Για διπλωματικό ατόπημα χωρίς νόημα κάνει λόγο η ιστοσελίδα των Financial Times, σχολιάζοντας την απόφαση του πρωθυπουργού της Βρετανίας, Ρίσι Σούνακ, να ακυρώσει τη συνάντηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, για να… αποφύγει τη συζήτηση για τα Γλυπτά του Παρθενώνα.
Στο κείμενο των Financial Times, γίνεται λόγος για ατόπημα της κυβέρνησης Σούνακ και του ίδιου του Βρετανού πρωθυπουργού ο οποίος «αν και ξεκίνησε με πολλές ελπίδες, έχει φτάσει στο σημείο να μειώνει τη Βρετανία στα μάτια του κόσμου με τις ενέργειές του».
Αναφορικά με την συνάντηση των δύο πρωθυπουργών, η οποία δεν πραγματοποιήθηκε, οι Financial Times γράφουν πως «η αποξένωση του Μητσοτάκη δεν είχε και πολύ νόημα. Είναι ένας συνάδελφος κεντροδεξιός ηγέτης μιας ευρωπαϊκής δημοκρατίας και μέλος του ΝΑΤΟ. Οι δύο πρωθυπουργοί θα μπορούσαν να έχουν κάνει πολύτιμες συζητήσεις για θέματα που κυμαίνονται από τον πόλεμο στην Ουκρανία και τη σύγκρουση Ισραήλ – Χαμάς μέχρι την κλιματική αλλαγή. Η Αθήνα έχει να μοιραστεί εκτεταμένη τεχνογνωσία, ιδίως όσον αφορά τον χειρισμό των αιτούντων άσυλο, και θα μπορούσε να είναι ένας χρήσιμος σύμμαχος σε ένα ζήτημα τεράστιας πολιτικής σημασίας για τους Συντηρητικούς της Βρετανίας. Αντ’ αυτού, ένα κοινό σχέδιο δράσης για τη μετανάστευση δεν συζητήθηκε».
Παράλληλα, οι Financial Times τονίζουν πως «δεν ήταν ρεαλιστικό να σκεφτεί κανείς ότι ένας Έλληνας πρωθυπουργός θα μπορούσε να επισκεφθεί το Λονδίνο χωρίς να επαναλάβει την έκκληση για την επιστροφή τους (σ.σ. των Γλυπτών)».
Όπως επισημαίνεται δε, το διπλωματικό ατόπημα ήρθε μόλις δύο εβδομάδες αφότου ο Σούνακ επανέφερε τον πρώην πρωθυπουργό Ντέιβιντ Κάμερον στη θέση του υπουργού Εξωτερικών, σε μια κίνηση που είχε ως στόχο να δώσει μεγαλύτερο βάρος στο υπουργικό συμβούλιο.
Αναφορικά με το πώς προτείνουν οι Financial Times πως έπρεπε να αντιδράσει, γράφουν «είτε έτσι είτε αλλιώς, η ενήλικη αντίδραση θα ήταν ο Σούνακ να εκφράσει την ενόχλησή του, σταθερά αλλά ευγενικά, κατά τη συνάντησή του με τον Μητσοτάκη, να επαναδιατυπώσει τη θέση της κυβέρνησής του και να προχωρήσει».
Αναλυτικά το άρθρο των Financial Times με τίτλο «Το άσκοπο διπλωματικό ατόπημα της Βρετανίας με την Ελλάδα»
«Πολλά υποσχόμενη ήταν η ενήλικη προσέγγιση της βρετανικής κυβέρνησης και της εξωτερικής πολιτικής όταν ανέλαβε ο Ρίσι Σούνακ. Ξεκίνησε καλά: ένα από τα πρώτα βήματα του πρωθυπουργού ήταν να μπαλώσει τις σχέσεις του με την ΕΕ, διευθετώντας τη διαφωνία σχετικά με τους εμπορικούς κανόνες μετά το Brexit με τη Βόρεια Ιρλανδία.
Πιο πρόσφατα, ωστόσο, ήρθαν οι απειλές για την παραβίαση των συμβάσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα προκειμένου να ξεπεραστούν τα νομικά εμπόδια για την απομάκρυνση των αιτούντων άσυλο στη Ρουάντα. Και τώρα, ο Σούνακ ακύρωσε μια συνάντηση με τον Έλληνα πρωθυπουργό, αφού ο Κυριάκος Μητσοτάκης επανέλαβε τη διεκδίκηση της Ελλάδας για τα γλυπτά του Παρθενώνα που στεγάζονται στο Λονδίνο. Τέτοιες ενέργειες μειώνουν τη Βρετανία στα μάτια των Ευρωπαίων εταίρων της, αλλά και του κόσμου.
Η τύχη των γλυπτών ηλικίας 2.500 ετών που αφαιρέθηκαν από τον Παρθενώνα στην Αθήνα από τον Λόρδο Έλγιν και στεγάζονται στο Βρετανικό Μουσείο εδώ και δύο αιώνες, αποτελεί εδώ και δεκαετίες παράγοντα τριβής στις ελληνοβρετανικές σχέσεις. Δεν ήταν ρεαλιστικό να σκεφτεί κανείς ότι ένας Έλληνας πρωθυπουργός θα μπορούσε να επισκεφθεί το Λονδίνο χωρίς να επαναλάβει την έκκληση για την επιστροφή τους. Ερωτηθείς για αυτά από το BBC, ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι το να βρίσκεται μέρος των γλυπτών στο Λονδίνο είναι σαν να κόβεις τη “Μόνα Λίζα” στη μέση.
