Σήμερα αναμένεται να παρουσιάσουν οι Ταλιμπάν τη νέα κυβέρνησή τους στο Αφγανιστάν, την ώρα που η οικονομία της χώρας κινδυνεύει με κατάρρευση. Την είδηση για το σχηματισμό της νέας κυβέρνησης ανακοίνωσε ο αξιωματούχος του ισλαμιστικού κινήματος Αχμαντουλάχ Μουτάκι.
Ο Μουτάκι ανέφερε σε ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης ότι προετοιμάζεται τελετή στο προεδρικό μέγαρο στην Καμπούλ του Αφγανιστάν, ενώ ο ιδιωτικός τηλεοπτικός σταθμός Tolo μετέδωσε ότι επίκειται η ανακοίνωση της νέας κυβέρνησης των Ταλιμπάν.
Ο ανώτατος ηγέτης των Ταλιμπάν, ο Χαϊμπατουλάχ Αχουντζάντα, αναμένεται να έχει τον τελικό λόγο στο υπουργικό συμβούλιο, ενώ θα υπάρχει και ένας πρόεδρος, είχε δηλώσει τον προηγούμενο μήνα αξιωματούχος των Ταλιμπάν στο Reuters.
Το μετέωρο βήμα της οικονομίας
Κρίσιμο για την οικονομία του Αφγανιστάν είναι το αν οι διεθνείς δωρητές και οι επενδυτές θα θεωρήσουν τη νέα κυβέρνηση νόμιμη, με αναλυτές να αναμένουν τη ραγδαία επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης στη χώρα μετά την επιστροφή των Ταλιμπάν στην εξουσία.
Οι Ταλιμπάν κυβέρνησαν το Αφγανιστάν μέσω ενός μη εκλεγμένου συμβουλίου από το 1996 ως το 2001 επιβάλλοντας μια ακραία εκδοχή της σαρίας. Αυτή τη φορά το ισλαμιστικό κίνημα επιθυμεί να παρουσιάσει ένα πιο μετριοπαθές πρόσωπο και έχει δεσμευθεί να προστατεύσει τα ανθρώπινα δικαιώματα και να μην επιδοθεί σε αντίποινα εναντίον παλιών αντιπάλων του.
Όμως οι ΗΠΑ, η ΕΕ και άλλοι αμφιβάλουν για τις διαβεβαιώσεις των Ταλιμπάν, τονίζοντας ότι η επίσημη αναγνώριση της κυβέρνησής τους και η παροχή οικονομικής βοήθειας προς το Αφγανιστάν θα εξαρτηθούν από τις πράξεις τους.
«Δεν θα λάβουμε υπόψη μας τα λόγια τους, θα λάβουμε υπόψη μας τις πράξεις τους», υπογράμμισε η Αμερικανίδα υφυπουργός Εξωτερικών Βικτόρια Νούλαντ στη διάρκεια ενημέρωσης των δημοσιογράφων την Τετάρτη.
«Οπότε έχουν πολλά να αποδείξουν (…) και έχουν επίσης πολλά να κερδίσουν, αν μπορέσουν να κυβερνήσουν το Αφγανιστάν με πάρα πολύ διαφορετικό τρόπο σε σχέση με την προηγούμενη φορά που βρέθηκαν στην εξουσία», πρόσθεσε.
Ο Γκούναρ Βίγκαντ, αρμόδιος της ΕΕ για την Ασία και τον Ειρηνικό, δήλωσε ότι η Ένωση δεν θα αναγνωρίσει επισήμως το ισλαμιστικό κίνημα, αν δεν πληροί κάποιους όρους, όπως ο σχηματισμός κυβέρνησης στην οποία θα συμμετέχουν όλοι, ο σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα και η ελεύθερη πρόσβαση των εργαζομένων σε ανθρωπιστικές οργανώσεις.
«Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία μεταξύ των χωρών μελών της ΕΕ και στο πλαίσιο της G7: πρέπει να έχουμε επαφές με τους Ταλιμπάν, πρέπει να συνομιλήσουμε με τους Ταλιμπάν, πρέπει να επηρεάσουμε τους Ταλιμπάν, πρέπει να εκμεταλλευθούμε τα μέσα που διαθέτουμε», δήλωσε απευθυνόμενος στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
«Αλλά δεν θα βιαστούμε να αναγνωρίσουμε τη νέα αυτή κυβέρνηση ούτε να αποκτήσουμε επίσημες σχέσεις», πρόσθεσε.
Οικονομική κατάρρευση
Ανθρωπιστικές οργανώσεις έχουν προειδοποιήσει ότι επίκειται οικονομική καταστροφή στο Αφγανιστάν, καθώς η μακρά ξηρασία και οι συγκρούσεις έχουν αναγκάσει χιλιάδες οικογένειες να εγκαταλείψουν τις εστίες τους.
Το Αφγανιστάν έχει άμεση ανάγκη από χρήματα και οι Ταλιμπάν δεν είναι πιθανό να αποκτήσουν γρήγορα πρόσβαση στα περίπου 10 δισεκ. δολάρια που διαθέτει κυρίως στο εξωτερικό η Αφγανική Κεντρική Τράπεζα.
Οι Ταλιμπάν έχουν ζητήσει από τις τράπεζες να επαναλειτουργήσουν, όμως έχουν τεθεί αυστηρά όρια στις αναλήψεις μετρητών, με μεγάλες ουρές να σχηματίζονται. «Όλα είναι ακριβά τώρα, οι τιμές ανεβαίνουν καθημερινά», δήλωσε ο Ζελγκάι, ένας κάτοικος της Καμπούλ.
Η Fitch Solutions, που διεξάγει έρευνες για τον όμιλο Fitch, προβλέπει κατάρρευση της οικονομίας του Αφγανιστάν και μείωση της εκτιμώμενης ανάπτυξης του ΑΕΠ κατά 0,4% για το τρέχον οικονομικό έτος, με συρρίκνωση της αφγανικής οικονομίας κατά 9,7% φέτος, αλλά και περαιτέρω μείωση του ΑΕΠ κατά 5,2% στο επόμενο οικονομικό έτος.
«Ο ανησυχητικός σε υψηλό βαθμό τρόπος, με τον οποίο οι δυνάμεις ασφάλειας των ΗΠΑ αποχώρησαν από τη χώρα, και η κατάληψή της από τους Ταλιμπάν θα σημάνουν ότι οι οικονομικές δυσκολίες για το Αφγανιστάν θα γίνουν δραστικά αισθητές μεσοπρόθεσμα», εκτιμούν οι αναλυτές, σε μία έκθεση της Fitch Solutions.
«Άλλες οικονομίες που αντιμετώπισαν παρόμοιου τύπου πολιτικά σοκ, οδηγήθηκαν σε κατάρρευση των θεσμών», τονίζει η ίδια έκθεση κινδύνων.