Στοχαστικό παιχνίδι πάνω στον περίφημο ζεν κήπο karesansui στο Κιότο της Ιαπωνίας είναι το ζεν ρολόι «Άμμος» που σχεδίασε το με έδρα το Λονδίνο καλλιτεχνικό δίδυμο Bike και Begum Ayaskan.
Όπως και η κλεψύδρα, το ρολόι χρησιμοποιεί άμμο για να απεικονίσει το πέρασμα του χρόνου, αλλά εδώ είναι μια τσουγκράνα η οποία περνά πάνω στην επιφάνεια της άμμου, αφήνοντας αυλακιές – αμμώδεις κυματισμούς, για την ακρίβεια – πίσω της.
Για τις 12 πρώτες ώρες της ημέρας, ο μοναδικός δείκτης αυτού του ρολογιού κινείται με φορά τέτοια που η πλευρά του στην οποία υπάρχει η τσουγκράνα δημιουργεί ομόκεντρους κύκλους πάνω στην αμμώδη επιφάνεια. Για τις επόμενες 12 ώρες, ο δείκτης κινείται αντίστροφα και η λεία πλευρά του σβήνει τις αυλακώσεις και λειαίνει εκ νέου την επιφάνεια.
«Μέσα στον χωροχρόνο, ο χρόνος γίνεται αντιληπτός ως τέταρτη διάσταση. Το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον είναι ένα όλον. Κυματισμοί χρόνου επιτρέπουν σε φυσικά αντικείμενα να διαμορφωθούν από τον χρόνο, υπενθυμίζοντάς μας την παρουσία του» λένε οι Bike και Begum Ayaskan. «Το “Άμμος”, εμπνευσμένο από την τέχνη τοπίου karesansui – τον ιαπωνικό ζεν κήπο με τους βράχους –, είναι ο σταδιακός σχηματισμός και η σταδιακή ισοπέδωση ενός μοτίβου κυματισμών, στο διάστημα κύκλων δώδεκα ωρών ο καθένας. Την ημέρα, ο δείκτης σχηματίζει στην άμμο μοτίβα κυματισμών ενώ τη νύχτα, αυτά τα μοτίβα σταδιακά ισοπεδώνονται, για να αρχίσει ένας νέος κύκλος».
