Αναταραχή επικρατεί από το πρωί της Τετάρτης (19.03.25) στην Τουρκία μετά τη σύλληψη του Εκρέμ Ιμάμογλου, του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης και μεγαλύτερου πολιτικού αντιπάλου του τούρκου προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Ο Εκρέμ Ιμάμογλου κρίθηκε προφυλακιστέος, κατηγορούμενος πως είναι επικεφαλής εγκληματικής οργάνωσης με κερδοσκοπικό σκοπό και στο πλαίσιο χωριστής έρευνας πως παρείχε βοήθεια στο PKK, το αυτονομιστικό κίνημα Εργατικό Κόμμα Κουρδιστάν, που χαρακτηρίζεται τρομοκρατική οργάνωση από την Άγκυρα, με τον βασικό αντίπαλο του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να παραμένει υπό αστυνομική κράτηση για τέσσερις ημέρες.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Ωστόσο, τα γεγονότα που έχουν προκαλέσει αναβρασμό στην Τουρκία, «γεννούν» ένα βασικό ερώτημα: «Γιατί ο Ερντογάν θέλει τώρα να εξουδετερώσει το ”αγκάθι” στην προεδρία του; Τι είναι αυτό που φοβάται;», με διεθνή μέσα ενημέρωσης να επιχειρούν να σκιαγραφήσουν τις κινήσεις πανικού, όπως τις χαρακτηρίζουν του τούρκου προέδρου.
Ο Εκρέμ Ιμάμογλου, δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης και ηγετικό στέλεχος του κεμαλικού κόμματος (CHP), οδηγήθηκε στη φυλακή με – τουλάχιστον αμφιλεγόμενες – κατηγορίες που σχετίζονται με διαφθορά και υποστήριξη της τρομοκρατίας.
Ο «αστέρας» της αντιπολίτευσης της Τουρκίας και βασικός αντίπαλος του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σε λίγες ημέρες (23 Μαρτίου) θα ανακοινωνόταν από το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα ως ο προεδρικός υποψήφιος για την επόμενη εκλογική μάχη, όποτε αυτή διεξαγόταν, είτε το 2028 όπως είναι προγραμματισμένο, είτε σε μια πιθανή πρόωρη προσφυγή στις κάλπες.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Η τουρκική αστυνομία συνέλαβε τον ισχυρότερο αντίπαλο του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, μία κίνηση που σύμφωνα με ειδικούς έχει στόχο να απομακρύνει όλους τους πιθανούς διεκδικητές πριν από τις επόμενες προεδρικές εκλογές και να επεκτείνει περαιτέρω την κυριαρχία του.
Περίπου 100 άλλοι συνδεδεμένοι με τον δήμαρχο συνελήφθησαν επίσης, μεταξύ των οποίων οι εκλεγμένοι δήμαρχοι της της Κωνσταντινούπολης, Ρεσούλ Εμράχ Σαχάν και Μουράτ Τσαλίκ.
Το κύμα συλλήψεων έρχεται μετά από πολύμηνη καταστολή της αντιπολίτευσης στην Τουρκία. Τον περασμένο Νοέμβριο, το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων επέκρινε τον Ερντογάν για την απομάκρυνση αρκετών εκλεγμένων δημάρχων της αντιπολίτευσης και την αντικατάστασή τους με διορισμένους από την κυβέρνηση, σύμφωνα με το CNN.
Το σχέδιο του Ερντογάν
Ο Μουράτ Σόμερ, καθηγητής πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Ozyegin της Κωνσταντινούπολης, είπε ότι η κράτηση του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης ήταν μέρος ενός πολιτικού σχεδίου.
Η Τουρκία του Ερντογάν μετακινείται από «ένα ανοιχτό αυταρχικό καθεστώς σε ένα ρωσικό στυλ, πλήρως αυταρχικό, αυταρχικό καθεστώς», είπε ο Σόμερ στο CNN, προσθέτοντας ότι αυτή φαίνεται να είναι «μία πολύ καλά σχεδιασμένη και ενορχηστρωμένη προσπάθεια που ξεκίνησε το περασμένο φθινόπωρο».
Ωστόσο, δεν έχει φανεί ακόμα αν η αντιπολίτευση θα μπορέσει να επιβιώσει από αυτή την προσπάθεια.
«Υπερβολική απειλή»
Ο Ιμάμογλου, μία από τις πιο δημοφιλείς πολιτικές προσωπικότητες της Τουρκίας, ήταν η μεγαλύτερη απειλή για τον Ερντογάν.
Ο Ερντογάν επέκτεινε τη διακυβέρνησή του σε τρίτη δεκαετία μετά τη νίκη του σε προεδρικές εκλογές το 2023, εξασφαλίζοντας μια δεύτερη θητεία. Ωστόσο, το κόμμα του δεν εξασφάλισε τη βασική πόλη της Κωνσταντινούπολης, όπου ήταν δήμαρχος πριν γίνει πρόεδρος, η οποία παραμένει στα χέρια του αντιπάλου του Ιμάμογλου και του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Αφού κέρδισε μια δεύτερη θητεία, ο Ερντογάν ήθελε να πάρει πίσω την πόλη στις δημοτικές εκλογές του Μαρτίου του 2024, όπου ο Ιμάμογλου αναδείχθηκε και πάλι νικητής με 51,14% των ψήφων, κερδίζοντας τον υποψήφιο του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΚ) του Ερντογάν. Είχε εκλεγεί δήμαρχος Κωνσταντινούπολης το 2019.
