Το στοίχημα του Εμανουέλ Μακρόν να προκηρύξει πρόωρες βουλευτικές εκλογές στη Γαλλία, μετά την εντυπωσιακή νίκη της ακροδεξιάς στις ευρωεκλογές του Ιουνίου 2024, μπορεί να απέτρεψε την άνοδο της ακροδεξιάς στην εξουσία, αλλά θα μπορούσε ακόμη να βυθίσει τη χώρα στο χάος.
«Πέταξα τη χειροβομβίδα μου στα πόδια τους». Έτσι φαίνεται να είδε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν την προκήρυξη των πρόωρων εκλογών στη Γαλλία κι ενώ η χώρα ετοιμάζεται να υποδεχθεί τους Ολυμπιακούς Αγώνες σε τρεις εβδομάδες.
Ήταν ένα στοίχημα και τα τελικά αποτελέσματα αιφνιδίασαν τη χώρα: Η αριστερή συμμαχία της Γαλλίας, το Νέο Λαϊκό Μέτωπο, ήρθε πρώτο με 182 έδρες και η ακροδεξιά έμεινε στην τρίτη θέση, μια ανατροπή – έκπληξη των αποτελεσμάτων του α’ γύρου της περασμένης Κυριακής (30.06.2024).
Στην Place de la République στο Παρίσι, όπως αναφέρει το CNN, τα αποτελέσματα έγιναν δεκτά με παρατεταμένα χειροκροτήματα και πυροτεχνήματα. Οι άνθρωποι αγκαλιάζονταν μεταξύ τους με έναν συλλογικό αναστεναγμό ανακούφισης, κάτι σαν το «Ουφ» της Liberation.
Η συμμετοχή την Κυριακή (07.07.2024) ήταν η υψηλότερη σε κοινοβουλευτικές εκλογές εδώ και περισσότερα από 20 χρόνια, καθώς οι Γάλλοι πολίτες πήγαν στην κάλπη για να εκφράσουν τα συναισθήματά τους: δεν ήθελαν την ακροδεξιά να κυβερνήσει.
Στα μάτια τους, η Γαλλία είχε απομακρυνθεί από το χείλος του γκρεμού, όμως η αλήθεια είναι η χώρα περνάει μια αβέβαιη περίοδο.
Κι αυτό γιατί με την Αριστερά να υπολείπεται των 289 εδρών που απαιτούνται για την πλειοψηφία και με έναν αποδυναμωμένο πρόεδρο, η γαλλική εθνοσυνέλευση αναμένεται να είναι πιο διασπασμένη από ποτέ.
Το βέβαιο είναι ότι η Γαλλία ετοιμάζεται να εισέλθει σε μια παρατεταμένη περίοδο αστάθειας, καθώς τρία αντίπαλα μπλοκ με ανταγωνιστικές ιδέες και ατζέντες προσπαθούν να σχηματίσουν συνασπισμό ή διαφορετικά κινδυνεύουν να βρεθούν σε κατάσταση παράλυσης.
Εμφανώς απογοητευμένος από το αποτέλεσμα, ο ηγέτης του ακροδεξιού Εθνικού Συναγερμού (RN) Ζορντάν Μαρντελά υποστήριξε ότι η ήττα του κόμματός του έγινε πραγματικότητα μόνο χάρη στην τακτική της ψηφοφορίας που ενορχήστρωσαν ο Μακρόν και ο αριστερός συνασπισμός Νέο Λαϊκό Μέτωπο (NFP), ο οποίος αποφάσισε να αποσύρει 200 υποψηφίους από την κούρσα αυτή την εβδομάδα σε μια προσπάθεια να εμποδίσει την ακροδεξιά.
Παρόλο που ο Εθνικός Συναγερμός δεν τα πήγε τόσο καλά όσο αναμενόταν, εξακολουθεί να αποτελεί νίκη για τη γαλλική ακροδεξιά με το κόμμα της Μαρίν Λε Πεν να παίρνει όλο και περισσότερες ψήφους σε κάθε εκλογική αναμέτρηση που περνάει. Οκτώ το 2017, 89 το 2022, 143 το 2024 – το τελευταίο με τη βοήθεια συμμάχων.
Το κεντρικό μπλοκ του Μακρόν φαίνεται να αντέχει αρκετά καλά, κερδίζοντας 163 έδρες.
Παρόλο που έχασε περίπου 100 βουλευτές, είναι ένα πολύ καλύτερο αποτέλεσμα από αυτό που έδειχναν οι δημοσκοπήσεις.
Για την αριστερή συμμαχία του Νέου Λαϊκού Μετώπου, τα πράγματα είναι κάπως σύνθετα καθώς θα δυσκολευτεί να μιλήσει με μια φωνή. Την τελευταία φορά που σχημάτισε ένα μπλοκ με το όνομα Nupes, το 2022, διαλύθηκε λόγω προσωπικών διαφορών αλλά και πολιτικής.
Το μπλοκ συγκεντρώνει πέντε διαφορετικά κόμματα. Την ακροαριστερή Ανυπότακτη Γαλλία (France Unbowed) του Ζαν Λικ Μελανσόν και το Κομμουνιστικό Κόμμα έχουν ενωθεί με τα κεντροαριστερά κόμματα, τους Σοσιαλιστές και τους Πράσινους για να σχηματίσουν ένα Νέο Λαϊκό Μέτωπο. Τώρα η πρόκληση δεν είναι πλέον αν η αριστερά μπορεί να ενωθεί ενάντια στην ακροδεξιά, αλλά μάλλον αν μπορούν οι διάφορες ομάδες να συνεργαστούν για να συμφωνήσουν πρώτα στο ποιος θα μπορούσε να γίνει πρωθυπουργός στη Γαλλία από το στρατόπεδό τους – και στη συνέχεια στις πολιτικές που θα μπορούσαν να ακολουθήσουν;
Μπορεί η αστάθεια μπορεί να επηρεάσει τη διεθνή εικόνα της Γαλλίας;
Με ένα τόσο διχασμένο κοινοβούλιο δεν υπάρχει ελπίδα για μεγάλες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις σε εσωτερικό επίπεδο, το καλύτερο που μπορούν να ελπίζουν οι αριστεροί είναι ad hoc συμμαχίες για την ψήφιση μεμονωμένων νομοθετημάτων.
Είναι εξίσου δύσκολο να φανταστεί κανείς πώς η νέα σύνθεση του κοινοβουλίου θα επέτρεπε στη Γαλλία να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο όσον αφορά στην Ουκρανία.
Ο Μακρόν στο παρελθόν έχει ορκιστεί να συνεχίσει να στηρίζει στρατιωτικά την Ουκρανία, ενώ η Λε Πεν έχει δηλώσει ότι το κόμμα της θα εμπόδιζε το Κίεβο να χρησιμοποιήσει όπλα μεγάλου βεληνεκούς που προμηθεύει η Γαλλία για να χτυπήσει στο εσωτερικό της Ρωσίας και θα ήταν αντίθετη στην αποστολή γαλλικών στρατευμάτων.
Η Αριστερά έχει παραμείνει σχετικά σιωπηλή για την Ουκρανία – διαφορετικά κόμματα του αριστερού συνασπισμού έχουν ελαφρώς διαφορετικές θέσεις – η Ανυπότακτη Γαλλία είναι κατά αυτού που αποκαλεί «κλιμάκωση» με τη Ρωσία.
Φωτογραφίες από Reuters