Αβεβαιότητα από τις πολιτικές του που έρχονται σε αντίθεση με την αισιόδοξη εικόνα που σκιαγράφησε κατά την προεκλογική του εκστρατεία
Οι φιλόδοξες υποσχέσεις του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, έρχονται αντιμέτωπες με τη σκληρή πραγματικότητα της διακυβέρνησης, σύμφωνα με τους New York Times. Ως υποψήφιος, είχε δεσμευτεί για μια πρωτοφανή οικονομική άνθηση. Ωστόσο, οκτώ εβδομάδες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, αποφεύγει να αποκλείσει το ενδεχόμενο ύφεσης – μια αξιοσημείωτη στροφή στο ύφος και το μήνυμά του, ιδίως για κάποιον που διακήρυττε ότι θα «κάνει την Αμερική ξανά σπουδαία».
Σύμφωνα με ανάλυση των New York Times, οι δηλώσεις του Τραμπ έρχονται σε μια περίοδο που το χρηματιστήριο κλονίζεται – ο δείκτης S&P 500 σημείωσε πτώση 2,7% τη Δευτέρα (10.03.2025), ακολουθώντας τη μείωση κατά 3,1% της περασμένης εβδομάδας – ενώ οι επιχειρηματικοί ηγέτες ανησυχούν για την αβεβαιότητα που προκαλούν οι δασμοί του. Ακόμη και ορισμένοι Ρεπουμπλικάνοι, παρά τον φόβο αντιποίνων εάν αντιταχθούν στον Τραμπ, αρχίζουν να εκφράζουν προβληματισμούς σχετικά με τις πολιτικές του.
Η στιγμή αποτυπώνει μια θεμελιώδη πρόκληση για τον Τραμπ, έναν σόουμαν που δίνει σαρωτικές υποσχέσεις που αναπόφευκτα προσκρούουν στην πραγματικότητα της διακυβέρνησης.
Η οικονομία που παρέλαβε ο Τραμπ θεωρούνταν, σύμφωνα με πολλούς δείκτες, σε σταθερή πορεία – με χαμηλή ανεργία, μέτρια ανάπτυξη και πληθωρισμό που, αν και υψηλότερος από τον επιθυμητό στόχο της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, είχε σημειώσει αισθητή υποχώρηση. Ωστόσο, η αβεβαιότητα που έχουν προκαλέσει οι πολιτικές του έρχεται σε έντονη αντίθεση με την αισιόδοξη εικόνα που σκιαγράφησε κατά την προεκλογική του εκστρατεία, όπως επισημαίνει η ανάλυση.
«Θα ξεκινήσουμε μια νέα εποχή με υψηλά εισοδήματα», δήλωσε ο Τραμπ σε μια συγκέντρωση τον Οκτώβριο.
«Πλούτος που εκτοξεύεται. Εκατομμύρια και εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας και μια ακμάζουσα μεσαία τάξη. Θα έχουμε μια άνθηση όπως δεν είχαμε ποτέ άλλοτε».
Αυτός ο όρκος για τη δημιουργία οικονομικής άνθησης έχει έρθει σε σύγκρουση, τουλάχιστον προς το παρόν, με το αγαπημένο οικονομικό εργαλείο του προέδρου: τους δασμούς. Τους υποσχέθηκε και αυτούς κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας και, όπως προειδοποίησαν οι οικονομολόγοι, αποτελούν τον κύριο παράγοντα των θολών οικονομικών προοπτικών της χώρας. Οι προβλέψεις τόσο της JP Morgan όσο και της Goldman Sachs λένε ότι μια ύφεση κατά το επόμενο έτος έχει γίνει πιο πιθανή εξαιτίας των δασμών του Τραμπ.
Μέχρι στιγμής, ο πρόεδρος φαίνεται να προσπαθεί να περιορίσει τις προσδοκίες. Σε συνέντευξη που προβλήθηκε την Κυριακή στο Fox News, ο Τραμπ υποχώρησε όταν ρωτήθηκε αν αναμένει ύφεση φέτος.
