Ο ουρανός είναι βαρύς στο Βitterfeld-Wolfen αφού τα χιλιάδες φωτοβολταϊκά πάνελ που έχουν τοποθετηθεί σε μία παλιά βιομηχανική ζώνη, λίγες εκατοντάδες μέτρα μακριά από τον σιδηροδρομικό σταθμό, παραμένουν απελπιστικά «μουντά».
Στην «Κοιλάδα του Ήλιου», τον πρώτο πόλο επίδειξης των γερμανικών δυνατοτήτων που έχουν αφιερωθεί στην φωτοβολταϊκή βιομηχανία, στην καρδιά της πρώην ανατολικής Γερμανίας, κάποιοι αναρωτιούνται αν κάποια μέρα θα ξανάρθει το καλοκαίρι.
Κι αυτό γιατί η Q-Cells, η πρωτοπόρα εταιρία του κλάδου στην περιοχή, βρίσκεται από τις αρχές Απριλίου σε καθεστώς «πτώχευσης». Τόσο στην Γερμανία όσο και παντού στον κόσμο, ολόκληρος ο κλάδος της παραγωγής ενέργειας από τον ήλιο βρίσκεται σε κρίση.
Στο Bitterfeld-Wolfen, η χρεοκοπία της Q-Cells είναι εξαιρετικά σημαντικό γεγονός. Για την πόλη αυτή, που έχει μία μακρά βιομηχανική παράδοση αλλά ρήμαξε μετά την επανένωση και την ανεργία που επακολούθησε, η άφιξη της σύγχρονης και «πράσινης» βιομηχανίας φωτοβολταϊκών, είχε φανεί σαν πραγματική λύτρωση.
Γιατί το όνομα Bitterfeld (που σημαίνει πικρός κάμπος/αγρός/χωράφι) για πολύ καιρό λεγόταν στην Γερμανία όντος με δόση θλίψης και ειρωνείας. Θεωρείτο το μέρος με την μεγαλύτερη ρύπανση στην Ευρώπη, αφού για πολλά χρόνια επιβαρυνόταν με τα απόβλητα της μεγάλης ανατολικογερμανικής χημικής βιομηχανικής κοινοπραξίας. Ένα μέρος που έβρεχε συχνά στάχτες, ενώ το χιόνι ήταν γκρίζο.
Τα 150 εκτάρια της ζώνης της Solar Valley δημιούργησαν μέσα σε δέκα χρόνια 4.000 θέσεις εξειδικευμένης εργασίας. Τροφοδότησαν επιστημονικά εργαστήρια, όχι μόνο στην περιοχή αυτή, αλλά και στην Θουριγγία, στην Σαξωνία, (ομόσπονδα κράτη στην πρώην ανατολική Γερμανία) που διαθέτουν πλέον και αυτά τις δικές τους «Solar Valley».
Μετά δέκα χρόνια ευφορίας, η κρίση της ηλιακής βιομηχανίας έπεσε σαν κεραυνός στους βιομήχανους. Τους τελευταίους μήνες τέσσερεις γερμανικές επιχειρήσεις του κλάδου υπέβαλαν αίτηση πτώχευσης ενώ η αμερικανική First Solar προανήγγειλε το προσεχές κλείσιμο του εργοστασίου της στην Φραγκφούρτη του Όντερ, στα γερμανό-πολωνικά σύνορα.
Στο Bitterfeld η αγωνία είναι εμφανής. « Τον περασμένο χρόνο είχαμε στον κλάδο μία πτώση των τιμών από 50% μέχρι 60%. Όλοι πουλούν με ζημιά, ακόμα και οι κινέζοι», λέει αναστενάζοντας ένας επιχειρηματίας. «Όλοι εδώ φοβούνται για την θέση εργασίας τους» αναφέρει ένα μέλος του συνδικάτου IG BCE.
H ηλιακή βιομηχανία είναι καταδικασμένη, θύμα του κινεζικού ανταγωνισμού και της διακοπής των επιδοτήσεων. « Η γερμανική ηλιακή βιομηχανία θα εξελιχθεί, θα αναδομηθεί, αλλά δεν θα εξαφανιστεί», εκτιμά η Jutta Guenther ερευνήτρια στο οικονομικό Ινστιτούτο της Halle. «H Γερμανία διαθέτει πολυάριθμα εξειδικευμένα εργαστήρια, εκεί βρίσκεται και η τεχνολογική πρόοδος». Ο Reiner Beutel, πρόεδρος & διευθύνων σύμβουλος της Sovello, παλιάς θυγατρικής της Q-Cells που σήμερα λειτουργεί ως ανεξάρτητη εταιρία, ποντάρει στην καινοτομία. Η εταιρία του επινόησε ένα σύστημα παραγωγής ηλιακών πάνελ που επιτρέπει την κατά 50% οικονομία στην ηλεκτρική ενέργεια. Στους αυτοματοποιημένους χώρους παραγωγής της επιχείρησης, μόνο κάποιοι μισθωτοί επιβλέπουν τις κινήσεις των ρομπότ.
«Μέχρι το τέλος του χρόνου θα έχουμε φτάσει τους κινέζους ως προς το κόστος παραγωγής, θέλουμε να αυξήσουμε τις δυνατότητές μας (την δυνατότητα παραγωγής μας) περίπου στο μισό μέχρι το 2013». Το προσωπικό (1250 άτομα) θα παραμείνει σταθερό.
«Μέχρι το τέλος του χρόνου θα έχουμε φτάσει τους κινέζους ως προς το κόστος παραγωγής, θέλουμε να αυξήσουμε τις δυνατότητές μας (την δυνατότητα παραγωγής μας) περίπου στο μισό μέχρι το 2013». Το προσωπικό (1250 άτομα) θα παραμείνει σταθερό.
Όσο σοβαρή και αν είναι η σημερινή κρίση, το Bitterfeld-Wolfen , που ανανέωσε την βιομηχανική χημική ζώνη, έχει εμπειρία και από προηγούμενες κρίσεις. Η πόλη διαθέτει κάποιους που επιμένουν να αισιοδοξούν. Ο Manfred Kressin είναι ένας από αυτούς. Αυτός ο τοπικά εκλεγμένος αξιωματούχος ο «πατέρας» της Solar Valley, ο επινοητής του ονόματός της, διηγείται πώς μπόρεσε to 1999 να πείσει την Q-Cells να εγκατασταθεί στην εκλογική του περιφέρεια αντί για το Βερολίνο. Πως κατάφερε να οργανώσει για παιδιά ομάδες ποδοσφαίρου προκειμένου να πείσει εξειδικευμένο προσωπικό να κατοικίσει στην κοινότητα.
«Το δίχως άλλο η Solar Valley θα υποφέρει», εκτιμά. «Όμως όσοι φεύγουν από εδώ είναι εξειδικευμένο προσωπικό, όπως οι 800 που αναγκάστηκαν τον περασμένο χρόνο να εγκαταλείψουν την Q-Cells και βρήκαν όλοι εργασία. Εργάζονται πλέον στην Porsche, στην BMW στη Λειψία, η στην Bayer στο Bitterfeld».
Πηγή: Le Monde
