Στο ρεπορτάζ αναφέρεται η προσπάθεια της Μέι να πείσει του 27 εταίρους της για να δώσουν παράταση του άρθρου 50 μέχρι τις 30 Ιουνίου για το Brexit.
Τα σχόλια της εφημερίδας ήταν κάτι παραπάνω από σκληρά: «Ήταν 90 λεπτά του τίποτε. Δεν αποσαφήνισε ούτε αν οργανώνει ψηφοφορία. Ερωτήθηκε τρεις φορές τι θα κάνει αν χάσει την ψηφοφορία και δεν μπορούσε να πει. Ήταν φοβερό. Φρικτό. Ήταν όλο υπεκφυγές ακόμη και με τα δικά της μέτρα για το Brexit», αναφέρεται στο ρεπορτάζ που επικαλείται ευρωπαϊκές πηγές.
«Καμία δεκαριά ηγέτες της ΕΕ βομβάρδιζαν την βρετανίδα πρωθυπουργό με ερωτήσεις. Εάν έχει plan Β; Πώς θα εξασφαλίσει πλειοψηφία; Πότε θα κάνει την ψηφοφορία; Απέφυγε τελείως αυτές τις ερωτήσεις», σύμφωνα με δεύτερη ευρωπαϊκή πηγή, ενώ τρίτη ευρωπαϊκή πηγή δήλωσε: «Δεν ήταν πειστική. Δεν ήταν σαφές αν έχει plan Β. Δεν ήταν σαφές αν έχει οποιοδήποτε σχέδιο για το Brexit»…
Παράταση δυο εβδομάδων, μέχρι τις 12 Απριλίου
Στο μεταξύ το χρονικό όριο για το Brexit μετατέθηκε από τις 29 Μαρτίου, που είχε αρχικά υποσχεθεί η Τερέζα Μέι, στις 12 Απριλίου, χωρίς και πάλι να είναι σαφές και σίγουρα αν θα συμβεί το Brexit. Έτσι σχεδόν τρία χρόνια μετά το δημοψήφισμα του 2016 τα σενάρια, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, αναφορικά με την σοβαρότερη πολιτική κρίση στη σύγχρονη βρετανική ιστορία έχει τρία σενάρια: Ένα Brexit χωρίς συμφωνία, ένα μετά συμφωνίας ή απλώς ματαίωση της εξόδου από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Χαρακτηριστικό είναι πως ακόμη και οι λεπτομέρειες για το πως θα μπορούσε να συμβεί το Brexit είναι αόριστες. Μπορεί να γίνει ξαφνικά το βράδυ της 12ης Απριλίου, μπορεί να γίνει αργότερα, με η χωρίς συμφωνία, σύμφωνα με Ευρωπαίους αξιωματούχος.
Brexit χωρίς συμφωνία – Τι θα συμβεί
Η κατάσταση και το χάος που επικρατεί στο Λονδίνο είναι τέτοιο που το κοινοβούλιο απορρίπτει για τρίτη συνεχή φορά την επόμενη εβδομάδα την συμφωνία της Μέι και το Ηνωμένο Βασίλειο πέφτει στα βράχια μετά τις 12 Απριλίου.
Ένα σενάρια το οποίο είναι εφιαλτικό για τις επιχειρήσεις καθώς θα τρομάξει τις αγορές, θα διαλύσει τις γραμμές τροφοδοσίας σε όλη την Ευρώπη ενώ άγνωστες και θα είναι οι πολιτικές και κοινωνικές συνέπειες. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες συμφώνησαν να δώσουν ανάπαυλα δυο εβδομάδων, μέχρι τις 12 Απριλίου, ενώ μόνο εάν τα μέλη της Βουλής των Κοινοτήτων εγκρίνουν την συμφωνία της, τότε η έξοδος μπορεί να καθυστερήσει μέχρι τις 22 Μαΐου.
«Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου θα έχει ακόμη τότε την επιλογή ανάμεσα στην έξοδο με συμφωνία, χωρίς συμφωνία, μακρά παράταση ή ανάκληση του Άρθρου 50», δήλωσε ο Ντόναλντ Τουσκ αναφερόμενος στην ρήτρα της ευρωπαϊκής συνθήκης που διέπει την βρετανική αποχώρηση.
«Η 12η Απριλίου είναι ημερομηνία κλειδί ως προς το αν το Ηνωμένο Βασίλειο θα αποφασίσει εάν θα συμμετάσχει στις ευρωεκλογές. Εάν έχει αποφασίσει να μην συμμετάσχει, η εναλλακτική της μακροχρόνιας παράτασης αυτομάτως αποκλείεται».
Η μακροχρόνια παράταση είναι ενός έτους, για να δοθεί χρόνος στο Ηνωμένο Βασίλειο να οργανώσει εκλογές, δημοψήφισμα ή και τα δύο. Στην πράξη δηλαδή η Ευρωπαική Ένωση στέλνει και πάλι τη μπαλάκι στη Βρετανία που θα πρέπει να αποφασίσει αν θα συμμετάσχει στις ευρωεκλογές στο πλαίσιο μιας μακροχρόνιας καθυστέρησης του Brexit ή αν θα ετοιμαστεί να αποχωρήσει στις 22 Μαΐου ή τον Ιούνιο, χωρίς συμφωνία. «Όλα βρίσκονται πλέον στα χέρια της Βουλής των Κοινοτήτων. Αυτό είναι το μήνυμα», δήλωσε υψηλόβαθμος Ευρωπαίος αξιωματούχος.
Αυξάνεται ο κίνδυνος για άτακτο Brexit
Οπότε αν η συμφωνία της Τερέζα Μέι για το Brexit δεν περάσει, τότε ο κίνδυνος για ένα άτακτο Brexit από ατύχημα αυξάνεται, εκτός και αν το βρετανικό κοινοβούλιο βρει άλλη λύση, παραγκωνίζοντας την κ. Μέι και την κυβέρνησή της. Δεν είναι ακόμη σαφές πότε θα γίνει η ψηφοφορία στην Βουλή των Κοινοτήτων, αλλά η Τρίτη είναι η πιθανότερη ημέρα.
Η Τερέζα Μέι για να εξασφαλίσει έγκριση της συμφωνίας της χρειάζεται να πάρει με το μέρος της τουλάχιστον 75 μέλη της Βουλής των Κοινοτήτων: δεκάδες αντάρτες των Τόρις, μερικούς βουλευτές του Εργατικού Κόμματος και τους βουλευτές του DUP της Βόρειας Ιρλανδίας, από τις ψήφους των οποίων εξαρτάται άλλωστε η εύθραυστη κοινοβουλευτική της πλειοψηφία.
Μετά το τηλεοπτικό διάγγελμα της Τετάρτης η κ.Μει πίστευε πως θα έπειθε τους βουλευτές να την στηρίξουν, όμως μάλλον πέτυχε αντίθετο αποτέλεσμα. Έτσι με τα σημερινά δεδομένα, η έγκριση της συμφωνίας της Μέι για το Brexit την επόμενη εβδομάδα θεωρείται απίθανη, αν και το ενδεχόμενο άτακτης εξόδου μπορεί να επηρεάσει κάποιους βουλευτές.
Δεν έπεισε στην σύνοδο κορυφής
Όσον αφορά την εμφάνιση της Τερέζα Μέι στην σύνοδο κορυφής, οι 27 εταίροι εμφανίσθηκαν ακόμη λιγότερο πεπεισμένοι για την ικανότητά της να επιτύχει έγκριση της συμφωνίας της. Ο ίδιος ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε ότι πριν έρθει στις Βρυξέλλες τής έδινε 10% πιθανότητες, ενώ μετά μόνο 5%! Μάλιστα ένας από τους παρόντες δήλωσε πως ο Ντόναλντ Τουσκ είπε πως ο Μακρόν είναι «υπερβολικά αισιόδοξος».
