Η ρήξη της τάξης πραγμάτων μετά το 1945 κερδίζει έδαφος, γράφει ο The Economist σημειώνοντας πως ο Ντόναλντ Τραμπ έχει επιδωθεί σε έναν «μαφιόζικο» αγώνα για την παγκόσμια εξουσία
Σε εξωπραγματικές σκηνές στον ΟΗΕ αυτή την εβδομάδα, η Αμερική του Ντόναλντ Τραμπ, τάχθηκε με τη Ρωσία και τη Βόρεια Κορέα εναντίον της Ουκρανίας και της Ευρώπης, γράφει το Economist.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Ο πιθανός νέος καγκελάριος της Γερμανίας, Φρίντριχ Μερτς, προειδοποιεί ότι μέχρι τον Ιούνιο το ΝΑΤΟ μπορεί να έχει πεθάνει. Γρήγορα πλησιάζει ένας κόσμος που η ισχύς είναι δίκαιη, στον οποίο οι μεγάλες δυνάμεις κλείνουν συμφωνίες και εκφοβίζουν τις μικρές.
Η ομάδα Τραμπ ισχυρίζεται ότι οι συμφωνίες της θα φέρουν την ειρήνη και ότι, μετά από 80 χρόνια που την κορόιδευαν, η Αμερική θα μετατρέψει το καθεστώς της υπερδύναμης σε κέρδος. Αντίθετα, θα κάνει τον κόσμο πιο επικίνδυνο και την Αμερική πιο αδύναμη και φτωχή.
Μπορεί να μην ενδιαφέρεστε για την παγκόσμια τάξη πραγμάτων – αλλά αυτή ενδιαφέρεται για εσάς. Η προσέγγιση του Ντον Κορλεόνε της Αμερικής έχει εμφανιστεί στην Ουκρανία, σημειώνει το εβδομαδιαίο περιοδικό.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Αφού αρχικά απαίτησαν 500 δισ. δολάρια, οι Αμερικανοί αξιωματούχοι συμβιβάστηκαν με μια θολή συμφωνία για ένα κοινό κρατικό ταμείο για την ανάπτυξη των ουκρανικών ορυκτών. Δεν είναι σαφές αν η Αμερική θα προσφέρει εγγυήσεις ασφαλείας σε αντάλλαγμα.
A mafia-like struggle for global power has begun, with rules that do not suit America. Other countries are already planning for a lawless era https://t.co/DOIFBsgW0A pic.twitter.com/n36hVsuZir
— The Economist (@TheEconomist) February 27, 2025
Η κυβέρνηση είναι μια δίνη ιδεών και εγωισμών, αλλά οι άνθρωποί της συμφωνούν σε ένα πράγμα: στο πλαίσιο των κανόνων και των συμμαχιών μετά το 1945, οι Αμερικανοί έχουν εξαπατηθεί σε αθέμιτο εμπόριο και πληρώνουν για ξένους πολέμους. Ο Τραμπ πιστεύει ότι μπορεί να επιδιώξει αποτελεσματικότερα το εθνικό συμφέρον μέσω υπερδραστήριων συναλλαγών.
Όπως σημειώνει ο Economist, τα πάντα είναι προς πώληση: εδάφη, τεχνολογία, ορυκτά και πολλά άλλα.
«Όλη μου η ζωή είναι συμφωνίες», εξήγησε στις 24 Φεβρουαρίου, μετά από συνομιλίες για την Ουκρανία με τον Εμανουέλ Μακρόν, τον Γάλλο πρόεδρο.
Οι έμπιστοι του Τραμπ με επιχειρηματικές ικανότητες, όπως ο Στιβ Γουίτκοφ, πετούν μεταξύ των πρωτευουσών για να διερευνήσουν συμφωνίες που συνδέουν στόχους, από το να πείσουν τη Σαουδική Αραβία να αναγνωρίσει το Ισραήλ μέχρι την αποκατάσταση του Κρεμλίνου».
Η νέα παγκόσμια ιεραρχία
Το νέο σύστημα διαμορφώνει μια καινούργια παγκόσμια ιεραρχία. Στην κορυφή βρίσκονται οι ΗΠΑ, τονίζει ο Economist.
Ακολουθούν κράτη με φυσικούς πόρους, στρατηγική επιρροή και ηγέτες που δεν περιορίζονται από δημοκρατικούς θεσμούς, την ώρα που ο Βλαντίμιρ Πούτιν επιδιώκει την αποκατάσταση της Ρωσίας ως αυτοκρατορικής δύναμης, ο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν θέλει να εκσυγχρονίσει τη Μέση Ανατολή και να αποτρέψει την απειλή του Ιράν, ενώ ο Σι Τζινπίνγκ επιδιώκει έναν κόσμο κομμένο και ραμμένο στα μέτρα μιας πανίσχυρης Κίνας.
