Αίγυπτος: Δέκα χρόνια από την επανάσταση που έριξε τον Μουμπάρακ

Δέκα χρόνια συμπληρώνει η Αίγυπτος από τις γιγαντιαίες διαδηλώσεις στην πλατεία Ταχρίρ του Καΐρου που κατέληξε στην αποχώρηση του πρώην προέδρου Χόσνι Μουμπάρακ, στο πλαίσιο της Αραβικής Άνοιξης.

Η Αίγυπτος έγραψε ιστορία και το χρονολόγιο των βασικότερων σταθμών στην ιστορία της χώρας την τελευταία δεκαετίας είναι πλούσιο.

Ξεκινά η επανάσταση

Στις 25 Ιανουαρίου 2011 χιλιάδες Αιγύπτιοι διαδήλωσαν στο Κάιρο και στην Αλεξάνδρεια όπως και σε πολλές άλλες πόλεις ζητώντας την αποχώρηση του Χόσνι Μουμπάρακ που βρισκόταν στην εξουσία από το 1981.

Εκατομμύρια διαδηλωτές και η πτώση του Μουμπάρακ

Την 1η Φεβρουαρίου περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι διαδήλωσαν σε όλη την Αίγυπτο με χιλιάδες κόσμου να συγκεντρώνονται στην

πλατεία Ταχρίρ (που σημαίνει Ελευθερία στα αραβικά) στο Κάιρο, το επίκεντρο της επανάστασης.

Στις 11 Φεβρουαρίου ο Μουμπάρακ παραιτήθηκε και παρέδωσε τις εξουσίες του στο Ανώτατο Συμβούλιο των ενόπλων δυνάμεων και γίνεται ο δεύτερος ηγέτης που ανατρέπεται από την Αραβική Άνοιξη μετά τον Τυνήσιο Ζιν ελ Αμπιντίν Μπεν Άλι. Από τη βίαιη καταστολή των διαδηλώσεων σκοτώθηκαν τουλάχιστον 850 άνθρωποι.

Επικράτηση των ισλαμιστών

Στις βουλευτικές εκλογές που πραγματοποιήθηκαν στην Αίγυπτο από το

Νοέμβριο του 2011 έως τον Ιανουάριο του 2012 οι ισλαμιστές κέρδισαν σχεδόν τα δύο τρίτα των εδρών στο κοινοβούλιο, από τις οποίες λίγο περισσότερο από το ένα τρίτο πήγε σε υποψηφίους της Μουσουλμανικής Αδελφότητας.

Στις 30 Ιουνίου 2012 ο υποψήφιος της Μουσουλμανικής Αδελφότητας για την προεδρία, ο Μοχάμεντ Μόρσι, συγκέντρωσε το 51,73% των ψήφων κι έγινε ο πρώτος ισλαμιστής και ο πρώτος μη στρατιωτικός πρόεδρος της χώρας.

Τον Αύγουστο ο Μόρσι εξεδίωξε τον στρατάρχη Χουσέιν Ταντάουι από το υπουργείο Άμυνας και τον αντικατέστησε με τον Άμπντελ Φάταχ αλ Σίσι, που μέχρι τότε ήταν επικεφαλής της υπηρεσίας Πληροφοριών του στρατού.

Ανατροπή του Μόρσι από τον στρατό

Στις 3 Ιουλίου 2013 ο Μόρσι ανατράπηκε από τον στρατό, έπειτα από μαζικές διαδηλώσεις. Στις 14 Αυγούστου οι δυνάμεις της τάξης επιτέθηκαν εναντίον δύο πλατειών του Καΐρου, όπου παρέμεναν συγκεντρωμένοι χιλιάδες ισλαμιστές ζητώντας την επιστροφή στην εξουσία του Μόρσι. Περισσότεροι από 800 διαδηλωτές σκοτώθηκαν τις επόμενες ώρες.

Στα τέλη του 2013 οι αιγυπτιακές αρχές έθεσαν εκτός νόμου τη Μουσουλμανική Αδελφότητα. Χιλιάδες ισλαμιστές συνελήφθησαν και καταδικάστηκαν έπειτα από σύντομες δίκες. Ο ίδιος ο Μόρσι πέθανε το 2019 ενόσω συνεχιζόταν η δίκη του, σε ηλικία 67 ετών.

