Από την πρώτη φορά που άκουσε για "πνευμονίες" στην Κίνα, μέχρι τη μέρα που με δάκρυα είδε το πρώτο εμβόλιο να "γεννιέται". Η "αρχιτέκτονας" του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης εξηγεί πώς δημιουργήθηκε η μεγαλύτερη ελπίδα σε όλο τον κόσμο για να μπει τέλος στον εφιάλτη!
Τον Απρίλιο του 2020, τα παιδιά της Sarah Gilbert, 21 ετών τρίδυμα και όλα με σπουδές στην βιοχημεία, αποφάσισαν να πάρουν μέρος σε μια δοκιμή για πειραματικό εμβόλιο ενάντια στον κορονοϊό.
Ήταν το εμβόλιο της μητέρας τους, η οποία ηγείται της ομάδας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης που το ανέπτυξε και πλέον έχει “γεννήσει” ελπίδες σε όλο τον κόσμο μετά και τις τελευταίες ανακοινώσεις.
Η Sarah Gilbert εργάζεται… όλη μέρα -όπως φαντάζεται κανείς- αλλά δεν ανησύχησε στιγμή για τα παιδιά της, γνωρίζοντας τα πρωτόκολλα ασφαλείας που ακολουθούνται, ειδικά από έναν τέτοιο “γίγαντα” της έρευνας.
Τον ίδιο μήνα, το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης έκλεισε συμφωνία με έναν άλλο “γίγαντα” -της παγκόσμιας φαρμακοβιομηχανίας- την AstraZeneca σε ό, τι αφορά την παραγωγή και διανομή του εμβολίου, αλλά και αμέτρητες δοκιμές σε όλο τον κόσμο.
Click4more: Κορονοϊός: Μικρή διασπορά, λίγα κρούσματα και ελπίδα! Πού εντοπίστηκαν τα 11 νέα
Η AstraZeneca συμφώνησε να πουλήσει το εμβόλιο σε μια βάση μη κερδοσκοπική κατά την διάρκεια της κρίσης αν αποδειχθεί αποτελεσματικό και έχει ήδη κάνει πολλαπλές συμφωνίες με κατασκευαστές για την παραγωγή περισσότερων από 2 δισεκατομμυρίων δόσεων.
Η Sarah Gilbert είναι εδώ και καιρό στο “στόχαστρο” των media στην Βρετανία, κάτι που βλέπει περισσότερο ως αντιπερισπασμό, παρά ως κάτι θετικό. Εδώ και πάνω από δύο δεκαετίες εργάζεται “ανώνυμα” για την παραγωγή αμέτρητων εμβολίων και πλέον ηγείται ενός από τους πιο υψηλού προφίλ υποψηφίους στην μάχη κατά του κορονοϊού. Της ομάδας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, η οποία βρίσκεται στην τρίτη φάση -την τελική- των δοκιμών που γίνονται για το εμβόλιο σε Βραζιλία, Νότια Αφρική, Βρετανία και σύντομα στις ΗΠΑ.
Η Οξφόρδη βρίσκεται… έτη φωτός μπροστά από τους ανταγωνιστές για το εμβόλιο!
Στα τέλη Απριλίου κι ενώ είχε «στριμώξει» μια διαδικασία που συνήθως διαρκεί περίπου πέντε χρόνια σε λιγότερο από τέσσερις μήνες (!), η Sarah Gilbert και η ομάδα της ξεκίνησαν μια δοκιμή σε 1.100 ανθρώπους.
Είναι τέτοιο το προβάδισμα της συγκεκριμένης “υποψηφιότητας” που πιθανώς θα έχει ολοκληρώσει την εκτενέστατη δοκιμή εμβολιασμού (σ.σ. 10.000 ανθρώπων) πριν οι υπόλοιποι υποψήφιοι να μπορούν να ξεκινήσουν καν τις δοκιμές σε τόσο μεγάλη κλίμακα, είπε μια εκπρόσωπος της βρετανικής κυβέρνησης σε μια ακροαματική επιτροπή στις αρχές Ιουλίου.
Click4more: Κίνα: “Ασφαλές” εμβόλιο για τον κορονοϊό – Προκαλεί “ανοσοαπόκριση”
Η ίδια η Gilbert εμφανίζεται εξαιρετικά αισιόδοξη, λέγοντας πως το συγκεκριμένο εμβόλιο έχει 80% πιθανότητα να είναι αποτελεσματικό στο να εμποδίζει τον κορονοϊό να αναπτυχθεί σε ανθρώπους οι οποίοι εκτέθηκαν απέναντί του.
