Από τους ATACMS στον Oreshnik – Το «ντόμινο» κλιμάκωσης σε πυρηνικές απειλές και οι «κόκκινες γραμμές» που ξεπέρασαν Δύση – Ρωσία

Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία συμπλήρωσε 1.000 ημέρες την περασμένη εβδομάδα, η οποία ωστόσο έχει μείνει στην ιστορία ως μια από τις πιο «θερμές» περιόδους στην μεταψυχροπολεμική εποχή αφού για πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκαν αμερικανικοί βαλλιστικοί πύραυλοι ATACMS στη Ρωσία αλλά και ρωσικός βαλλιστικός πύραυλος (Oreshnik) σε χώρα σύμμαχο του ΝΑΤΟ.

Η κλιμάκωση δεν έμεινε σε επίπεδο ρητορικής αλλά μεταφέρθηκε στο πεδίο της μάχης, αφού οι αμερικανικοί ATACMS χτύπησαν ρωσική αποθήκη όπλων και πυρομαχικών στην περιφέρεια Μπριάνσκ, ενώ ο «άγνωστος» ρωσικός πύραυλος Oreshnik έπληξε στρατιωτική – βιομηχανική εγκατάσταση στην πόλη Ντνίπρο στην ανατολική Ουκρανία.

Αδιαμφισβήτητα λοιπόν η εβδομάδα που πέρασε ήταν σημείο αναφοράς, όπως αναφέρει το BBC, όχι μόνο για τον πόλεμο στην Ουκρανία αλλά και για την αντιπαράθεση ανάμεσα σε Δύση και Ρωσία, που φέρνει ολοένα και πιο κοντά στην πραγματικότητα το σενάριο μιας πυρηνικής σύγκρουσης.

Sgt. 1st Class Andrew Dickson/U.S. Army via AP

Η αρχή του «ντόμινο»

Αργά το βράδυ της Κυριακής 17 Νοεμβρίου 2024, δημοσιεύθηκαν αναφορές ότι ο απερχόμενος Πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, έδωσε το «πράσινο φως» στην Ουκρανία για να εκτοξεύει βαλλιστικούς πυραύλους τύπου ATACMS εναντίον στόχων που βρίσκονται μέσα στο ρωσικό έδαφος, μια πολιτική απόφαση που αν ελήφθη καθυστερημένα, εντούτοις ικανοποίησε το Κίεβο, αφού ικανοποίησε ένα βασικό αίτημά του.

Μάλιστα, οι ουκρανικές δυνάμεις δεν «έχασαν λεπτό» και μετά από κάποιες ώρες χτύπησαν αποθήκη πυρομαχικών και όπλων στην ρωσική περιφέρεια Μπριάνσκ, ενώ οι ΗΠΑ αποφάσισαν να κάνουν το «βήμα παραπάνω» και να εγκρίνουν την παράδοση ναρκών κατά προσωπικού, που οι ουκρανικές δυνάμεις θέλουν να χρησιμοποιήσουν για να ανακόψουν την ρωσική προέλαση στο μέτωπο επιχειρήσεων του Ντονμπάς.

Η χρήση αμερικανικών βαλλιστικών πυραύλων ATACMS την Δευτέρα 18 Νοεμβρίου ήταν η αρχή του «ντόμινο» που ανάγκασε την Ρωσία να απαντήσει και τον Πρόεδρο Πούτιν να υπογράψει την Τρίτη 20 Νοεμβρίου 2024, το αναθεωρημένο πυρηνικό δόγμα της Ρωσίας, το οποίο ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι μια επίθεση με συμβατικούς πυραύλους, μη επανδρωμένα αεροσκάφη ή άλλα αεροσκάφη θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι πληροί τα κριτήρια για να εξαπολύσει η Μόσχα πυρηνική επίθεση.

Russian Defence Ministry/Handout via REUTERS

Ακόμα, προβλέπει ότι οποιαδήποτε επίθεση εναντίον της Ρωσίας από ένα κράτος που είναι μέλος ενός συνασπισμού (βλέπε ΝΑΤΟ) θα θεωρηθεί από τη Μόσχα ως επιθετικότητα εναντίον της από ολόκληρο τον συνασπισμό, στοχεύοντας την Δύση και την Ουκρανία.

Ωστόσο, το «ντόμινο» είχε πάρει την πορεία του και την επόμενη μέρα οι Βρετανοί έδωσαν άδεια στο Κίεβο για την χρήση πυραύλων cruise αέρος – εδάφους μεγάλης εμβέλειας τύπου Storm Shadow σε στόχους που βρίσκονται σε ρωσικό έδαφος.