«Ο Ερντογάν βλέπει στον Ιμάμογλου έναν μεγάλο αντίλογο», δήλωσε στο CNN ο Soner Captagay, ανώτερος συνεργάτης και διευθυντής του Τουρκικού Ερευνητικού Προγράμματος στο Ινστιτούτο της Ουάσιγκτον για την Πολιτική Εγγύς Ανατολής.
Και οι δύο ηγέτες κατάγονται από την ακτή της Μαύρης Θάλασσας και όπως ο Ερντογάν χρησιμοποίησε τη δημαρχία της Κωνσταντινούπολης τη δεκαετία του 1990 για να πείσει τους ψηφοφόρους ότι μπορεί να διοικήσει καλά την Τουρκία, «ο Ιμάμογλου δημιούργησε την ίδια εικόνα», είπε. «Αυτή ήταν υπερβολική απειλή για τον Ερντογάν και αποφάσισε να την απορρίψει στην αρχή».
Ο τρόμος για την εξουσία
Ο Ιμάμογλου φαίνεται να «φλερτάρει» κάποια στιγμή με την προεδρική θέση. Μάλιστα, δημοσκοπήσεις έλεγαν ότι αν έβαζε υποψηφιότητα για πρόεδρος έναντι του Ερντογάν, θα εξασφάλιζε περισσότερες ψήφους.
«Ο Ιμάμογλου είναι εξαιρετικά δημοφιλής», είπε ο Σόμερ, προσθέτοντας ότι έχει ένα μεγάλο χάρισμα. Κατάφερε να κερδίσει την υποστήριξη ακόμα και από πρόσωπα που πλαισιώνουν το στρατόπεδο του Ερντογάν.
«Αυτό είναι φυσικά εξαιρετικά απειλητικό για τον Ερντογάν», είπε ο Σόμερ.
Αν και η επόμενη προεδρική εκλογή είναι προγραμματισμένη για το 2028 και κάποιοι θεωρούν ότι είναι πρόωρες οι κινήσεις Ερντογάν αυτό δεν ισχύει για δύο λόγους. Ο Τούρκος πρόεδρος δεν αφήνει τίποτε στην τύχη, ιδιαίτερα τους πολιτικούς του αντιπάλους, ενώ έντονη είναι η φημολογία ότι θα μπορούσε να ζητήσει πρόωρες εκλογές που θα του επέτρεπαν να παρακάμψει τα όρια της θητείας του.
Ο στόχος είναι πολύ συγκεκριμένος. Kαταδίκη ακόμη και φυλάκιση του Ιμάμογλου, αλλά και στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων. Γι’ αυτό και οι κατηγορίες που αντιμετωπίζει ο Δήμαρχος Κωνσταντινούπολης είναι πολλές και βαρύτατες και δεν έχουν να κάνουν μόνο με διαφθορά αλλά και με τρομοκρατία.
Ο Ερντογάν ελπίζει ότι η δικαιοσύνη θα κάνει το έργο της και θα καθυστερήσει αρκετά τον Ιμάμογλου ώστε να μην μπορεί να θέσει υποψηφιότητα για την προεδρία καθώς δεν υπάρχει άλλος υπολογίσιμος αντίπαλος τη δεδομένη χρονική συγκυρία. Φυσικά ο Ιμάμογλου δεν θα μείνει άπραγος οδηγώντας σε μία μακρά διαμάχη για το πολιτικό μέλλον της Τουρκίας.
Ο Ιμάμογλου εκτιμάται εδώ και χρόνια – βάσει και των δημοσκοπήσεων αλλά και των εκλογικών αποτελεσμάτων – πως είναι ο μοναδικός πολιτικός που μπορεί στην πραγματικότητα να ρίξει από την εξουσία τον Τούρκο πρόεδρο.
Χωρίς αμφιβολία ο Εκρέμ Ιμάμογλου αποτελεί την μεγαλύτερη απειλή για τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν πως οι διώξεις σε βάρος του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης είναι μια απόδειξη ότι ο Τούρκος πρόεδρος πιστεύει – και ο ίδιος – πως δεν μπορεί να τον κερδίσει.
Ευκαιρία στον Ερντογάν η επάνοδος του Τραμπ
Γιατί όμως ήρθε τώρα η κορύφωση μέσω της σύλληψης, ειδικά στην περίπτωση του Ιμάμογλου; Αν στρέψει κανείς το βλέμμα του στη διεθνή σκηνή και τη διπλωματική «σκακιέρα« ο Ενττογάν φαίνεται να τυγχάνει ευνοϊκής μεταχείρισης.
Η δεύτερη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ έχει αλλάξει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο ολόκληρος ο πλανήτης κινείται και αντιμετωπίζει τόσο τα εσωτερικά όσο και τα παγκόσμια ανοιχτά ζητήματα.
Η Τουρκία και ο ίδιος ο Ερντογάν έχει σήμερα μία τρανή ευκαιρία να γιγαντωθεί πολυεπίπεδα. Δεν υπάρχει κυριολεκτικά ανοιχτό πολεμικό ή οικονομικό ζήτημα παγκόσμιας εμβέλειας, στο οποίο η Άγκυρα δεν έχει ενεργό ρόλο και συμμετοχή.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία, η τεράστια επιρροή στην υπό διαμόρφωση κατάσταση στη Συρία, αλλά και οι διαχρονικά καλές σχέσεις με τον Ντόναλντ Τραμπ είναι κάποια από όσα έχουν κατά κόρον γραφτεί και αναλυθεί. Ειδικά όμως η επιστροφή Τραμπ και οι αλλαγές που αυτή έχει φέρει και στην Ευρώπη δίνουν σήμερα προσωπικά στον Ερντογάν την ευχέρεια να «τρέξει» κατά δοκούν όλες τις υποθέσεις που προσωπικά τον απασχολούν.