Οι σύμμαχοι της Αμερικής, αντί να θεωρούνται εταίροι, αντιμετωπίζονται ως αδύναμοι κρίκοι που μπορεί κανείς εύκολα να εκμεταλλευτεί.
Όπως επισημαίνεται στο άρθρο, η έννοια της εδαφικής ακεραιότητας βρίσκεται υπό διαπραγμάτευση, ανατρέποντας τους κανόνες της μεταπολεμικής τάξης.
Τα σύνορα της Ουκρανίας μπορεί να καθοριστούν με μια χειραψία μεταξύ Τραμπ και Πούτιν, ενώ τα σύνορα Ισραήλ, Λιβάνου και Συρίας έχουν ήδη θολώσει μετά από 17 μήνες πολέμου.
Ορισμένες εξωτερικές δυνάμεις αδιαφορούν για αυτό, όμως ο Τραμπ φαίνεται να εξετάζει το ενδεχόμενο ελέγχου της Γάζας, όπως είχε ενδιαφερθεί και για τη Γροιλανδία.
Σε ενδεχόμενες σινο-αμερικανικές διαπραγματεύσεις, ο Σι Τζινπίνγκ θα μπορούσε να διεκδικήσει εδάφη, προσφέροντας οικονομικές παραχωρήσεις έναντι ανταλλαγμάτων για την Ταϊβάν, τη Νότια Σινική Θάλασσα ή τα Ιμαλάια.
«Όπλο» η οικονομία
Οι διαπραγματεύσεις δεν αφορούν μόνο τους δασμούς, αλλά αγγίζουν έναν νέο συνδυασμό κρατικής ισχύος και επιχειρηματικών συμφερόντων.
Η ιδέα ότι το εμπόριο πρέπει να διέπεται από ουδέτερους κανόνες υποχωρεί. Στις διμερείς συνομιλίες των ΗΠΑ με Ρωσία, Σαουδική Αραβία, Ταϊβάν και Ουκρανία περιλαμβάνονται θέματα όπως η παραγωγή πετρελαίου, τα κατασκευαστικά συμβόλαια, οι κυρώσεις, τα εργοστάσια της Intel και η χρήση του συστήματος δορυφορικού διαδικτύου Starlink του Έλον Μασκ.
Οι νέοι διαπραγματευτές υποστηρίζουν ότι η προσέγγισή τους θα ωφελήσει τον κόσμο, ενώ ο Τραμπ ισχυρίζεται ότι είναι προς το συμφέρον της Αμερικής.
«Όταν τα σύνορα γίνονται διαπραγματεύσιμα, οι πόλεμοι δεν αργούν. Ακόμη και κολοσσοί, όπως η Ινδία, μπορεί να αισθανθούν ανασφάλεια. Ο Τραμπ βλέπει την ισχύ ως κάτι προσωπικό, παρά ως θεσμική ιδιότητα των ΗΠΑ, καθιστώντας δύσκολο να πείσει τους ηγέτες ότι οι συμφωνίες του θα διαρκέσουν. (…)Ο κόσμος θα υποφέρει. Αυτό που δεν φαίνεται να καταλαβαίνει ο Τραμπ είναι ότι και η ίδια η Αμερική θα πληγεί».
Ο παγκόσμιος ρόλος του έχει επιβάλει ένα στρατιωτικό βάρος και ένα άνοιγμα στο εμπόριο που έχει πλήξει ορισμένες αμερικανικές βιομηχανίες.
Ωστόσο, τα οφέλη ήταν σαφώς μεγαλύτερα. Το εμπόριο ενισχύει την οικονομία, ενώ το γεγονός ότι είναι η καρδιά του χρηματοπιστωτικού συστήματος του δολαρίου εξοικονομεί στην Αμερική πάνω από 100 δισ. δολάρια ετησίως σε τόκους και επιτρέπει μεγάλα δημοσιονομικά ελλείμματα.
Ο Τραμπ πιστεύει ότι η Αμερική μπορεί να εγκαταλείψει μερικώς ή πλήρως την Ευρώπη και ίσως και τους Ασιάτες συμμάχους της. Λέει ότι έχει έναν «όμορφο ωκεανό ως διαχωρισμό».
Ωστόσο, οι πόλεμοι περιλαμβάνουν πλέον το διάστημα και τον κυβερνοχώρο, οπότε η φυσική απόσταση προσφέρει ακόμη λιγότερη προστασία από ό,τι το 1941, όταν η επίθεση της Ιαπωνίας στο Περλ Χάρμπορ έβαλε τέλος στον απομονωτισμό της Αμερικής.
Οι πόλεμοι πλέον διεξάγονται στο διάστημα και στον κυβερνοχώρο, καθιστώντας άνευ σημασίας τη φυσική απόσταση. Οι ΗΠΑ χρειάζονται τους συμμάχους τους. Αν ο Τραμπ επιμείνει σε αυτή την προσέγγιση, η διεθνής τάξη θα βυθιστεί σε μια νέα, χαοτική εποχή.
Πηγή: The Economist
