Ο Άντονι Μπλίνκεν, στους λίγους μήνες της θητείας του στο υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, σπάνια χάνει την ψυχραιμία του. Αλλά κατά την 5ωρη (και πλέον) «ανάκρισή» του στη Βουλή των Αντιπροσώπων για τις συνθήκες αποχώρησης από το Αφγανιστάν, δεν… συγκρατήθηκε.
Άκουσε και πολλά ο Άντονι Μπλίνκεν είναι η αλήθεια. «Καταστροφή», «προδοσία», «άνευ όρων παράδοση στους Ταλιμπάν» ήταν μόνο μερικές από τις φράσεις που εκστόμισαν Ρεπουμπλικάνοι αλλά και Δημοκρατικοί στη συζήτηση για το Αφγανιστάν. Και ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, την παραίτηση του οποίου ζήτησαν ορισμένοι, κάποιες φορές, δεν… συγκρατήθηκε!
Τα “πυρά” ήταν αναμενόμενα, δεδομένης της κλιμάκωσης των αλληλοκατηγοριών και του πινγκ πονγκ ευθυνών για το χαοτικό τέλος της 20ετούς αμερικανικής παρουσίας στο Αφγανιστάν.
Μοιραία, η ακροαματική διαδικασία της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής των Αντιπροσώπων που συνεδρίασε για την αποχώρηση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν, δεν θα μπορούσε να είναι χωρίς ένταση.
Χαρακτηριστικό αυτού ότι ο συνήθως ήρεμος και ψύχραιμος Άντονι Μπλίνκεν «ξέφυγε». Αντέκρουσε τις κατηγορίες για έλλειψη προετοιμασίας που διατυπώθηκαν ακόμη και μέσα στο στρατόπεδο των Δημοκρατικών και αντεπιτέθηκε κατηγορώντας ως επί το πλείστον τον πρώην πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ.
«Κληρονομήσαμε μια προθεσμία, δεν κληρονομήσαμε ένα σχέδιο», είπε κατά τη διάρκεια της ακρόασης του στην Επιτροπή. Συνέχισε λέγοντας ότι όταν ο Τζο Μπάιντεν ανέλαβε την εξουσία στις αρχές του 2021, δεν είχε άλλη επιλογή παρά να «τερματίσει τον πόλεμο ή να ξεκινήσει μια κλιμάκωση».
Ο Μπλίνκεν επισήμανε επανειλημμένα ότι ο Ρεπουμπλικάνος πρώην πρόεδρος είχε διαπραγματευτεί τη συμφωνία αποχώρησης με τους Ταλιμπάν και ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν δεν εξέτασε το ενδεχόμενο επαναδιαπραγμάτευσης της συμφωνίας λόγω των απειλών από το ισλαμιστικό κίνημα να ξαναξεκινήσει τις δολοφονικές επιθέσεις κατά Αμερικανών.
«Οι Ταλιμπάν ήταν στρατιωτικά ισχυρότεροι από ποτέ μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 που είχαν πυροδοτήσει τη δυτική επέμβαση, ενώ ο αμερικανικός στρατός δεν είχε ποτέ τόσο λίγους άνδρες στην αφγανική επικράτεια», είπε ο Μπλίνκεν.
Η συμφωνία που έκαναν η κυβέρνηση Τραμπ και οι Ταλιμπάν, οδήγησε σην ολική αποχώρηση των ξένων δυνάμεων από το Αφγανιστάν και επέτρεψε την απελευθέρωση 5.000 ανταρτών.
Από καιρό αποφασισμένος να τερματίσει τον μακροβιότερο πόλεμο στην αμερικανική ιστορία, ο Μπάιντεν τήρησε τη συμφωνία της κυβέρνησης Τραμπ – Ταλιμπάν για ολική αποχώρηση. Αλλά και χωρίς αυτήν τη συμφωνία, δεν θα είχε «γίνει κατ ‘ανάγκη σύμφωνα με αυτό το χρονοδιάγραμμα» ούτε «με αυτόν τον τρόπο», υποστήριξε ο Μπλίνκεν.