«Μισώ να προβλέπω τέτοια πράγματα», είπε. «Υπάρχει μια μεταβατική περίοδος, διότι αυτό που κάνουμε είναι πολύ μεγάλο. Επιστρέφουμε τον πλούτο στην Αμερική. Αυτό είναι μεγάλο πράγμα. Και πάντα υπάρχουν περίοδοι που χρειάζονται λίγο χρόνο. Χρειάζεται λίγος χρόνος, αλλά νομίζω ότι θα είναι σπουδαίο για εμάς».
Στην ομιλία του την περασμένη εβδομάδα σε κοινή συνεδρίαση του Κογκρέσου, ο Τραμπ αναγνώρισε ότι οι δασμοί θα προκαλέσουν «μια μικρή αναστάτωση». Αλλά είπε: «Είμαστε εντάξει με αυτό. Δεν θα είναι κάτι πολύ μεγάλο».
Παρά τη βουτιά των αγορών, τις αντιδράσεις των παγκόσμιων ηγετών και τις ανησυχίες των επιχειρηματιών, ο Τραμπ έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν προτίθεται να αλλάξει τη στρατηγική του για τους δασμούς. Την περασμένη εβδομάδα, ο Τραμπ επέβαλε εκτεταμένους δασμούς σε Καναδά, Μεξικό και Κίνα, δεσμευόμενος να προχωρήσει σε επιπλέον μέτρα τον επόμενο μήνα. Ωστόσο, δεδομένης της τάσης του να αλλάζει θέσεις απροσδόκητα, έχει ήδη ανακαλέσει κάποιους από τους δασμούς – κι ενδέχεται να το ξανακάνει.
Ο Τραμπ παρακολουθεί στενά τη χρηματιστηριακή αγορά. Στην πρώτη του θητεία, επισήμαινε τακτικά την ευημερούσα χρηματιστηριακή αγορά ως απόδειξη της επιτυχίας του. Πολλοί επιχειρηματίες συσπειρώθηκαν πίσω από την εκστρατεία του Τραμπ λόγω της πεποίθησής τους ότι θα έθετε ως προτεραιότητα τα οικονομικά τους συμφέροντα, αλλά τώρα ορισμένοι διευθύνοντες σύμβουλοι και ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων διαμαρτύρονται για τον οικονομικό πόνο που θα επιφέρουν οι δασμοί του.
«Όλοι μας ανησυχούμε»
Τις τελευταίες ημέρες, κορυφαίοι σύμβουλοι του Τραμπ προσπάθησαν να καθησυχάσουν τις αγορές και τους επιχειρηματίες. Ο Χάουαρντ Λούτνικ, υπουργός Εμπορίου, δήλωσε την Κυριακή ότι δεν υπάρχει «καμία πιθανότητα» ύφεσης. Ο Σκοτ Μπέσεντ, ο υπουργός Οικονομικών, δεν ήταν τόσο ανένδοτος, λέγοντας την Παρασκευή ότι θα υπάρξει μια «φυσική προσαρμογή» καθώς η οικονομία θα περάσει μια «περίοδο αποτοξίνωσης» που θα βασίζεται στις κρατικές δαπάνες.
«Η πλήρης πίεση από τον πρόεδρο και τους υποστηρικτές του αυτό το Σαββατοκύριακο σηματοδοτεί ότι δέχονται μεγάλη πίεση από ανθρώπους που ακούνε – τη χρηματιστηριακή αγορά, τους Ρεπουμπλικάνους νομοθέτες και τους επιχειρηματίες», δήλωσε η Κέιτ Καλούκεβιτς, ανώτερη διευθύνουσα σύμβουλος της McLarty Associates, μιας συμβουλευτικής εταιρείας.
Το ερώτημα που αιωρείται στην Ουάσινγκτον είναι για πόσο ακόμα ο Τραμπ μπορεί να αντέξει τη συνεχιζόμενη πτώση των χρηματιστηριακών αγορών – και τη συνακόλουθη αρνητική δημοσιότητα που αυτή επιφέρει.
«Δεν ξέρω», δήλωσε ο Στίβεν Μουρ, οικονομολόγος στο Heritage Foundation, ο οποίος είναι πρώην οικονομικός σύμβουλος του Τραμπ. «Είναι μια καλή ερώτηση. Είμαι βέβαιος ότι ο πρόεδρος ανησυχεί για τις απώλειες στο χρηματιστήριο τις τελευταίες 10 ημέρες. Όλοι μας ανησυχούμε».