Στην εξουσία ο Σίσι

Στις εκλογές του 2014 ο Άμπντελ Φάταχ αλ Σίσι κέρδισε, όπως ήταν αναμενόμενο, με ποσοστό 96,9% στις προεδρικές εκλογές, με το ποσοστό αποχής να αγγίζει το 53%.

Στα τέλη του 2015 η Αίγυπτος εξέλεξε το νέο κοινοβούλιο της χώρας, με τους υποστηρικτές του Σίσι να κερδίζουν σχεδόν όλες τις έδρες καθώς σχεδόν το σύνολο της αντιπολίτευσης απείχε από τη διαδικασία.

Αιματοχυσίες από το Ισλαμικό Κράτος

Αιματηρές επιθέσεις είχαν στόχο κυρίως τις δυνάμεις ασφαλείας, αλλά και πολίτες.Στις 31 Οκτωβρίου 2015, οι 224 επιβαίνοντες σε ρωσικό Airbus σκοτώθηκαν όταν αυτό συνετρίβη στο Σινά, μια επίθεση την ευθύνη για την οποία ανέλαβε το Ισλαμικό Κράτος.

Στις 9 Απριλίου 2017 δύο επιθέσεις, που εξαπέλυσε και πάλι το ΙΚ, εναντίον εκκλησιών κοπτών στην Τάντα και την Αλεξάνδρεια προκάλεσαν τον θάνατο 45 ανθρώπων. Από το 2016 περισσότεροι από 100 χριστιανοί έχουν σκοτωθεί σε επιθέσεις του ΙΚ.

Στις 24 Νοεμβρίου 2017 επίθεση εναντίον τεμένους σούφι στο Σινά προκάλεσε τον θάνατο περισσότερων από 300 πιστών. Καμία οργάνωση δεν ανέλαβε την ευθύνη για την επίθεση αυτή, όμως πιστεύεται ότι την εξαπέλυσε το ΙΚ.

Από το 2018 ο αιγυπτιακός στρατός διεξάγει μια ευρεία επιχείρηση εναντίον του Ισλαμικού Κράτους στο βόρειο τμήμα της χερσονήσου του Σινά.

Επανεκλογή του Σίσι

Ο Σίσι επανεκλέγεται πρόεδρος στην Αίγυπτο τον Μάρτιο του 2018 με πάνω από 97% σε μια εκλογική αναμέτρηση χωρίς εκπλήξεις, όπου ο μοναδικός του αντίπαλος ήταν ένας δηλωμένος ένθερμος υποστηρικτής του.

Το 2019 εγκρίθηκε έπειτα από δημοψήφισμα μια αμφιλεγόμενη συνταγματική μεταρρύθμιση, χάρη στην οποία η δεύτερη θητεία του Σίσι παρατάθηκε από τα τέσσερα στα έξι χρόνια. Πλέον θα είναι πρόεδρος της Αιγύπτου τουλάχιστον έως το 2024, όταν θα μπορέσει να θέσει υποψηφιότητα για μια τρίτη εξαετή θητεία.

Οι κατηγορίες από τη Διεθνής Αμνησία

Η Αίγυπτος έχει κατηγορηθεί από τον Ιανουάριο του 2019 από τη Διεθνής Αμνηστία πως είναι «πιο επικίνδυνη» από ποτέ για τους επικριτές της εξουσίας.

Η Αίγυπτος “έχει γίνει μια ανοικτή φυλακή για τους αντιφρονούντες”, είχε καταγγείλει χαρακτηριστικά ενώ μη κυβερνητικές οργανώσεις κατηγορούν τις αρχές της Αιγύπτου ότι διεξάγουν μια εκστρατεία καταστολής εναντίον της φιλελεύθερης ή ισλαμιστικής αντιπολίτευσης.

Το Κάιρο αρνείται τις κατηγορίες αυτές, κάνοντας λόγο για “σταθερότητα” στη χώρα και για “μάχη κατά της τρομοκρατίας”.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