Ακόμη και οι τράπεζες άρχισαν να αλλάζουν ρότα και βλέπουν πως δύσκολα θα περάσει η συμφωνία. Μάλιστα η Goldman Sachs ανέβασε στο 15% από 5% την πιθανότητα μίας εξόδου χωρίς συμφωνία.Εάν η συμφωνία της Μέι ναυαγήσει για τρίτη φορά, ολόκληρη η διαπραγμάτευσή της θα καταρρεύσει, μαζί με το κύρος της, ενώ ο μηχανισμός αποπομπής της είναι ασαφής.Μπορεί να προκηρύξει εκλογές, αλλά αυτό απαιτεί επίσης παράταση για την αποφυγή ενός Brexit χωρίς συμφωνία.
«Χωρίς συμφωνία» σημαίνει ότι δεν θα υπάρξει μεταβατική περίοδος και κατά συνέπεια η έξοδος θα είναι απότομη. Η Βρετανία είναι μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου και άρα οι δασμοί και άλλες ρυθμίσεις που διέπουν τις εμπορικές της σχέσεις με την ΕΕ θα τεθούν υπό το ρυθμιστικό πλαίσιο του ΠΟΕ.
Η Βρετανία λέει ότι θα καταργήσει τους δασμούς σε ευρεία γκάμα προϊόντων και ότι θα κρατήσει τα σύνορα ανάμεσα στην Ιρλανδία και την Βόρεια Ιρλανδία ελεύθερα τελωνειακών ελέγχων, εάν αποχωρήσει χωρίς συμφωνία, αλλά η Ευρωπαϊκή Ενωση θα εφαρμόζει τους κανονικούς δασμούς του ΠΟΕ.
Brexit μετά συμφωνίας – Ποια τα δεδομένα
Η Τερέζα Μέι εξασφαλίζει την έγκριση του κοινοβουλίου για τη συμφωνία και έτσι το Ηνωμένο Βασίλειο αποχωρεί συντεταγμένα στις 22 Μαΐου. Αλλιώς η Μέι χάνει, το κοινοβούλιο παίρνει πλέον τον έλεγχο και προτείνει κάτι καινούργιο στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Μάλιστα δεν αποκλείεται να επιδιώξει στενότερη σχέση με την ΕΕ μέσω της παραμονής στην τελωνειακή ένωση.
«Σε αυτό το σημείο, είτε θα φύγουμε χωρίς συμφωνία είτε θα παρουσιάσουμε εναλλακτικό σχέδιο», δήλωσε η Μέι μετά την σύνοδο κορυφής. Οι βουλευτές θα συζητήσουν την Δευτέρα πρόταση της κυβέρνησης στην οποία αναφέρεται ότι το κοινοβούλιο εξέτασε την δήλωση που έγινε στις 15 Μαρτίου από την Μέι και στην οποία παρατίθενται τα επόμενα βήματα της κυβέρνησης για το Brexit, περιλαμβανομένου του σχεδίου για το αίτημα παράτασης.
Είναι πιθανόν ότι θα προτείνουν αλλαγές ή τροποποιήσεις σε αυτήν την πρόταση παραθέτοντας εναλλακτικούς τρόπους για την διαδικασία εξόδου. Σε αυτούς περιλαμβάνεται πρόταση έγκρισης από το κοινοβούλιο της συμφωνίας της Μέι υπό την προϋπόθεση ότι θα τεθεί υπό έγκριση με δημοψήφισμα.