Αν και η απεμπλοκή από το Αφγανιστάν είχε τη στήριξη μεγάλου μέρους της αμερικανικής πολιτικής τάξης, η εφαρμογή αυτής της απεμπλοκής επικρίνεται από όλες τις πλευρές.
Και αυτό γιατί η αποχώρηση μετατράπηκε σε σενάριο καταστροφής: οι Ταλιμπάν, που εκδιώχθηκαν από την εξουσία πριν από 20 χρόνια, την ανέκτησαν ακόμη και πριν φύγει ο τελευταίος Αμερικανός στρατιώτης από την Καμπούλ και μάλιστα με συνοπτικές διαδικασίες, πιάνοντας, κατά πολλούς, την κυβέρνηση Μπάιντεν «στον ύπνο».
Πυρά από παντού και «παραιτήσου»
Υπό βιασύνη, οι ΗΠΑ αναγκάστηκαν να δημιουργήσουν μια γιγαντιαία επιχείρηση αερογέφυρας για να απομακρύνουν ξένους υπηκόους και Αφγανούς που ήταν σε κίνδυνο από αντίποινα από τους ισλαμιστές νέους κυρίαρχους της χώρας. Οι απώλειες δεν έλειψαν. 13 Αμερικανοί στρατιώτες ήταν ανάμεσα στα δεκάδες θύματα όταν παρακλάδι του ισλαμικού κράτους έκανε επίθεση στο αεροδρόμιο της Καμπούλ όπου ήταν σε πλήρη εξέλιξη η επιχείρηση απεγκλωβισμού.
«Ο πρόεδρος αρνήθηκε να ακούσει τους ίδιους του στρατηγούς του και τους αξιωματούχους των υπηρεσιών πληροφοριών, οι οποίοι τον είχαν προειδοποιήσει ακριβώς για το τι θα συνέβαινε κατά την αποχώρησή μας», είπε ο Ρεπουμπλικάνος βουλευτής Μάικλ ΜακΚολ, καταγγέλλοντας μια «οδυνηρή καταστροφή» και μια «άνευ όρων παράδοση στους Ταλιμπάν».
Κατηγόρησε το δίδυμο Μπάιντεν-Μπλίνκεν ότι «αθέτησε την υπόσχεση» να μην αφήσει πίσω κανέναν Αμερικανό.
«Κατηγορείτε τους πάντες για αυτήν την καταστροφή, εκτός από τους εαυτούς σας και τους Ταλιμπάν», συνέχισε σε οξύτατους τόνους ο Ρεπουμπλικάνος βουλευτής Νταν Μιούσερ.
Ενώ οι περισσότεροι Δημοκρατικοί παρέμειναν σιωπηλοί και συνεχίζουν από τον Αύγουστο να μην εκφράζουν δημόσια επικρίσεις για την χαοτική αποχώρηση από το Αφγανιστάν, οι Ρεπουμπλικάνοι ενέτειναν τις επιθέσεις τους στην ακροαματική διαδικασία για περισσότερο από πέντε ώρες, με ορισμένους να φτάνουν στο σημείο να ζητούν την παραίτηση του υπουργού Εξωτερικών.
«Παραποιήσατε τις πληροφορίες των μυστικών υπηρεσιών», φώναξε ο Μπράιαν Μαστ σε αρκετές περιπτώσεις, κραδαίνοντας τις φωτογραφίες των στρατιωτών που σκοτώθηκαν στην επίθεση στα τέλη Αυγούστου στην Καμπούλ.
«Αυτό που είπατε είναι τελείως λάθος», απάντησε ο Μπλίνκεν, ο οποίος έχασε για λίγο τη συνήθη ψυχραιμία του όταν ο βουλευτής Ρόνι Τζάκσον τον κατηγόρησε ότι εκμεταλλεύτηκε τους θανάτους αυτών των πεζοναυτών.