Στα 58 της χρόνια, ξυπνά στις 04:00 τα χαράματα, εργάζεται για κάποιες ώρες από το σπίτι και μετά παίρνει το ποδήλατό της για την δουλειά, όπου εργάζεται μέχρι το βράδυ. Η ομάδα της Οξφόρδης, μερικά μόλις άτομα τον Γενάρη του 2019, πλέον αποτελείται από περίπου 250.
“Δούρειος Ίππος”: Βήμα – βήμα πώς θα “εξολοθρεύσουν” τον κορονοϊό
Το συγκεκριμένο εμβόλιο έχει σχεδιαστεί με μια τέτοια τεχνολογία, ώστε να επιταχυνθεί η διαδικασία της “απενεργοποίησης” του κορονοϊού με τα “δικά του μέσα”, δηλαδή με στοιχεία του ίδιου του ιού, αλλά πολύ πιο σύντομα. Ουσιαστικά χρησιμοποιεί έναν “άκακο” ιό σαν “Δούρειο Ίππο” που μεταφέρει το γενετικό υλικό του παθογόνου ιού στα κύτταρα για να πετύχει ανοσία.
Στην περίπτωση του κορονοϊού, η Gilbert πήρε έναν “κοινό” ιό γρίπης από χιμπατζήδες και εισήγαγε υλικό από την επιφάνεια της γενετικής “δομής” της πρωτεΐνης του κορονοϊού, για να “ξεγελάσει” το ανοσοποιητικό σύστημα και τελικά να εξολοθρεύσει τον ιό!
Η προσέγγιση αυτή είναι παρόμοια με την τεχνική που εφάρμοσε η κινεζική εταιρεία CanSino Biologics, της οποίας το εμβόλιο βρίσκεται τώρα στην Φάση 2 των δοκιμών σε ανθρώπους. Η διαφορά ανάμεσα στις δύο προσπάθειες είναι μικρή, αλλά ίσως καίριας σημασίας: Η CanSino Biologics χρησιμοποιεί την γενετική “δομή” ενός ανθρώπινου ιού από τον οποίο πολλοί άνθρωποι έχουν ήδη μολυνθεί. Οι έρευνες έδειξαν πως οι άνθρωποι που είχαν ήδη αντισώματα για τον συγκεκριμένο ιό “εξουδετέρωσαν” το εμβόλιο πριν προλάβει να δημιουργήσει μια απάντηση στον κορονοϊό.
Ο “Δούρειος Ίππος” καταστράφηκε πριν τα… στρατεύματα προλάβουν να επιτεθούν
Παρόλα αυτά, ένα επιτυχημένο εμβόλιο πιθανώς δεν θα είναι 100% αποτελεσματικό, ασχέτως του ποιος θα κερδίσει την “μάχη” για να το βρει. Και η επιτυχία θα έχει πολλούς “ορισμούς”.
Η Gilbert, όταν άκουσε πρώτη φορά για τα περιστατικά πνευμονίας στην Κίνα μετά την Πρωτοχρονιά του 2020, δεν ήταν σίγουρη για το πόσο γρήγορα θα γινόταν η εξάπλωση. “Δεν ξέραμε στην αρχή τι είναι. Μιλούσα με συναδέλφους και σκεφτόμουν ότι όταν βγει η αλληλουχία, θα κάνουμε κάτι. Θα κάνουμε τεστ σε ποντίκια, θα δείξουμε τι μπορούμε να κάνουμε”. Όταν στις 10 Ιανουαρίου οι Κινέζοι επιστήμονες δημοσιοποίησαν την γενετική αλληλουχία του νέου κορονοϊού, η ίδια “έπιασε δουλειά”.
Το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης είχε ένα ασυνήθιστο πλεονέκτημα για Πανεπιστημιακό Ίδρυμα: Τις δικές του εγκαταστάσεις παραγωγής εμβολίων, όπου μπορούσαν γρήγορα να “κατασκευάσουν” ένα εμβόλιο για την πρώτη φάση των δοκιμών σε ανθρώπους.
Στις 17 Φεβρουαρίου του 2020, η ομάδα της ξεκίνησε τις δοκιμές σε ποντίκια με το εμβόλιο. Για να επιταχύνει την διαδικασία που κανονικά παίρνει μήνες, έκανε ταυτόχρονα πολλά βήματα. “Δεν χρειάζεται να σε γιατρέψει. Θέλουμε ένα εμβόλιο που να εμποδίζει τους ανθρώπους από το να πηγαίνουν στο νοσοκομείο και να πεθαίνουν. Αν μπορείς να το πετύχεις αυτό, πιστεύω πως οι άνθρωποι θα είναι πολύ χαρούμενοι”, λέει η Gilbert.