Αν και οι τροπολογίες δεν είναι νομικά δεσμευτικές, ωστόσο ασκούν πολιτική πίεση επί της Μέι για να αλλάξει πορεία, οι βουλευτές μπορεί να χρησιμοποιήσουν μία τροπολογία σε μια απόπειρα να μεταβάλουν τους κανόνες του κοινοβουλίου για να αποσπάσουν τον έλεγχο της διαδικασίας του Brexit από την κυβέρνηση. Θα μπορούσαν ακόμη και να χρησιμοποιήσουν μία τροπολογία για να επιδιώξουν ψηφοφορία για την ανάκληση του Άρθρου 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας, ακυρώνοντας το Brexit.
Κάποια άλλοι βουλευτές έχουν προτείνει μια σειρά ψηφοφοριών ώστε να βρεθεί ενας κοινός δρόμος για την διαδικασία του Brexit, κάτι που θα μπορεί να συμβεί την Τετάρτη, αν τελικά δεν περάσει η συμφωνία την Τρίτη.
Το κοινοβούλιο πρέπει να έχει την ευκαιρία να βρει εναλλακτική λύση και οι βουλευτές θα μπορούσαν να υποστηρίξουν μία σχέση κατά το πρότυπο του νορβηγικού μοντέλου, σύμφωνα με τον συντηρητικό βουλευτή Ολιβερ Λέτουιν.
Stop Brexit – Μπορεί να συμβεί;
Η συμφωνία της Μέι ναυαγεί και το κοινοβούλιο αποφασίζει να ανακαλέσει το Άρθρο 50 ή να ζητήσει την διεξαγωγή νέου δημοψηφίσματος. Ακόμη η Τερέζα Μέι μπορεί να πέσει και να προκηρυχθούν εκλογές. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν επανειλημμένα αναφερθεί στην δυνατότητα του Ηνωμένου Βασιλείου να ανακαλέσει το Άρθρο 50, πράγμα που η Μέι έχει αποκλείσει.
Παίζει ως εναλλακτική νέο δημοψήφισμα
Τον Ιούνιο του 2016, 17,4 εκατομμύρια ψηφοφόροι, το 51,9%, υποστήριξαν την έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ 16,1 εκατομμύρια, το 48,1%, υποστήριξαν την παραμονή. Οι δημοσκοπήσεις εκείνη την περίοδο προέβλεπαν πως το Ηνωμένο Βασίλειο θα ψήφιζε υπέρ της παραμονής, ενώ τώρα δείχνουν μεγάλη επιθυμία για δεύτερο δημοψήφισμα.
Ο ηγέτης του Εργατικού Κόμματος, Τζέρεμι Κόρμπιν, είχε ψηφίσει κατά της παραμονής στο δημοψήφισμα του 1975 και έδωσε μία χλιαρή υποστήριξη στην καμπάνια υπέρ του Remain το 2016, τηρεί διφορούμενη στάση ως προς ένα νέο δημοψήφισμα λέγοντας ότι θα ζητήσει την διεξαγωγή του παράλληλα με την διεξαγωγή εκλογών.
Στην κυβέρνηση από την άλλη θεωρούν πως ένα δεύτερο δημοψήφισμα θα ενισχύσει τις μεγάλες διαιρέσεις και διαφορές στη βρετανική κοινωνία που ήρθαν στην επιφάνεια το 2016, ενώ κάτι τέτοιο θα εξοργίσει εκατομμύρια ψηφοφόρων που δεν αποκλείεται να βρεθούν στην αγκαλιά της ακροδεξιάς.
Μάλιστα πολύ υποστηρικτές του Brexit, ακόμη και βουλευτές, δηλώνουν πως η βρετανική ελίτ σαμποτάρισε το διαζύγιο με την Ευρωπαική Ένωση και την επιθυμία του λαού. Ακόμη όμως και αν διεξαγόταν δεύτερο δημοψήφισμα, τότε δεν είναι σίγουρο πως θα έβγαινε υπέρ της παραμονής. Ακόμη όμως και έτσι να ήταν, οι υποστηρικτές του Brexit θα ζητούν και τρίτο…