«Έχω επίγνωση», απάντησε επίσης σε έναν βουλευτή που τον κατηγόρησε για «προδοσία». «Κάναμε ό,τι ήταν απαραίτητο», φώναξε, φανερά εκνευρισμένος.
«Ο αμερικανικός λαός, δεν του αρέσει να χάνει, ειδικά όχι από τους τρομοκράτες. Αλλά αυτό ακριβώς συνέβη», δήλωσε ο επικεφαλής των Ρεπουμπλικάνων στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής Μάικλ ΜακΚόλ.
Ο ίδιος ρώτησε γιατί δεν διατηρήθηκε ο έλεγχος της αεροπορικής βάσης Μπαγκράμ και γιατί η κυβέρνηση δεν κατέληξε σε συμφωνίες παρακολούθησης και αντιτρομοκρατίας με γειτονικές χώρες.
«Αυτή είναι μια απειλή εθνικής ασφάλειας καθώς η Κίνα αρχίζει να αυξάνει την παρουσία της. Από όσο γνωρίζω, αναλαμβάνουν τον έλεγχο της Μπαγκράμ», δήλωσε ο ΜακΚολ.
Ο Μπλίνκεν είπε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες εργάζονται ενεργά για τον εντοπισμό απειλών.
Οι Δημοκρατικοί εξέφρασαν την ανησυχία τους για τους Αμερικανούς και τους Αφγανούς που διατρέχουν κίνδυνο και βρίσκονται ακόμη στο Αφγανιστάν και επιθυμούν να φύγουν, αλλά χαρακτήρισαν την αποχώρηση αναγκαία, αν και επώδυνη, μετά από δύο δεκαετίες.
«Θα ήθελα να ακούσω πώς ακριβώς μοιάζει μια ομαλή αποχώρηση από έναν ασυμμάζευτο χαοτικό 20χρονο πόλεμο», δήλωσε ο πρόεδρος της Επιτροπής, Γκρέγκορι Μικς.
Επί της ουσίας, ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας εξήγησε ότι «ακόμη και οι πιο απαισιόδοξες αναλύσεις δεν προέβλεπαν την κατάρρευση των κυβερνητικών δυνάμεων στην Καμπούλ πριν από την αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων».
Αλλά «δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι το να παραμέναμε περισσότερο χρονικό διάστημα θα είχε κάνει τις αφγανικές δυνάμεις ασφαλείας πιο ανθεκτικές ή αυτοσυντηρούμενες.
Ωστόσο, είχαμε προετοιμαστεί για πολυάριθμα σενάρια, τα οποία επέτρεψαν τον απεγκλωβισμό από το Αφγανιστάν 124.000 ανθρώπων».
Αυτό είναι το αδύναμο σημείο του Άντονι Μπλίνεκν, που κατηγορείται ότι δεν έκανε αρκετά τους μήνες πριν την προθεσμία της 31ης Αυγούστου, για να απομακρύνει Αμερικανούς υπηκόους και Αφγανούς που συνεργάζονταν με τις αμερικανικές δυνάμεις.
Και για αυτό, ο υπουργός είπε ότι ξαναξεκίνησε η διαδικασία χορήγησης ειδικών ταξιδιωτικών θεωρήσεων σε διερμηνείς και άλλους Αφγανούς συνεργάτες των ΗΠΑ, που βρίσκονταν «σε αδιέξοδο» από την κυβέρνηση Τραμπ. Αλλά αυτή η χρονοβόρα γραφειοκρατική διαδικασία παρέμεινε εξαιρετικά αργή μέχρι το τελικό πρόγραμμα διάσωσης.
Μετά την του κατάθεση στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής των Αντιπροσώπων, την πρώτη αξιωματούχου της κυβέρνησης Μπάιντεν σε αιρετούς αξιωματούχους μετά την πτώση του Αφγανιστάν στους Ταλιμπάν, ο Άντονι Μπλίνκεν πρόκειται να καταθέσει και στην Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας.
Πληροφορίες από ΑΠΕ – ΜΠΕ
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232163