Την Τετάρτη 20 Νοεμβρίου, μια στρατιωτική εγκατάσταση των ρωσικών δυνάμεων στην περιφέρεια Κουρσκ χτυπήθηκε από ένα μπαράζ πυραυλικών επιθέσεων με Storm Shadow. Η Μόσχα είχε προειδοποιήσει κατά των επιθέσεων με δυτικά όπλα και τώρα ήταν σειρά της να απαντήσει.

Την Πέμπτη 21 Νοεμβρίου 2024, η πόλη Ντνίπρο στην ανατολική Ουκρανία χτυπήθηκε από τον καινούργιο βαλλιστικό πύραυλο τύπου Oreshnik, ο οποίος σύμφωνα με τον ουκρανικό στρατό, ήταν εξοπλισμένος με έξι πολεμικές κεφαλές και στο τερματικό στάδιο πτήσης του ανέπτυξε ταχύτητες που ξεπερνούσαν τα 11 Mach. 

Παρά τις αρχικές αναφορές ότι επρόκειτο για διηπειρωτικό βαλλιστικό πύραυλο (ICBM), ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν σε διάγγελμα το βράδυ της Πέμπτης (21.11.2024) αποκάλυψε πληροφορίες για το νέο «υπερόπλο» της Ρωσίας που μπορεί να χτυπήσει κάθε πόλη της Δύσης και δεν μπορεί να αναχαιτιστεί. 

Ήταν η πρώτη φορά που χρησιμοποιήθηκε ένας βαλλιστικός πύραυλος μέσου βεληνεκούς σε πεδίο μάχης και η Μόσχα έστειλε ξεκάθαρο «μήνυμα» σε Δύση και Ουκρανία ότι είναι διατεθειμένη να κάνει τα πάντα για να υπερασπιστεί τα εδάφη της.

Χθες, Παρασκευή (22.11.2024) ο Πούτιν έκανε «ρελάνς», λέγοντας πως η Ρωσία θα ξεκινήσει την μαζική παραγωγή του νέου βαλλιστικού πυραύλου και ότι θα πραγματοποιηθούν νέες εκτοξεύσεις «δοκιμαστικά» εναντίον της Ουκρανίας, ενώ για ακόμα μια φορά επανέλαβαν ότι η Ρωσία προχώρησε στην επίθεση αυτή ως «αντίποινα» στα δυτικά πλήγματα με ATACMS και Storm Shadow.

Τα επόμενα βήματα και οι «κόκκινες γραμμές»

Ο αρχισυντάκτης του BBC που εξειδικεύεται στα θέματα της Ρωσίας, Στιβ Ρόζενμπεργκ, δήλωσε ότι κανείς δεν μπορεί να ξέρει ποιες θα είναι οι επόμενες κινήσεις του Βλαντίμιρ Πούτιν ενώ είναι αρκετά πιθανό ούτε ο ίδιος ο Πούτιν να γνωρίζει, αφού πλέον έχουν ξεπεραστεί οι «κόκκινες γραμμές» που είχαν θέσει τόσο η Μόσχα όσο και η Δύση για τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Αυτό που μπορεί υποστηρίζει ο Ρόζενμπεργκ είναι ότι ο Ρώσος Πρόεδρος λειτουργεί με βάση τα συναισθήματά του και η άφιξη του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, ο οποίος και αυτός λειτουργεί αρκετά παρορμητικά, μπορεί να φέρει μια διαφορετική τροπή στην πορεία του πολέμου στην Ουκρανία.

Sputnik/Mikhail Klimentyev/Kremlin via REUTERS

Οι προεκλογικές δεσμεύσεις του Τραμπ για τον σύντομο τερματισμό της εισβολής αλλά και η απέχθειά του για την τεράστια αμερικανική στρατιωτική υποστήριξη στην Ουκρανία, με έμμεσες «αιχμές» κατά του ΝΑΤΟ, προφανώς ικανοποιούν το Κρεμλίνο.

Υπό αυτό το πρίσμα, δεν είναι απίθανο Τραμπ και Πούτιν να συζητήσουν, οπότε η περαιτέρω κλιμάκωση των εντάσεων δεν είναι μια λογική απόφαση για την ρωσική πλευρά. Ωστόσο, ο Τραμπ αναλαμβάνει την εξουσία σε δύο μήνες και η κατάσταση στο πεδίο των επιχειρήσεων είναι αρκετά ρευστή, με αποτέλεσμα οι συνθήκες που επικρατούν επί του παρόντος, να έχουν αλλάξει τον Ιανουάριο του 2025.

Σε κάθε περίπτωση, ο φόβος για μια παγκόσμια σύγκρουση και μια πυρηνική κλιμάκωση είναι ξανά στο προσκήνιο μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και κανένας δεν μπορεί να πει με σιγουριά και απόλυτη βεβαιότητα τι θα ακολουθήσει.