Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατέληξαν – όπως αναμενόταν – σε συμφωνία για την απαγόρευση των εισαγωγών προϊόντων όπως το κακάο, ο καφές, το κρέας κ.α. στις περιπτώσεις που συνδέονται με την καταστροφή δασών.
Η απόφαση, εκτός από τον καφέ, το κακάο κτλ, αφορά επίσης το φοινικέλαιο, το βοδινό κρέας, το καουτσούκ, καθώς και διάφορες πρώτες ύλες (σοκολάτα, δέρματα, έπιπλα, χαρτί, ξυλάνθρακα κ.ά.), διευκρίνισε το ΕΚ σε ανακοίνωσή του.
Η εισαγωγή τους θα απαγορεύεται αν η προέλευσή τους είναι δασικές εκτάσεις που αποψιλώθηκαν μετά τον Δεκέμβριο του 2020, όχι μόνο αν προκλήθηκαν ζημιές σε «πρωτογενή» δάση αλλά στο σύνολο των δασικών εκτάσεων.
Πως θα λειτουργεί
Οι εισαγωγικές εταιρείες θα είναι υπεύθυνες για τις αλυσίδες εφοδιασμού τους, θα καλούνται να πιστοποιούν την ανιχνευσιμότητα με τη βοήθεια δεδομένων γεωεντοπισμού των καλλιεργειών και δορυφορικών φωτογραφιών.
«Πρόκειται για πρωτιά σε παγκόσμια κλίμακα! Πρόκειται για τον καφέ που πίνουμε το πρωί, για τη σοκολάτα που τρώμε, τον ξυλάνθρακα που χρησιμοποιούμε για μπάρμπεκιου, το χαρτί των βιβλίων μας. Είναι ριζοσπαστικό», ανέφερε με ικανοποίηση ο Πασκάλ Κανφέν (Φιλελεύθεροι), ο πρόεδρος της επιτροπής περιβάλλοντος του ΕΚ.
Καθώς της αναλογεί το 16% της αποψίλωσης των δασών σε παγκόσμια κλίμακα λόγω των εισαγωγών της, η ΕΕ κατατάσσεται δεύτερη στον κατάλογο με τους μεγαλύτερους καταστροφείς των τροπικών δασών, πίσω μόνο από την Κίνα, σύμφωνα με τη WWF.
Το κείμενο είχε προταθεί τον Νοέμβριο του 2021 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και υιοθετήθηκε σε αδρές γραμμές από τα κράτη μέλη, όμως οι ευρωβουλευτές ψήφισαν τον Σεπτέμβριο σημαντική ενίσχυσή του, μεγεθύνοντας τη γκάμα των προϊόντων που αφορά, ειδικά συμπεριλαμβάνοντας το καουτσούκ, που απουσίαζε από την αρχική πρόταση.
Οι ευρωβουλευτές ζητούσαν επίσης να επεκταθεί το πεδίο εφαρμογής και σε άλλα απειλούμενα οικοσυστήματα με βλάστηση, ιδίως στη σαβάνα Σεχάντου/Σεράδο (Βραζιλία/Παραγουάη/Βολιβία), προέλευση το 2018 περίπου του ενός τετάρτου των ευρωπαϊκών εισαγωγών σόγιας. Η συμφωνία που έκλεισαν οι διαπραγματευτές του ΕΚ και των κρατών, έπειτα από μακρές συνομιλίες, προβλέπει τελικά ότι η επέκταση του μέτρου και στις «άλλες περιοχές με βλάστηση» θα επανεξεταστεί έναν χρόνο αφού τεθεί σε ισχύ το κείμενο.
Πιθανότητα επέκτασης της απόφασης
Ομοίως, έπειτα από δύο χρόνια, η Κομισιόν θα μελετήσει την πιθανή επέκταση του πεδίου εφαρμογής σε άλλα προϊόντα (όπως για παράδειγμα στο καλαμπόκι, που οι ευρωβουλευτές ήθελαν να συμπεριληφθεί στο τρέχον κείμενο), καθώς και σε άλλα οικοσυστήματα που δεσμεύουν μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα και έχουν πλούσια βιοποικιλότητα (βάλτοι), όπως και στον χρηματοπιστωτικό τομέα, άλλο αίτημα που πρόβαλαν σθεναρά οι ευρωβουλευτές.
Αντίθετα, «εξασφαλίσαμε ήδη πολύ πιο ισχυρό ορισμό του τι είναι η αποψίλωση των δασμών ώστε να καλύπτονται μεγάλες ζώνες» και «εγγυήσεις για την προστασία των δικαιωμάτων των αυτοχθόνων λαών, των καλύτερων συμμάχων μας εναντίον της αποψίλωσης», τόνισε ο Κριστόφ Χάνσεν (ΕΛΚ, δεξιά), διαπραγματευτής του ΕΚ.
Επίσης οι εισαγωγείς πρέπει να «πιστοποιούν τη συμμόρφωσή τους προς τη νομοθεσία της χώρας παραγωγής ως προς τα ανθρώπινα δικαιώματα» και να «εγγυώνται πως τα δικαιώματα των αυτοχθόνων πληθυσμών γίνονται σεβαστά».