Φάκελος χρηματοδότηση – Η AstraZeneca και ο ελληνικής καταγωγής αντιπρόεδρος που έκαναν το εμβόλιο πραγματικότητα
Στις αρχές Απριλίου και μετά από… πολλά εμπόδια σε ό, τι αφορά την χρηματοδότηση της έρευνας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, ο ελληνικής καταγωγής επικεφαλής Έρευνας και Ανάπτυξης της AstraZeneca, Mene Pangalos, άκουγε θετικές κριτικές για την συγκεκριμένη έρευνα.
Η εταιρεία αυτή δεν θεωρείται μεγάλος “παίκτης” στο κομμάτι των εμβολίων, όμως ο Pangalos θέλησε να μάθει περισσότερα. “Φαίνονταν ότι ήθελαν βοήθεια και τους κάλεσα ρωτώντας αν θέλουν να συνεργαστούν μαζί μας επειδή μπορούμε να βοηθήσουμε”, θυμάται.
Click4more: 53.619 νεκροί στην Ελλάδα φέτος – Η σύγκριση με πέρυσι και η «μαύρη» εβδομάδα
Ο ίδιος διαπραγματεύτηκε την συμφωνία με τους επικεφαλής της Οξφόρδης σε περίπου 10 μέρες με την Gilbert να εξηγεί αναλυτικά κάθε βήμα της διαδικασίας στις τηλεδιασκέψεις που γίνονταν. Τελικά η AstraZeneca συμφώνησε να είναι η υπεύθυνη για την παγκόσμια διανομή και κατασκευή του ελπιδοφόρου εμβολίου.
Μετά την επικύρωση της συμφωνίας το χρήμα… έρεε, καθώς το αφεντικό της AstraZeneca αποφάσισε να κάνει το εμβόλιο διαθέσιμο “μόνο για λίγα δολάρια” ανά δόση σε όλο τον κόσμο. Η Βρετανική κυβέρνηση έδωσε 65 εκατομμύρια λίρες για να επιταχυνθούν οι διαδικασίες και για να εξασφαλίσει 30 εκατομμύρια δόσεις για την χώρα μέχρι στον Σεπτέμβριο. Λίγες μέρες αργότερα, η AstraZeneca ανακοίνωσε συμφωνία – μαμούθ, ύψους 1,2 δισ. δολαρίων (!) με τις ΗΠΑ για 300 εκατομμύρια δόσεις του εμβολίου.
Μια επιπλέον συμφωνία με την Ινδία έχει ήδη ανακοινωθεί, ενώ η εταιρεία κάνει ό, τι μπορεί ώστε να ξεπεραστούν εμπόδια τυχόν καθυστερήσεων λόγω των μεταφορών του εμβολίου από χώρα σε χώρα στα σύνορα.
Τα υπόλοιπα είναι ιστορία…
Αγκαλιές και συγκίνηση στο πρώτο… γέμισμα των φιαλιδίων με το εμβόλιο!
Πάντως, το να γίνει παραγωγή εκατομμυρίων, αν όχι δισεκατομμυρίων δόσεων για το εμβόλιο αυτό, ίσως να είναι η μεγαλύτερη πρόκληση στην ιστορία της παγκόσμιας φαρμακευτικής βιομηχανίας.
Στις 4 Μαΐου του 2020, μετά από συνεχόμενες εβδομάδες “πυρετώδους” δουλειάς, η ομάδα της Gilbert έφτασε επιτέλους στο σημείο κατά το οποίο μπορούσε να ξεκινήσει να γεμίζει γυάλινα φιαλίδια με την δόση για το εμβόλιο. Η ίδια, μαζί με περίπου 25 άτομα από την ομάδα της, μαζεύτηκαν εκείνο το βράδυ, όταν ξεκίνησε αυτή η διαδικασία, με πολλά δάκρυα και πολλές αγκαλιές.
Δυο εβδομάδες μετά κι αφού έγιναν ενδελεχείς έλεγχοι, η πρώτη αποστολή των παρτίδων με το εμβόλιο έφτασε στην Οξφόρδη, σε κουτιά ελεγχόμενης θερμοκρασίας. Στα τέλη Μαΐου, ξεκίνησε η αποστολή των δόσεων σε ανθρώπους άνω των 55 ετών, για να εξακριβωθεί αν υπάρχουν παρεκκλίσεις στις “απαντήσεις” του ανοσοποιητικού των ανθρώπων που πήραν το εμβόλιο.
Το κατά πόσο το εμβόλιο “λειτουργεί” σε τέτοιας κλίμακας δείγμα ανθρώπων, είναι το “κλειδί” στο οποίο το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης -και μαζί του ολόκληρος ο κόσμος- στηρίζει τις ελπίδες του για την πολυπόθητη νίκη απέναντι στον κορονοϊό.
Οι εξελίξεις είναι μπροστά…
Πηγή: bloomberg.com
Φωτογραφίες αρχείου: Reuters.