Οι Αλβανοί της νότιας Σερβίας είναι ξεκάθαροι: Ζητούν η «Κοιλάδα του Πρέσεβο» να αποτελέσει αντικείμενο του διαλόγου Βελιγραδίου-Πρίστινας.
Οι πολιτικοί εκπρόσωποι των Αλβανών της νότιας Σερβίας απέστειλαν κοινή επιστολή στην Επίτροπο εξωτερικών υποθέσεων της Ευρωπαϊκή Ένωσης Φεντερίκα Μογκερίνι και στους πολιτικούς ηγέτες του Κοσόβου. Οι Αλβανοί με αυτή την επιστολή ζητούν να συμπεριληφθεί το καθεστώς της κοιλάδας του Πρέσεβο στα θέματα του διαλόγου Βελιγραδίου-Πρίστινας.
Την επιστολή υπογράφουν ο πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου των Αλβανών στην Σερβία Ράγκμι Μούσταφα, ο δήμαρχος της πόλης Μουγιάνοβατς Σάιμπ Καμπέρι και ο βουλευτής της μειονότητας στο σερβικό κοινοβούλιο Φατμίρ Χασάνι. «Ο διάλογος για την επίτευξη οριστικής συμφωνίας μεταξύ Κοσόβου και Σερβίας αποτελεί ευκαιρία για να διευθετηθούν ζωτικής σημασίας προβλήματα των Αλβανών στις περιοχές Πρέσεβο, Μπουγιάνοβατς και Μέντβετζα. Εμείς, οι εκπρόσωποι των Αλβανών, ζητούμε να συμπεριληφθεί στην ατζέντα του διαλόγου το ζήτημα της κοιλάδας του Πρέσεβο», αναφέρεται στην επιστολή. Επισημαίνεται δε, ότι η διευθέτηση του ζητήματος αυτού «αποτελεί ανάγκη για την εδραίωση της ειρήνης μεταξύ των λαών στα δυτικά Βαλκάνια».
Οι Αλβανοί στην νότια Σερβία και τα ανοιχτά ζητήματα
Το ζήτημα του καθεστώτος των Αλβανών στην νότια Σερβία επανέφερε στο προσκήνιο ο πρόεδρος του Κοσσόβου Χάσιμ Θάτσι, πριν από μερικούς μήνες, υποστηρίζοντας την άποψη της συνολικής λύσης όλων των ανοιχτών ζητημάτων με την Σερβία. Ο Θάτσι εξέφρασε την ιδέα της «διόρθωσης των συνόρων» που προβλέπει την προσάρτηση της Κοιλάδας του Πρέσεβο στο Κόσοβο. Η ιδέα αυτή ερμηνεύτηκε ως ανταλλαγή εδαφών και προκάλεσε αντιδράσεις στο εξωτερικό, με την Γερμανία να δηλώνει κατηγορηματικά αντίθετη σε κάθε αλλαγή συνόρων στα Βαλκάνια. Ο πρόεδρος του Κοσόβου, σε συνέντευξη τύπου στις 28 Απριλίου, λίγο πριν αναχωρήσει για το Βερολίνο, όπου θα συμμετείχε στην σύνοδο για τα δυτικά Βαλκάνια, ανέφερε ότι θα θέσει και το θέμα των Αλβανών της νότιας Σερβίας. Χρησιμοποίησε, βέβαια, ηπιότερους όρους, δηλώνοντας ότι «δεν πρόκειται για αλλαγή συνόρων, αλλά για έκφραση του δικαιώματος των Αλβανών της κοιλάδας του Πρέσεβο να ενωθούν με το Κόσοβο». Σερβικές διπλωματικές πηγές υποστηρίζουν ότι, η Αγγελα Μέρκελ και ο Εμανουέλ Μακρόν δεν επέτρεψαν καν στον Θάτσι να παρουσιάσει αυτό το θέμα στην σύνοδο του Βερολίνου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τον Μάρτιο του 1992, στην Κοιλάδα του Πρέσεβο διοργανώθηκε, παράνομα, δημοψήφισμα από τους Αλβανούς, όπου το 98% των ψηφισάντων τάχθηκε υπέρ της προσάρτησης στο Κόσοβο (σ.σ. το Κόσοβο τότε είχε καθεστώς διοικητικά αυτόνομης περιοχής στην σύνθεση της Σερβίας). Τα αποτελέσματα εκείνου του δημοψηφίσματος επικαλούνται συχνά ο Χάσιμ Θάτσι και οι πολιτικοί ηγέτες των Αλβανών στην νότια Σερβία.