Εκλογές στη Βολιβία: Έβο Μοράλες ή νέα εποχή;

Ο Μοράλες, που ανέλαβε τα ηνία της εξουσίας το 2006 και είχε κερδίσει με αμείωτη δημοφιλία τις προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις, κατέρχεται στις εκλογές αυτές έχοντας υποστεί στο ενδιάμεσο μία προσωπική ήττα, καθώς πριν τριάμιση χρόνια έχασε με μικρή διαφορά στο δημοψήφισμα που θα του έδινε τη δυνατότητα να κυβερνήσει στο διηνεκές. Ωστόσο, απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου αργότερα του επέτρεψε κατ’ εξαίρεση να θέσει υποψηφιότητα και για τέταρτη φορά. Το εκλογοδικείο, τον περασμένο Δεκέμβριο, επικύρωσε την απόφαση αυτή.

Για πρώτη φορά η προεκλογική εικόνα του προέδρου δεν είναι τόσο στιβαρή, όσο στις προηγούμενες αναμετρήσεις. Ωστόσο, η κάμψη της κυβέρνησης και του κόμματος MAS του Μοράλες δεν είναι πιθανόν ότι θα μεταφρασθεί και σε ήττα της, καθώς έχει να αντιμετωπίσει μία πολυδιασπασμένη αντιπολίτευση. Ο μόνος αντίπαλος που μπορεί να συναγωνισθεί τον Μοράλες φαντάζει να είναι ο Κάρλος Μέσα, επικεφαλής του Επαναστατικού Μετώπου της Αριστεράς και σε μικρότερο βαθμό, ο Γερουσιαστής Όσκαρ Ορτίς.

Για πρώτη φορά μάλιστα το αποτέλεσμα των εκλογών εμπεριέχει ένα στοιχείο αβεβαιότητας, καθώς στις σφυγμομετρήσεις το 15% του εκλογικού σώματος δηλώνει αναποφάσιστο. Αυτό θα βαρύνει στο εάν θα χρειασθεί δεύτερος γύρος για την εκλογή προέδρου, καθώς ο νικητής χρειάζεται είτε να εξασφαλίσει ποσοστό άνω του 50%, ή εάν δεν ξεπερνά το 40% να έχει δέκα μονάδες διαφορά από τον δεύτερο.

Στο σύνθημα του αριστερού υποψηφίου «Αρκεί πια!», που απηχεί περισσότερο μία συναισθηματική κόπωση, παρά ένα περιεκτικό κυβερνητικό πρόγραμμα, ο Μοράλες και ο αντιπρόεδρός του Άλβαρο Γκαρσία Λινέρα αντιτάσσουν το «Βέβαιο Μέλλον». Προβάλλουν την κυβερνητική πολιτική και τις προοπτικές της. Στο οπλοστάσιο του προέδρου υπάρχουν οι προβλέψεις του ΔΝΤ για ανάπτυξη 3,9% της βολιβιανής οικονομίας γι’ αυτό το έτος, και η εκτίμηση της Παγκόσμιας Τράπεζας για μείωση της φτώχειας στη χώρα στο 35%, με το ΑΕΠ της Βολιβίας να είναι μεγαλύτερο από το αντίστοιχο γειτονικών χωρών, όπως η Χιλή, ή το Περού.

Η κατάσταση της οικονομίας καθιστά τη Βολιβία ένα φωτεινό παράδειγμα σε σχέση με τις άλλες χώρες της πάλαι ποτέ «βολιβαριανής επανάστασης», που όπως η Βενεζουέλα, ή ο Ισημερινός, έχουν καταρρακωθεί οικονομικά. Αλλά επίσης την φέρουν σε θέση υπεροχής κι από άλλες, νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις της περιοχής, όπως η Αργεντινή, που ασπαίρει κάτω από τα μέτρα λιτότητας του ΔΝΤ και την οικονομική κρίση. Η κατάσταση στην Αργεντινή, αλλά και οι κυβερνητικοί χειρισμοί απέναντι στις πυρκαγιές στη βολιβιανή Αμαζονία ήταν άλλωστε τα δύο μεγάλα θέματα που απασχόλησαν την προεκλογική εκστρατεία.

Κλείνοντας την προεκλογική του εκστρατεία την Τετάρτη, ο Μοράλες τόνισε πως ζητεί άλλη μία 5ετία «για να επωφεληθούμε από την εμπειρία μας, να ολοκληρώσουμε τα μεγάλα έργα στον πετροχημικό τομέα, τα σιδηρομεταλλεύματα και το λίθιο και να μειώσουμε την ακραία φτώχεια, τουλάχιστον στο 5%».

«Όνειρό μου είναι η Βολιβία να συνεχίσει να είναι πρώτη στην οικονομική ανάπτυξη στη Νότιο Αμερική. Μη με εγκαταλείψετε», διεμήνυσε στους ψηφοφόρους του ο πρόεδρος.

Από την πλευρά του, ο Μέσα από το προπύργιό της αντιπολίτευσης στην επαρχία της Σάντα Κρους προέταξε την ευκαιρία που δίνεται στον λαό να για αλλαγή και για να πάρει στα χέρια του το μέλλον της χώρας, ενώ επέκρινε την άλωση της εξουσίας από τον κομματικό μηχανισμό του MAS. Ο Μέσα βασίζεται στην στήριξη πρώην συνεργατών του Μοράλες και του πρώην προέδρου (2001-02) Χόρχε Κιρόγα.

Όπως τονίζει στην εφημερίδα El Pais ο αναλυτής Φερνάνδο Μαγιόργα, το πολιτικό δίλημμα που τίθεται στους εκλογείς είναι το «σταθερότητα, ή αβεβαιότητα», ή το «συνέχεια απέναντι στην αλλαγή». Ο ίδιος προσθέτει πως μέχρι πριν έξι μήνες προπορευόταν η «αλλαγή», κυρίως λόγω της επιρροής του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος. Όμως πλέον «στο τελευταίο εξάμηνο, ο παράγοντας της οικονομίας υπερίσχυσε του πολιτικού, και μάλιστα ενισχύθηκε έπειτα από την κρίση στην Αργεντινή κι όσα συμβαίνουν στον Ισημερινό».

Στους προεκλογικούς διαξιφισμούς θα πρέπει να προστεθούν και οι σταθερές επικρίσεις μίας μερίδας της αντιπολίτευσης, που ακόμη δεν θεωρεί τον Μοράλες ως νόμιμο υποψήφιο και προειδοποιεί για την πιθανότητα καλπονοθείας. Από την πλευρά του ο Μοράλες επιτίθεται στους κατήγορούς του αυτούς, υποστηρίζοντας πως «θέλουν να κάψουν το Μεγάλο Σπίτι του Λαού (προεδρικό μέγαρο της Λα Πας) και να κάνουν πραξικόπημα εάν κερδίσει ο Έβο».