«Οι ηγέτες του Κόλπου υποστηρίζουν την Παλαιστίνη, αλλά δεν θα είχαν πρόβλημα να δουν το Ισραήλ να προκαλεί το Ιράν». Αυτός είναι ο τίτλος ανάλυσης της βρετανικής Guardian σχετικά με τις κρίσιμες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή.
Σε άμεση ανάλυσή του για την ένταση στη Μέση Ανατολή, ο Guardian παρουσιάζει δύο πτυχές σε ό,τι αφορά την τακτική των χωρών του Κόλπου στη σύγκρουση Ισραήλ – Ιράν με φόντο την Παλαιστίνη και τον Λίβανο.
Σύμφωνα με το βρετανικό δημοσίευμα, η πραγματικότητα είναι ότι οι ηγέτες των κρατών του Κόλπου, παρά τη λαϊκή υποστήριξη στις χώρες τους προς το παλαιστινιακό ζήτημα, είναι απίθανο να αλλάξουν τη συλλογική στρατηγική τους που κρατάει χρόνια, να μην παρέχουν δηλαδή στους Παλαιστίνιους τίποτα άλλο εκτός από ανθρωπιστική βοήθεια και πολιτική υποστήριξη.
Ο διπλωματικός συντάκτης Patrick Wintour, εκτιμά ότι ορισμένοι ηγέτες των εν λόγω κρατών μπορεί και να μην αισθάνονται τόσο άσχημα παρακολουθώντας την κλιμάκωση της επιθετικότητας ανάμεσα στο Ιράν και το Ισραήλ τα τελευταία 24ωρα.
«Η συμπτωματική χρονική συγκυρία της έκτακτης συνάντησης των υπουργών Εξωτερικών των χωρών του Κόλπου στη, Ντόχα με την επίσκεψη στην ίδια πόλη του Ιρανού προέδρου, Μασούντ Πεζεσκιάν, για συνομιλίες με τον εμίρη του Κατάρ εγείρει ερωτήματα σχετικά με το πώς θα αντιδράσουν τα κράτη του Κόλπου εάν το Ισραήλ προχωρήσει με το σχέδιό του να χρησιμοποιήσει την πρόσφατη στρατιωτική του επιτυχία όχι μόνο για να αποδυναμώσει το Ιράν, αλλά και για να αναδιατάξει τη Μέση Ανατολή» αναφέρει αρχικά το βρετανικό μέσο ενημέρωσης.
«Αυτός ο σουνιτικός συνασπισμός έξι μονάρχων του Κόλπου δεν είναι εκ φύσεως ευνοϊκά διακείμενος προς το Ιράν ή τους σιίτες εντολοδόχους του και μόλις το 2016 χαρακτήρισε τη Χεζμπολάχ ως τρομοκρατική οργάνωση. Αλλά αντιτίθενται επίσης στην περαιτέρω ισραηλινή κλιμάκωση και πιστεύουν ότι τελικά μόνο η Ουάσινγκτον έχει τα μέσα να συγκρατήσει τον Ισραηλινό πρωθυπουργό, Μπενιαμίν Νετανιάχου» συνεχίζει ο Guardian για την εξωτερική πολιτική των χωρών του Κόλπου.
Συνεχίζοντας, ο Guardian διευκρινίζει: «Οι ηγέτες του Κόλπου επιμένουν ότι η ίδρυση ενός ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους είναι ο μόνος δρόμος προς την περιφερειακή σταθερότητα, ολοκλήρωση και ευημερία».
Το δίλημμα
Εάν η αναζωπύρωση του Ισραήλ συνεχιστεί, τα κράτη του Κόλπου και τα αραβικά κράτη μπορεί να αντιμετωπίσουν ένα δίλημμα.
Από τη μία πλευρά, η μακροπρόθεσμη αποδυνάμωση της επιρροής του Ιράν μπορεί να δημιουργήσει ένα ανεπιθύμητο και αποσταθεροποιητικό κενό, στο οποίο μόνο το περίφημο «Σιδηρούν Τείχος» του Ισραήλ θα κυριαρχεί στην περιοχή.
