Όταν τα κατειλημμένα από την Αλ Κάιντα αεροσκάφη έπεφταν στους δίδυμους πύργους στην Νέα Υόρκη και στο Πεντάγωνο στην Ουάσινγκτον εκείνη την 11η Σεπτεμβρίου 2001, το Αφγανιστάν βρισκόταν ακόμη υπό το σοκ της δικής του τραγωδίας που έφερε επίσης της υπογραφή της Αλ Κάιντα.
Δύο ημέρες νωρίτερα, η ισλαμιστική οργάνωση είχε δολοφονήσει τον Αχμάντ Σαχ Μασούντ, τον ήρωα της αντίστασης κατά των σοβιετικών εισβολέων στην δεκαετία του 1989 και στην συνέχεια κατά του καθεστώτος των Ταλιμπάν μία δεκαετία αργότερα, στην γενέθλιά του Κοιλάδα του Πανσίρ, το ορμητήριό του.
Καθώς οι Αφγανοί προσπαθούσαν ακόμη να συνειδητοποιήσουν τον θάνατο του χαρισματικού Μασούντ, τα γεγονότα στις Ηνωμένες Πολιτείες θα άλλαζαν τελείως την ροή της Ιστορίας στην χώρα τους.
Ακόμη και αν ορισμένοι Αφγανοί δεν αντιλήφθηκαν αμέσως το βάρος των γεγονότων.
«Εκείνο το βράδυ είχα ακούσει ειδήσεις (…) Μιλούσαν για μια επίθεση κατά της Αμερικής», διηγείται ο Αμπντούλ Ραχμάν, πρώην δημόσιος υπάλληλος που τότε ήταν 20 ετών.
«Δεν έδωσα σημασία, γιατί στο ραδιόφωνο μιλούσαν συνέχεια για επιθέσεις και πόλεμο».
Λίγες ημέρες αργότερα, οι Αφγανοί μάθαιναν ότι η Αλ Κάιντα και ο αρχηγός της Οσάμα μπιν Λάντεν, που κρυβόταν στο αφγανικό έδαφος, είχαν οργανώσει τις επιθέσεις.
Οι Αμερικανοί κατηγόρησαν τους Ταλιμπάν, στην εξουσία στην Καμπούλ από το 1996, για την παροχή καταφυγίου στην Αλ Κάιντα.
«Ωστόσο, δεν πίστευα ότι η Αμερική θα έκανε επίθεση στο Αφγανιστάν σε αντίποινα», λέει. «Για μένα η Αμερική ήταν πολύ μακρινή».
«Απαράδεκτη κατοχή»
Ο Αμπτντούλ Σαμάντ, βιβλιοθηκάριος στην Κανταχάρ, θυμάται ότι είχε δει ανθρώπους συγκεντρωμένους γύρω από ένα κιόσκι εφημερίδων να κοιτάζουν τις φωτογραφίες των φλεγόμενων δίδυμων πύργων.
«Ήταν δύο μέρες μετά το γεγονός», λέει και πιστεύει ότι η επίθεση έδωσε το έναυσμα για μία «απαράδεκτη κατοχή».
Μπροστά στην άρνηση των ταλιμπάν να παραδώσουν τον μπιν Λάντεν, οι Ηνωμένες Πολιτείες εισέβαλαν στο Αφγανιστάν επικεφαλής ενός διεθνούς συνασπισμού, ανατρέποντας σε λίγες εβδομάδες το ισλαμιστικό καθεστώς.
«Αναζητούσαν μια δικαιολογία για να έρθουν στο Αφγανιστάν. Ήταν δικαιολογία για να καταλάβουν αυτήν την γη», λέει.
«Στην αρχή, οι άνθρωποι ήταν αισιόδοξοι και οι πρόσφυγες σε άλλες χώρες, όπως το Πακιστάν και το Ιράν, επέστρεψαν. Δεν ήξεραν ότι θα συναντούσαμε ακόμη περισσότερα προβλήματα».
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ «τα έκαναν μαντάρα ερχόμενοι εδώ».
Μετά την ανατροπή τους, οι Ταλιμπάν πέρασαν στο αντάρτικο, πολλαπλασιάζοντας τις επιθέσεις κατά των ξένων και των αφγανικών δυνάμεων και προκαλώντας δεκάδες χιλιάδες θανάτους μεταξύ του άμαχου πληθυσμού.
«Ήταν παγίδα»
Οι Αμερικανοί έχουν κατηγορηθεί ότι δεν σεβάστηκαν τις παραδόσεις και την θρησκεία του Αφγανιστάν και ότι έκαναν ατοπήματα με μεγάλο κόστος σε ζωές αμάχων.
Ο Νουρουλάχ, εκπαιδευτικός, θυμάται ότι κοίταζε στην τηλεόραση τις εικόνες από τις επιθέσεις στη Νέα Υόρκη και την Ουάσινγκτον, κρυφά, στο υπόγειο ενός γείτονα.
Η τηλεόραση, όπως και άλλα μέσα ψυχαγωγίας, ήταν τότε απαγορευμένα, διότι θεωρούνταν μη ισλαμικά από τους ταλιμπάν.
«Ήταν τρομακτικό. Δεν σταματούσαν να δείχνουν τους πύργους να φλέγονται».
Μετά την πτώση των Ταλιμπάν, ακολούθησε ένα σύντομο διάστημα ηρεμίας και ειρήνης. Αλλά δεν επρόκειτο να διαρκέσει, καθώς οι ισλαμιστές αρνούνταν να δεχθούν την κατοχή της χώρας τους από ξένους.
«Όταν οι Ταλιμπάν έφυγαν, οι άνθρωποι ήταν ικανοποιημένοι, μπορούσαν και πάλι να αναπνεύσουν ελεύθερα», επαναλαμβάνει ο Νουρουλάχ.
Αλλά με την πάροδο του χρόνου άρχισε να καταλαβαίνει ότι «οι ΗΠΑ είχαν έρθει στο λάθος μέρος». «Ήταν παγίδα γι΄αυτούς».
Είκοσι χρόνια μετά, οι Ταλιμπάν επιστρέφουν στην εξουσία στο Αφγανιστάν. «Οι ίδιοι άνθρωποι, τα ίδια πρόσωπα, η ίδια συμπεριφορά έχουν επιστρέψει».
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163