Η Downing Street ισχυρίζεται ότι ο Έλληνας ηγέτης παραβίασε τη συμφωνία να μην μιλήσει δημοσίως για τα γνωστά εδώ και καιρό ως Ελγίνεια Μάρμαρα όσο βρισκόταν στο Ηνωμένο Βασίλειο. Έλληνες αξιωματούχοι αρνούνται ότι υπήρξε τέτοια συμφωνία. Είτε έτσι είτε αλλιώς, η ενήλικη αντίδραση θα ήταν ο Σούνακ να εκφράσει την ενόχλησή του, σταθερά αλλά ευγενικά, κατά τη συνάντησή του με τον Μητσοτάκη, να επαναδιατυπώσει τη θέση της κυβέρνησής του και να προχωρήσει.
Το No 10 της Downing Street μπορεί να ενοχλήθηκε από το γεγονός ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός επέλεξε επίσης να συναντηθεί με τον Κιρ Στάρμερ, τον ηγέτη της αντιπολίτευσης των Εργατικών. Αλλά ο Μητσοτάκης δεν μπορεί να κατηγορηθεί ότι ήθελε να γνωρίσει τον άνθρωπο που σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις μπορεί να είναι ο επόμενος ηγέτης του Ηνωμένου Βασιλείου. Ο Σούνακ μπορεί επίσης να ήθελε να αποστασιοποιηθεί από τη στάση της κυβέρνησης -ότι τα γλυπτά αποκτήθηκαν νόμιμα και ανήκουν νόμιμα στους διαχειριστές του Βρετανικού Μουσείου- από τη στάση του Στάρμερ, για να τραβήξει διαχωριστικές γραμμές με τους Εργατικούς στον “πολιτιστικό πόλεμο”. Ο Στάρμερ έχει αφήσει να εννοηθεί ότι αν μπορεί να συμφωνηθεί μια συμφωνία για τον δανεισμό των μαρμάρων πίσω στην Αθήνα μεταξύ του μουσείου και της ελληνικής κυβέρνησης, ο ίδιος δεν θα σταθεί εμπόδιο.
Αυτό είναι, ωστόσο, δύσκολα ένα θέμα που θα εμψυχώσει πολλούς ψηφοφόρους. Ο Τζορτζ Όσμπορν, ο πρώην υπουργός των Συντηρητικών που προεδρεύει του Βρετανικού Μουσείου, έχει ταχθεί υπέρ μιας συμφωνίας “εταιρικής σχέσης” για τη δανειοδότηση τμημάτων της ζωφόρου στο Μουσείο της Ακρόπολης στην Αθήνα. Σε αντάλλαγμα, άλλοι ελληνικοί θησαυροί θα δανείζονταν στο Λονδίνο. Η ιδέα του Όσμπορν – η οποία, σε αντίθεση με τη μόνιμη επιστροφή των μαρμάρων, δεν θα απαιτούσε αλλαγή της βρετανικής νομοθεσίας – φαίνεται μια λογική λύση.
Η αποξένωση του Μητσοτάκη δεν είχε και πολύ νόημα. Είναι ένας συνάδελφος κεντροδεξιός ηγέτης μιας ευρωπαϊκής δημοκρατίας και μέλος του ΝΑΤΟ. Οι δύο πρωθυπουργοί θα μπορούσαν να έχουν κάνει πολύτιμες συζητήσεις για θέματα που κυμαίνονται από τον πόλεμο στην Ουκρανία και τη σύγκρουση Ισραήλ – Χαμάς μέχρι την κλιματική αλλαγή. Η Αθήνα έχει να μοιραστεί εκτεταμένη τεχνογνωσία, ιδίως όσον αφορά τον χειρισμό των αιτούντων άσυλο, και θα μπορούσε να είναι ένας χρήσιμος σύμμαχος σε ένα ζήτημα τεράστιας πολιτικής σημασίας για τους Συντηρητικούς της Βρετανίας. Αντ’ αυτού, ένα κοινό σχέδιο δράσης για τη μετανάστευση δεν συζητήθηκε.
Το διπλωματικό ατόπημα ήρθε μόλις δύο εβδομάδες αφότου ο Σούνακ επανέφερε τον πρώην πρωθυπουργό Ντέιβιντ Κάμερον στη θέση του υπουργού Εξωτερικών, σε μια κίνηση που είχε ως στόχο να δώσει μεγαλύτερο βάρος στο υπουργικό συμβούλιο. Η αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ υποτίθεται ότι θα απελευθέρωνε την “Παγκόσμια Βρετανία” για να καμαρώσει στην παγκόσμια σκηνή. Στην πραγματικότητα, το γεγονός ότι βρίσκεται εκτός των θεσμών της ΕΕ σημαίνει ότι πρέπει να εργαστεί σκληρότερα για να οικοδομήσει σχέσεις. Ο σνομπισμός του Σούνακ θα υποδηλώσει σε άλλα έθνη ότι το Ηνωμένο Βασίλειο δεν έχει επιστρέψει ακόμη στη σοβαρότητα στη διαχείριση των εξωτερικών του υποθέσεων. Η βρετανική διπλωματία θα έπρεπε να ασχολείται με το να κερδίζει φίλους, όχι να τους χάνει».