Αν και μαστίζεται από υψηλά επίπεδα φτώχειας, μικρό προσδόκιμο ζωής και χαμηλούς δείκτες ανάπτυξης, το κατά κεφαλήν ενεργειακό αποτύπωμα της Νοτίου Αφρικής είναι υψηλότερο σε σύγκριση με πολλές ευρωπαϊκές χώρες.
Ειδικότερα, αν και οι περισσότεροι Νοτιοαφρικανοί είναι πιθανό να μην αποκτήσουν ποτέ τηλεόραση «plasma» ή πολυτελή αυτοκίνητα, το ενεργειακό τους αποτύπωμα είναι ελάχιστα χαμηλότερο από αυτό των Ιαπώνων, ενώ οι εκπομπές άνθρακα σε εθνικό επίπεδο είναι υψηλότερες σε σύγκριση με τη Γαλλία.
Το παράλογο αρχίζει να φαίνεται λογικό αν μάθει κανείς για τη βιομηχανική ζώνη της Νοτίου Αφρικής. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι το 60% της ηλεκτρικής ενέργειας, που δυστυχώς παράγεται από λιγνίτη, καλύπτει τις ανάγκες της βαριάς βιομηχανίας.
Τώρα η Νότιος Αφρική, αυτός ο στρατηγικός παίκτης για το κλίμα, θέλει να κατασκευάσει άλλο ένα εργοστάσιο λιγνίτη, γεγονός που σημαίνει ότι οι εκπομπές της χώρας θα αυξηθούν ακόμα περισσότερο.
Το θλιβερό είναι ότι οι Νοτιοαφρικανοί όχι μόνο δεν θα επωφεληθούν από τη νέα μονάδα, αλλά θα κληθούν να επιδοτήσουν την παραγωγή της «φθηνής» ενέργειας ικανοποιώντας τα συμφέροντα πολυεθνικών εταιρειών.
Υπενθυμίζεται ότι στην Κοπεγχάγη οι ταχύτατα αναδυόμενες οικονομίες κρύφτηκαν πίσω από τα φτωχά κράτη ώστε να δικαιολογήσουν την αντίθεσή τους σε μια δεσμευτική συμφωνία.
Επικαλέστηκαν μάλιστα μια από τις βασικότερες αρχές των Ηνωμένων Εθνών, την «Κοινή αλλά Διαφοροποιημένη Ευθύνη» για να διεκδικήσουν περισσότερα δικαιώματα ρύπων αφού ιστορικά ευθύνονται λιγότερο για τις εκπομπές, ενώ η οικονομική τους κατάσταση δεν τους επιτρέπει να συμβάλλουν στην επίλυση του προβλήματος.
Όπως η Ελβετία προσφέρει στους μεγιστάνες το όνειρό του φορολογικού παραδείσου και το Ουζμπεκιστάν εξάγει φτηνά ρούχα στην Ευρώπη ενισχύοντας στην παιδική εργασία, έτσι και οι αναδυόμενες οικονομίες (πχ Κίνα και Νότιος Αφρική) επικαλούνται την αρχή της κοινής αλλά διαφοροποιημένης ευθύνης για να συνεργαστούν με τις πιο ρυπογόνες πολυεθνικές.
Πιο συγκεκριμένα, η Νότιος Αφρική στήνει μια κερδοφόρα επιχείρηση, μια ζώνη ελεύθερων εκπομπών, για να προσεγγίσει ξένους επενδυτές οι οποίοι θα επωφεληθούν από την απουσία ρυθμιστικών κανόνων.
Αυτό που προκαλεί εντύπωση ωστόσο είναι η στάση των αναπτυγμένων χωρών, οι οποίες στην Κοπεγχάγη ζητούσαν δεσμευτική συμφωνία για αναπτυγμένους και αναπτυσσόμενους.
Οι υπέρμαχοι της δεσμευτικής συμφωνίας φαίνεται πως περιορίστηκαν στις εξαγγελίες αφού τώρα ασκούν πιέσεις στην Παγκόσμια Τράπεζα για τη χορήγηση δανείου ύψους 3,7 δις. δολαρίων στη Νοτιοαφρικάνικη Eskom για να κατασκευάσει μια από τις πιο ρυπογόνες μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας παγκοσμίως.
Από τη μια πλευρά δηλαδή οι δυτικές κυβερνήσεις ζητούν από τις αναπτυσσόμενες χώρες μετάβαση σε οικονομίες χαμηλών εκπομπών, από την άλλη πλευρά όμως διοχετεύουν χρήματα που προορίζονταν για αναπτυξιακή βοήθεια σε μονάδες λιθάνθρακα και λιγνίτη.
Δεδομένου του γεγονότος ότι ένας τόνος CO2 που απελευθερώνεται στη Νότιο Αφρική είναι το ίδιο καταστροφικός με το διοξείδιο του άνθρακα που απελευθερώνεται οπουδήποτε αλλού, ο Λευκός Οίκος αποφάσισε να καταψηφίσει την επόμενη εβδομάδα στην ψηφοφορία της Παγκόσμιας Τράπεζας την πρόταση επιδότησης του μεγαθήριου που ετοιμάζει η Eskom.
Δυστυχώς όμως φαίνεται ότι τον τελικό λόγο θα τον έχει η Βρετανία, η οποία συγκαταλέγεται στους μεγαλύτερους χορηγούς της Τράπεζας.
