Φαίνεται ότι το σκάνδαλο Qatargate – «μετρητά έναντι επιρροής» – που προκάλεσε σοκ στο Ευρωκοινοβούλιο πριν δύο χρόνια δεν ήταν αρκετό ώστε το πάθημα να γίνει μάθημα και τώρα νέες σκιές κάνουν την εμφάνισή τους με πρωταγωνίστρια την Ρομπέρτα Μέτσολα, πρόεδρο του Ευρωπαικού Κοινοβουλίου και τον λομπίστα σύζυγό της.
To Politico αποκαλύπτει ότι ο σύζυγος της προέδρου του Eυρωκοινοβουλίου Ρομπέρτα Μπέτσολα, Ούκκο Μέτσολα, είναι αρχιλομπίστας και μάλιστα ο κορυφαίος εκπρόσωπος των συμφερόντων της ΕΕ για το Royal Caribbean Group με έδρα το Μαϊάμι, τη δεύτερη μεγαλύτερη εταιρεία κρουαζιερόπλοιων στον κόσμο και μια μεγάλη εταιρεία, από εκείνες που θεωρούνται ρυπαντές.
Ενώ θα έπρεπε λοιπόν να είχε δηλώσει τις δράσεις του συζύγου της, η Μέτσολα δεν το έκανε.
Η διαφάνεια για την οποία δεσμεύτηκε η Μαλτέζα πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου αφορούσε τους πάντες, εκτός από τον σύζυγό της.
Με αφορμή το «Qatargate», η Μέτσολα πρότεινε έναν κώδικα δεοντολογίας ώστε να υπάρχει διαφάνεια στη δράση των ευρωβουλευτών.
Έτσι, τα υψηλόβαθμα στελέχη του ευρωκοινοβουλίου θα έπρεπε να δηλώνουν εγγράφως, μεταξύ άλλων, αν υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων, συμπεριλαμβανομένων των μελών της οικογένειάς τους, της προσωπικής τους ζωής ή τα οικονομικά τους συμφέροντα.
Και η ίδια θα έπρεπε να δηλώσει τις δράσεις του συζύγου της δηλαδή, αλλά… το παρέλειψε.
Κοινώς θα έπρεπε να είχε εξετάσει το ενδεχόμενο να ενημερώσει το κοινό ότι ο σύζυγός της, Ukko Metsola, ήταν ο κορυφαίος λομπίστας της ΕΕ για τον όμιλο Royal Caribbean Group με έδρα το Μαϊάμι, τη δεύτερη μεγαλύτερη εταιρεία κρουαζιερόπλοιων στον κόσμο.
Αντιθέτως, η εργασία του συζύγου της ως ένα μεγάλο βαθμό πέρασε απαρατήρητη, ακόμη και όταν εργαζόταν για να επηρεάσει την πράσινη νομοθεσία – ορόσημο που θα υπέγραφε τελικά η σύζυγός του.
«Δεν υπάρχει κανένας λόγος για τον οποίο η πρόεδρος Μέτσολα – ή οποιοσδήποτε πρόεδρος – θα πρέπει να εξαιρεθεί από την υποβολή μιας τέτοιας δήλωσης», τόνισε ο Nicholas Aiossa, διευθυντής της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε θέματα διαφάνειας «Transparency International EU».
«Θα πω ότι εάν έχει κάποιος σύζυγο που εμπλέκεται σε οποιαδήποτε δραστηριότητα, αμειβόμενη ή μη, που επιδιώκει να επηρεάσει τη χάραξη πολιτικής της ΕΕ, θα πρέπει να το δηλώσει ο ίδιος ο ευρωβουλευτής», πρόσθεσε.
Δεν υπάρχει κανένας υπαινιγμός ότι η Μέτσολα έκανε συγκάλυψη. Ο Ούκκο συμπλήρωσε τα κατάλληλα έγγραφα για αναλάβει ως λομπίστας, τα οποία ήταν διαθέσιμα στο κοινό.
Ούτε υπάρχει καμία ένδειξη ότι η Ρομπέρτα Μέτσολα παραβίασε τους κανόνες του ευρωκοινοβουλίου, ούτε απόδειξη ότι χρησιμοποίησε την επίσημη εξουσία της για να επηρεάσει αθέμιτα τη νομοθεσία για λογαριασμό του συζύγου της.
Ωστόσο, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η απουσία επίσημης αποκάλυψης έχει προφυλάξει τη σχέση μεταξύ του προέδρου του κοινοβουλίου και ενός εκπροσώπου συμφερόντων από τον δημόσιο έλεγχο, ακόμη και όταν ο Ούκκο συνόδευε τη σύζυγό του σε επίσημες επισκέψεις, συμπεριλαμβανομένης της στέψης του βασιλιά της Βρετανίας Καρόλου.
Εκεί η Μέτσολα σε ομιλία της είχε αναφερθεί τουλάχιστον δύο φορές υπέρ μιας θέσης που συμμερίζονται το Κοινοβούλιο και η ναυτιλιακή βιομηχανία.
Σε δήλωσή του, ο εκπρόσωπος της Μέτσολα Γιούρι Λάας αρνήθηκε ότι ο ρόλος του Ούκο ήταν κάτι που η Ρομπέρτα θα έπρεπε να αποκαλύψει λέγοντας ότι «Η προσπάθεια να χαρακτηριστεί η απασχόληση του κυρίου Μέτσολα ως πιθανή σύγκρουση συμφερόντων – πραγματική ή αντιληπτή – είναι λάθος».