Από την άλλη πλευρά, θα μπορούσε να αποτελέσει μια ευκαιρία για τα περιφερειακά κράτη να εκμεταλλευτούν την αδυναμία του Ιράν και και να παραγκωνίσουν τους μη κρατικούς παράγοντες που υποστηρίζονται από το Ιράν.
Σύμφωνα με τον αρθρογράφο του Guardian, «πολλά κράτη της περιοχής έχουν λόγους να επιθυμούν την αποδυνάμωση της Τεχεράνης».
«Ένα αποδυναμωμένο Ιράν θα μπορούσε να διευκολύνει τον πρόεδρο του Ιράκ, Μοχάμεντ Σία αλ-Σουντάνι, να περιορίσει τις φατρίες που υποστηρίζονται από το Ιράν. Ο πρόεδρος της Συρίας, Μπασάρ αλ-Άσαντ, ο οποίος τηρεί σιγή ιχθύος σχετικά με τις πρόσφατες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, μπορεί να ανακτήσει την επιρροή του στον Λίβανο – παρότι και η Χεζμπολάχ έχει δείξει υποστήριξη στο πρόσωπό του.
Η Ιορδανία ανησυχεί για το Ισλαμικό Μέτωπο Δράσης, παρακλάδι της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, που στις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές συγκέντρωσε το 28% των ψήφων. Η Ιορδανία κατά καιρούς κατηγορεί το Ιράν ότι προσπαθεί να υποκινήσει ομάδες εχθρικές προς αυτήν.
Το Μπαχρέιν, το οποίο εξομάλυνε τις σχέσεις του με το Ισραήλ το 2020, μαζί με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, αντιμετωπίζει τακτικά φιλοπαλαιστινιακές διαδηλώσεις. Το φιλοϊρανικό LuaLua TV ισχυρίζεται ότι έχουν γίνει σιιτικές διαδηλώσεις σε ένδειξη πένθους για τον θάνατο του Χασάν Νασράλα.
Το Κουβέιτ βρίσκεται σε μακροχρόνιο ανταγωνισμό με το Ιράν για την εξόρυξη φυσικού αερίου από ένα αμφισβητούμενο υπεράκτιο κοίτασμα.
Ωστόσο, η πιο κρίσιμη σχέση για την περιοχή είναι αυτή μεταξύ του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας – μια σχέση που βελτιώθηκε με τον οδικό χάρτη αποκλιμάκωσης του Πεκίνου που συμφωνήθηκε το 2023 μεταξύ των δύο χωρών.
Η Σαουδική Αραβία φιλοξένησε τον Ιρανό πρόεδρο για πρώτη φορά μετά από 11 χρόνια και επέτρεψε σε Ιρανούς προσκυνητές να ταξιδέψουν στις ιερές πόλεις της Μέκκας και της Μεδίνας.
Επιπλέον το Ριάντ αποκατέστησε τις σχέσεις του με τη Συρία που υποστηρίζεται από το Ιράν, και ελπίζει ότι η Τεχεράνη θα το βοηθήσει να αποτρέψει τους Χούθι στην Υεμένη από το να ρίχνουν πυραύλους πέρα από τα σύνορα προς τη Σαουδική Αραβία.
Το Ριάντ έχει επίσης επαναλάβει αμέτρητες φορές δημόσια προς τις ΗΠΑ ότι δεν ενδιαφέρεται για την εξομάλυνση των σχέσεων με το Ισραήλ, εάν δεν χαραχθεί μια αξιόπιστη πορεία προς τη λύση των δύο κρατών.
Σε έγγραφο που δημοσιεύθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων, οι συγγραφείς υποστηρίζουν ότι η σχέση Σαουδικής Αραβίας-Ιράν είναι κρίσιμη για τη διατήρηση της ειρήνης.