στην Εργοθεραπεία είναι η Παιδιατρική Εργοθεραπεία, η Εργοθεραπεία σε Ορθοπεδικές / Νευρολογικές Παθήσεις, Εργοθεραπεία στην Ψυχική Υγεία και στην Τρίτη Ηλικία.
- ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ. Το σύγχρονο επιχειρείν και πολύ περισσότερο το επιχειρείν εν μέσω 4ης βιομηχανικής επανάστασης προαπαιτεί διεπιστημονικές γνώσεις. Στοχεύοντας να προετοιμάσει στελέχη που θα αναλάβουν ρόλο και θέση στη σύγχρονη επιχειρηματικότητα, το τμήμα του ΟΠΑ υπηρετεί αυτήν τη στοχοθεσία. Προσφέροντας κατευθύνσεις που ανταποκρίνονται στις σύγχρονες ανάγκες των επιχειρήσεων και οργανισμών δίνει τη δυνατότητα στους φοιτητές να εμβαθύνουν επιπρόσθετα σε πεδία όπως: 1. Στρατηγική, Επιχειρηματικότητα & Ανθρώπινοι Πόροι, 2. Επιχειρησιακή Έρευνα & Επιχειρηματική Αναλυτική, 3. Διοίκηση Λειτουργιών & Εφοδιαστικής Αλυσίδας, 4. Τεχνολογίες Λογισμικού & Ανάλυσης Δεδομένων και 5. Πληροφοριακά Συστήµατα & Ηλεκτρονικό Επιχειρείν.
- ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΉΣ. Η αυξανόμενη απασχολησιμότητα και η εδραίωση της επιστήμης των υπολογιστών σε κάθε πτυχή της καθημερινότητας είναι δεδομένη. Επιπρόσθετα το γεγονός πως ολοένα και περισσότερες εφαρμογές και τεχνολογίες εντάσσονται ακόμα στην υγεία, την εκπαίδευση, το εμπόριο κ.λπ. προδιαγράφει τη αδιάκοπη ζήτηση εξειδικευμένων στελεχών. Συνήθως τα τμήματα μας οργανώνονται σε τρεις τομείς: Εφαρμογών και Θεμελιώσεων της Επιστήμης των Υπολογιστών, Λογικού των Υπολογιστών και Υλικού και Αρχιτεκτονικής των Υπολογιστών. Φυσικά η σύγχρονη Μηχανική Η/Υ – Επιστήμη των Υπολογιστών δεν αφορά απλά και μόνο το υλισμικό αλλά πλέον εστιάζει σε στοχευμένες διεπιστημονικές Εφαρμογές για την Υγεία, (Σχεδιασμός Φαρμάκων, Ιατρική Πληροφορική, Τηλεϊατρική κ.λπ.), Ευφυή Γεωργία, Ρομποτική, Αυτοματοποίηση Παραγωγής, Δίκτυα και πολλά ακόμη.
- ΒΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ. Υπάρχει μια πάγια εδραιωμένη αντίληψη πως γενικά η Βιολογία είναι κορεσμένη. Γεγονός ωστόσο το οποίο αυτολεξεί δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα διότι ως μια βασική επιστήμη, η Βιολογία εμπλέκεται με αρκετά επιστημονικά πεδία τα οποία τα επόμενα χρόνια δείχνουν αυξανόμενη ζήτηση. Βιοτεχνολογία, Τοξικολογία, Βιοπληροφορική Γενετική, Μοριακή Βακτηριολογία-Ιολογία, είναι μερικά μόνο από αυτά. Συνεπώς, η εξειδίκευση του αυριανού αποφοίτου θα διαδραματίσει εντελώς διαφορετικές προοπτικές στην αυριανή αγορά εργασίας και επιστήμη. Ας μην ξεχνάμε, πως εδώ και αρκετά χρόνια, στα ελληνικά ΑΕΙ προσφέρονται σημαντικές εξειδικεύσεις της επιστήμης σε αυτοτελή προγράμματα όπως η Βιοχημεία, η Μοριακή Βιολογία κ.λπ.
5+1. ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ. Τα προγράμματα σπουδών που εμπίπτουν σε αυτήν την κατηγορία είναι αρκετά και διεπιστημονικά. Είτε από τη σκοπιά της Μηχανικής υφίστανται προγράμματα σπουδών όπως το Μηχανικών Βιοϊατρικής ή και σε επίπεδο προγραμματισμού τμήματα όπως το Πληροφορικής με Εφαρμογές στη Βιοϊατρική, αλλά και από την τεράστια και κομβική επιστήμη για τον άνθρωπο που είναι η Ιατρική. Η Ιατρική η οποία σαφώς πλέον δεν περιορίζεται αποκλειστικά και μόνο στην «παραδοσιακή» αποστολή της αλλά αποτυπώνεται ερευνητικά αλλα και επαγγελματικά σε διάφορες εκφάνσεις όπως η Ιατρική Πληροφορική, η Τηλεχειρουργική, η Αναγεννητική κ.ά.
Κλείνοντας, θα πρέπει να διευκρινίσουμε το εξής: Χιλιάδες μαθητές και οι οικογένειες τους αυτές τις ημέρες είναι σε συνεχομένη αναζήτηση πληροφοριών αλλά και σε συνεχή επαφή με ειδικούς επιστήμονεςκαι εκπαιδευτικούς προκειμένου να τους βοηθήσουν να επιλύσουν απορίες και να κάνουν τις καλύτερες δυνατές επιλογές. Αυτό που πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη μας είναι πως επιλογές υπάρχουν σε όλα τα βαθμολογικά στρώματα και φυσικά στον κάθε μαθητή, με βάση τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντα, ταιριάζουν διαφορετικά μονοπάτια καριέρας. Ο στόχος στην παρούσα φάση που συμπληρώνουμε το μηχανογραφικό μας, είναι να κάνουμε το καλύτερο δυνατό πρώτο βήμα, σε αυτό το συνεχόμενο -και συχνά απρόβλεπτο ταξίδι- που ονομάζουμε καριέρα!
Σύνταξη – επιμέλεια:
Θεόδωρος Καλαϊτζίδης, Πρόεδρος Ομίλου ΔΙΑΚΡΟΤΗΜΑ – AFTER SCHOOL – Μαθηματικός
Δρ Ταουσάνης Χρήστος, Επιστημονικός Διευθυντής EMPLOY EDU Σύμβουλοι Εκπαίδευσης & Σταδιοδρομίας | www.employ.edu.gr
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163