«Το να είσαι παντρεμένος με κάποιον εργαζόμενο δεν συνιστά πιθανή σύγκρουση συμφερόντων σύμφωνα με τους κανόνες του Κοινοβουλίου».
Υποστήριξε ακόμα ότι ο ρόλος της προέδρου ήταν «διαφορετικός από τους κατόχους αξιωμάτων που αναφέρονται» στους κανόνες δεοντολογίας, και ισχύουν για τους 14 αντιπροέδρους, τους πέντε κοσμήτορες – ευρωβουλευτές αρμόδιους για διοικητικά και οικονομικά θέματα – και τους προέδρους και αντιπροέδρους των κοινοβουλευτικών επιτροπών.
«Ο Πρόεδρος εκπροσωπεί το συμφέρον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ως θεσμικού οργάνου», είπε ο Λάας. Οι νέοι κανόνες στόχευαν σε θέσεις «που συνδέονται με ένα συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο ή αρχείο» και επομένως σε «αυξημένο κίνδυνο πιθανής σύγκρουσης συμφερόντων».
Το παράδειγμα του Μέτσολα, σημειώνει το σχετικό άρθρο του Politico, αναδεικνύει τους περιορισμούς των κανόνων διαφάνειας της Βουλής, οι οποίοι αφήνουν σε μεγάλο βαθμό τους νομοθέτες να διαχειρίζονται ιδιωτικά τις υποθέσεις και τις συγκρούσεις τους.
Όπως σημειώνει το μέσο, η Ρομπέρτα Μέτσολα είναι ένα από τα άτομα με τη μεγαλύτερη επιρροή στις Βρυξέλλες, το πολιτικό πρόσωπο του Κοινοβουλίου και το διοικητικό κέντρο εξουσίας του.
Παρουσιάστηκε σε όλη τη διάρκεια της καριέρας της ως υπέρμαχος της διαφάνειας, απαιτώντας ισχυρότερες προσπάθειες για να θεραπεύσει την κίτρινη άποψη του κοινού για τις Βρυξέλλες.
Αλλά όταν πρόκειται για τις δικές της υποθέσεις, αρνήθηκε να δώσει το παράδειγμα, σχολιάζει.
Στα σχεδόν τέσσερα χρόνια στα οποία ο Μέτσολα υπηρέτησε ως πρόεδρος ή αντιπρόεδρος, υπήρξε μικρή κάλυψη από τα μέσα ενημέρωσης που ανέφεραν τη δουλειά του συζύγου της.
Από τους 14 ευρωβουλευτές, αξιωματούχοι της ΕΕ και αγωνιστές κατά της διαφθοράς που μίλησαν στο Politico – άνθρωποι που αναμφισβήτητα θα έπρεπε να γνωρίζουν – μόνο δύο υποστήριξαν ότι ήξεραν ότι ο «πρώτος κύριος» του Ευρωκοινοβουλίου εργαζόταν για λογαριασμό της βιομηχανίας στον τομέα της αναψυχής.
Κανείς από αυτούς δεν είχε παρατηρήσει την προεδρική εξαίρεση στον κώδικα δεοντολογίας που οι κοινοβουλευτικοί αξιωματούχοι υπέγραψαν να ακολουθήσουν».
Η εξαίρεση ήταν «ένα παραθυράκι, το οποίο θα έπρεπε να κλείσουμε», είπε ο Tiemo Wölken, ευρωβουλευτής από τη Σοσιαλιστικό Κόμμα που συναγωνίζεται το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ) της Ρομπέρτα, όταν του επισημάνθηκε το θέμα.
Παρά τον ισχυρισμό του Λάας ότι δεν υπάρχει κάτι μεμπτό, το ζευγάρι γνώριζε πολύ καλά ότι έπρεπε να λάβουν μέτρα για την αντιμετώπιση του ζητήματος, είπε ο ίδιος ο Ούκκο Μέτσολα στο Politico.
Το ζεύγος Μέτσολα είχε ένα «κινέζικο τείχος» όσον αφορά τη δουλειά του άλλου. Από τότε που η Ρομπέρτα Μέτσολα έγινε πρόεδρος, ο Ούκκο σταμάτησε να ασκεί απευθείας πιέσεις στους ευρωβουλευτές «για να αποτρέψει ακόμη και την εντύπωση ακαταλληλότητας», είπε, προσθέτοντας ότι η Royal Caribbean έχει πλέον προσλάβει ένα επιπλέον άτομο για να ασχολείται με το ευρωκοινοβούλιο.
«Θα ήθελα να πιστεύω ότι τα καταφέραμε εξαιρετικά καλά», είπε ο Ούκκο Μέτσολα.
Η Ρομπέρτα Μέτσολα εξελέγη για πρώτη φορά μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου το 2013 και έγινε πρώτη Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τον Νοέμβριο του 2020.
Μετά τον θάνατο του Προέδρου Νταβίντ Σασόλι, η Μέτσολα εξελέγη πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις 18 Ιανουαρίου 2022, έγινε η νεότερη πρόεδρος, η πρώτη Μαλτέζα που κατείχε το αξίωμα και η πρώτη γυναίκα πρόεδρος από το 2002.