Το Κίεβο έχει πολλές φορές καταγγείλει τη Μόσχα για εγκλήματα πολέμου, από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος στην Ουκρανία, στις 24 Φεβρουαρίου 2022.
Η Ρωσία, η οποία έχει δηλώσει ότι δεν διεξάγει πόλεμο στην Ουκρανία αλλά μια «ειδική στρατιωτική επιχείρηση», αρνείται κατηγορηματικά κάθε αναφορά σε εγκλήματα πολέμου.
Όμως τώρα μια επιτροπή στην οποία συμμετέχουν Δυτικοί εμπειρογνώμονες που ειδικεύονται στην έρευνα εγκλημάτων πολέμου, ανακοίνωσε πως – σύμφωνα με αποδεικτικά στοιχεία που έχουν στην κατοχή τους – ένα δίκτυο τουλάχιστον 20 θαλάμων βασανιστηρίων στην πρόσφατα απελευθερωθείσα περιοχή της Χερσώνας είχε «σχεδιασθεί και χρηματοδοτούνταν απευθείας από το ρωσικό κράτος».
Η Κινητή Ομάδα Δικαιοσύνης, η οποία χρηματοδοτείται από τη Βρετανία, την ΕΕ και τις Ηνωμένες Πολιτείες, συνεργάζεται με Ουκρανούς εισαγγελείς για εγκλήματα πολέμου σε όλη την Ουκρανία και στη Χερσώνα από τότε που η περιοχή αυτή ανακτήθηκε από τις ρωσικές δυνάμεις τον Νοέμβριο μετά από οκτώ και πλέον μήνες κατοχής.
Η ομάδα αυτή συστάθηκε τον Μάιο του 2022 από την εταιρεία ανθρωπιστικού δικαίου Global Rights Compliance και υποστηρίζεται από διεθνείς εμπειρογνώμονες και υποστηρίζει το Γραφείο του Γενικού Εισαγγελέα της Ουκρανίας καθώς εξετάζει περισσότερες από 71.000 αναφορές για εγκλήματα πολέμου σε εθνικό επίπεδο από την έναρξη της ρωσικής εισβολής.
Υπενθυμίζεται πως το πρακτορείο Reuters είχε αναφερθεί στην κλίμακα των θαλάμων βασανιστηρίων στη Χερσώνα τον Ιανουάριο, όταν οι ουκρανικές αρχές ανακοίνωσαν ότι περίπου 200 άνθρωποι φέρεται να έχουν βασανιστεί σε 10 τοποθεσίες. Επιζώντες είχαν δηλώσει στο Reuters ότι βασανίστηκαν, με διάφορους τρόπους που συμπεριλάμβαναν ηλεκτροσόκ και τεχνικές πνιγμού.
«Νέα στοιχεία που συνελέγησαν από την πρόσφατα απελευθερωθείσα Χερσώνα αποκαλύπτουν ότι οι θάλαμοι βασανιστηρίων σχεδιάστηκαν και χρηματοδοτήθηκαν απευθείας από το ρωσικό κράτος», ανέφερε σε ανακοίνωσή της η ομάδα, που συστάθηκε από τον Βρετανό δικηγόρο Γουέιν Τζόρντας.
Μάρτυρες περιέγραψαν τη χρήση βασανιστηρίων με ηλεκτροσόκ και με νερό από τις ρωσικές δυνάμεις. Τουλάχιστον 1.000 επιζώντες από τους θαλάμους βασανιστηρίων έχουν καταθέσει στοιχεία στους ερευνητές και περισσότεροι από 400 άνθρωποι έχουν δηλωθεί ως αγνοούμενοι από τη Χερσώνα, αναφέρεται στην ανακοίνωση της ομάδας.
Η χρηματοδότηση ενός δικτύου εγκαταστάσεων βασανιστηρίων αποτελούσε μέρος ενός ρωσικού κρατικού σχεδίου για την «υποταγή, επαναδιαπαιδαγώγηση ή θανάτωση ουκρανών πολιτικών ηγετών και απλών αντιφρονούντων», ανέφερε η ομάδα στην ανακοίνωσή της.
Τα κέντρα βασανιστηρίων λειτουργούσαν από διάφορες ρωσικές υπηρεσίες ασφαλείας, συμπεριλαμβανομένων της ρωσικής Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Ασφαλείας (FSB), της τοπικής FSB της Χερσώνας και της ρωσικής υπηρεσίας φυλακών, αναφέρεται στην ανακοίνωση.
Το Reuters δεν ήταν σε θέση να επαληθεύσει τους ισχυρισμούς, ενώ το γραφείο Τύπου του Κρεμλίνου δεν απάντησε σε αίτημα να σχολιάσει το θέμα.