Τεράστιος αριθμός βιβλίων απομακρύνθηκε από βιβλιοθήκες, σχολεία, πανεπιστήμια, ακόμη και σπίτια, για ιδεολογικούς λόγους, αποκαλύπτει στο βιβλίο του “Βιβλιοκτονία: Η Καταστροφή Βιβλίων στην Κροατία τη δεκαετία του 1990” ο Κροάτης συγγραφέας, Άντε Λεσάγια.
“Το παρατήρησα πρώτα στη δημοτική βιβλιοθήκη μας, στο νησί μας, Κόρτσουλα, όταν περισσότεροι από 550 τίτλοι βιβλίων καταστράφηκαν” τόνισε ο συγγραφέας, συνταξιούχος πανεπιστημιακός καθηγητής οικονομίας, ο οποίος παρουσίασε πρόσφατα το βιβλίο του στο Βελιγράδι.
Όταν διαπίστωσε ότι το περιστατικό δεν ήταν μεμονωμένο, άρχισε ενδελεχή έρευνα, που διήρκεσε δύο δεκαετίες και ο καρπός της ήταν το βιβλίο για τη συστηματική καταστροφή σημαντικών έργων της γιουγκοσλαβικής και παγκόσμιας λογοτεχνίας.
“Για παράδειγμα, 165 βιβλία απομακρύνθηκαν επειδή ήταν παλιά και τετρακόσια βιβλία χαρακτήριστηκαν μη αναγκαία – έργα του Τολστόι, έργα του Σέρβου συγγραφέα Σβέτοζαρ Μάρκοβιτς και του Σερβοβόσνιου Μπράνκο Τσόπιτς. Μπορεί ο Τολστόι να είναι παλιά λογοτεχνία;” τόνισε.
Η “εκκαθάριση” βιβλίων βασίστηκε σε ιδεολογικά και εθνοτικά κριτήρια κι αφορούσε βιβλία γραμμένα σε κυριλλικό αλφάβητο, σε εκαβιανή διάλεκτο, βιβλία Σέρβων συγγραφέων και εκδοτών, βιβλία που είχαν γραφεί από “ύποπτους” Κροάτες, από αριστερούς, εξηγεί στο βιβλίο του ο συγγραφέας.
Στόχος της εκκαθάρισης βιβλίων ήταν η απομάκρυνση όλων των έργων μη Κροατών συγγραφέων, των έργων που δεν ήταν γραμμένα στην κροατική γλώσσα, των έργων που δεν είχαν εκδοθεί από κροατικούς εκδοτικούς οίκους υπογράμμισε, σύμφωνα με το ανεξάρτητο δίκτυο δημοσιογράφων BIRN, ο κοινωνιολόγος Μπόζινταρ Γιάκσιτς, που συμμετείχε στην εκδήλωση παρουσίασης του βιβλίου, στο Κέντρο Πολιτιστικής Εξυγίανσης.
Οι εντολές έφθαναν από τις κροατικές αρχές που είχαν την υποστήριξη της εκκλησίας και οι υπεύθυνοι των βιβλιοθηκών ακολουθούσαν τις οδηγίες για εξόντωση των “ακατάλληλων” βιβλίων, υπογράμμισε ο κ. Γιάκσιτς, σύμφωνα με το Radio Free Europe.
“Τραγικό” χαρακτήρισε ο κ. Γιάκσιτς το γεγονός ότι δεν ήταν μεμονωμένα περιστατικά χουλιγκανισμού, αλλά συνειδητή, σκόπιμη, συστηματική καταστροφή της πολιτιστικής κληρονομιάς πολιτών κροατικής και σερβικής εθνικότητας.
Μόνο μικρός αριθμός βιβλιοθηκάριων είχε το θάρρος να παρακούσει τις εντολές, πρόσθεσε.
Υπό την ένδειξη “παλιά βιβλία” εξαφανίστηκαν βιβλία από σχολικές και δημόσιες βιβλιοθήκες, οργανισμούς, έδρες πολιτικών ή κοινωνικών οργανώσεων και κατέληξαν σε απορριμματοφόρα και σε χώρους υγειονομικής ταφής, ανέφερε η ιστορικός Μπράνκα Πρπα.
Ο ίδιος ο συγγραφέας ανέφερε ότι το βιβλίο περιέχει δυσάρεστες παραδοχές, τόνισε ότι πουθενά δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία για τον αριθμό των βιβλίων που χάθηκαν και ότι κανένας από τους ενόχους δεν τιμωρήθηκε, ακόμη και σε περιπτώσεις που τα γεγονότα είναι αδιαμφισβήτητα.
Σε συνέντευξή του στην εφημερίδα “Γιούταρνι Λιστ”, πριν από μερικούς μήνες, ο Άντε Λεσάγια, κληθείς να σχολιάσει τη σιωπή που επικράτησε όσον αφορά το θλιβερό φαινόμενο, υπογράμμισε ότι πολλοί διανοούμενοι αξιοποιήθηκαν για την εθνικιστική ρητορική και άλλοι φοβήθηκαν και έμειναν στην άκρη.
“Η ίδια ιστορία συνέβη σε ολόκληρη την πρώην Γιουγκοσλαβία και παντού πολύ λίγοι θαρραλέοι άνθρωποι δεν φοβήθηκαν και είπαν ότι είναι λανθασμένο αυτό που γίνεται” σημείωσε.
“Η μεγαλύτερη ειρωνεία κάθε βιβλιοκτονίας είναι ότι στο τέλος καταλήγει σε ένα βιβλίο. Τα βιβλία επιστρέφουν το χτύπημα” υπογράμμισε ο επιμελητής της έκδοσης Μίλαν Σάρατς.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Σε καθεστώς πτώχευσης η εμπορική τράπεζα Centar Banka
