Δύο αφγανές κινηματογραφίστριες περιέγραψαν με τα πλέον μελανά χρώματα στο φεστιβάλ Βενετίας όλα όσα έζησαν με την κατάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν. «Μέσα σε δύο μόνο εβδομάδες, τα λαμπρότερα πνεύματα εγκατέλειψαν την χώρα, τουλάχιστον όσοι είχαν την δυνατότητα», είπε η Σάχραα Καρίμι, 38χρονη σκηνοθέτις, βραβευμένη σε πολλά φεστιβάλ, κατά την διάρκεια συνέντευξης Τύπου που οργανώθηκε στο περιθώριο του φεστιβάλ με θέμα την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει ο κόσμος του κινηματογράφου και της τέχνης στο Αφγανιστάν.
«Φανταστείτε μια χώρα χωρίς καλλιτέχνες», είπε περιγράφοντας τον κατακλυσμό που προκλήθηκε από την κατάληψη της Καμπούλ από τους ταλιμπάν στις 15 Αυγούστου στο Αφγανιστάν: «Όλα σταμάτησαν μέσα σε λίγες ώρες. Τα αρχεία βρίσκονται πλέον υπό τον έλεγχο των ταλιμπάν. Το έργο των σκηνοθετών εξαφανίστηκε μέσα σε λίγες ώρες. Ορισμένοι κατάφεραν να φύγουν με τους υπολογιστές τους, άλλοι τίποτε απολύτως».
«Αυτή η αιφνιδιαστική κατάρρευση μας έκανε να χάσουμε τα πάντα», είπε η συνάδελφός της Σάχρα Μάνι, δημιουργός του ντοκιμαντέρ “A thousand girls like me”, με θέμα την αιμομιξία. Εφερε ως παράδειγμα την κατάσταση στην μοναδική μικτή μουσική σχολή της Καμπούλ: «Οι ταλιμπάν έχουν καταλάβει το κτίριο, έχουν καταστρέψει τα μουσικά όργανα και οι μαθητές κρύβονται», είπε. «Ολη η δουλειά που έγινε τα τελευταία χρόνια εξαφανίστηκε».
«Βοηθήστε μας»
Η Σάχρα Μάνι, που έγινε το 2019 η πρώτη γυναίκα πρόεδρος του Αφγανικού Οργανισμού Κινηματογράφου, μίλησε και για την δική της φυγή: «Την Κυριακή, 15 Αυγούστου, άρχισα την ημέρα μου ως συνήθως και λίγες ώρες αργότερα, χρειάστηκε να πάρω την πιο δύσκολη απόφαση της ζωής μου: να μείνω ή να φύγω από την χώρα μου».
«Ολα χάθηκαν, όλα καταστράφηκαν», είπε με πικρία. «Είμαστε ηθοποιοί, σκηνοθέτες και παραγωγοί, δεν είμαστε πολιτικοί. Το μόνο που θέλαμε ήταν να πραγματοποιήσουμε τα όνειρά μας».
Εκείνη που παρουσιάζει τους εξόριστους καλλιτέχνες ως «πρεσβευτές της αφγανικής ταυτότητας», προειδοποιεί ότι δεν πρέπει να υπάρξει εμπιστοσύνη προς τους ταλιμπάν. «Οχι μόνο είναι πιο βάναυσοι, αλλά έχουν γίνει και περισσότερο πονηροί λόγω της χρήσης της τεχνολογίας της επικοινωνίας».
«Η διεθνής κοινότητα μπορεί να μας σώσει. Βοηθήστε μας: Εχουμε ανάγκη από ελπίδα». «Σας παρακαλώ, γίνετε η φωνή μας και μιλήστε για την κατάστασή μας, είπε η Σάχρα Μάνι.
Στην Βενετία, οι δύο Αφγανές ήταν περιστοιχισμένες από μέλη του Διεθνούς Συνασπισμού για του Κινηματογραφιστές σε Κίνδυνο (ICFA), μία κίνηση που ιδρύθηκε πριν από έναν χρόνο στην Βενετία για την αρωγή των καλλιτεχνών σε χώρες όπως η Βιρμανία.
«Πρέπει να σηκωθούμε και να βοηθήσουμε τους αφγανούς καλλιτέχνες. Πρέπει να σωθούν και να μπορέσουν να συνεχίσουν το έργο τους», δήλωσε ο σύρος κινηματογραφιστής Ορβα Νιράμπια, διευθυντής του Διεθνούς Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ του Αμστερνταμ.