Η ενέργεια ήταν – ίσως – το σημαντικότερο θέμα που ζήτησαν οι ηγέτες της ΕΕ στην Άτυπη Σύνοδο Κορυφής στην Πράγα, καθώς η ενεργειακή κρίση που έχει προκληθεί από τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις κυρώσεις στη Ρωσία, έχουν φέρει στο προσκήνιο προβλήματα τροφοδότησης και ανεπάρκειας.
Ειδικότερα, η υποστήριξη των χωρών μελών της ΕΕ στην από κοινού αγορά ενέργειας αυξάνεται, όπως δήλωσε σήμερα (7.10.2022) ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ μετά τη λήξη της άτυπης συνόδου των Ευρωπαίων ηγετών στην Πράγα.
«Εδώ και πολλούς μήνες, εργαζόμαστε για να διασφαλίσουμε ότι τα αποθέματα θα είναι όσο πιο πλήρη γίνεται», υπενθύμισε ο Μισέλ και πρόσθεσε ότι «πριν από το καλοκαίρι, είπαμε ότι χρειάζεται να οργανώσουμε την προμήθεια ενεργειακών προϊόντων. Επανήλθαμε σήμερα στο θέμα αυτό και υπάρχει αυξημένη στήριξη στην ιδέα αυτή».
Από τη μεριά της, η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα προσπαθήσει να βρει περισσότερη χρηματοδότηση για να βοηθήσει τα κράτη μέλη να απαλλαγούν τα ίδια από την εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα.
«Θα εξετάσουμε μια πρόσθετη χρηματοδότηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο ώστε όλα τα κράτη μέλη να έχουν την ίδια ευκαιρία να επενδύσουν στη μετάβαση», δήλωσε η φον ντερ Λάιεν στη συνέντευξη Τύπου μετά την Άτυπη Σύνοδο Κορυφής στην Πράγα.
Αισιοδοξία από τις υπόλοιπες χώρες – «Η ενέργεια κινείται»
«Πολύ πιο αισιόδοξος» ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα καταφέρουν να βρουν μια λύση για την ενεργειακή κρίση, δήλωσε ο πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, όμως προειδοποίησε ότι ο μεθεπόμενος χειμώνας θα είναι ακόμη σκληρότερος από αυτόν που έρχεται τώρα για τους Ευρωπαίους, σε ό,τι αφορά τον εφοδιασμό σε φυσικό αέριο.
Ο Μακρόν είπε ότι η Ευρώπη θα εντείνει τις συνομιλίες της με τους προμηθευτές αερίου και θα συντονίσει τις ενέργειές της με τις μεγάλες ασιατικές χώρες για τις αγορές αερίου, ενώ ταυτόχρονα θα εφαρμόσει μηχανισμούς για να διασφαλίσει την αλληλεγγύη μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών όσον αφορά τις αγορές ενεργειακών προϊόντων.
Οι ηγέτες των χωρών μελών αποφάσισαν, όπως είπε, να εφαρμόσουν «μηχανισμούς» ώστε να αντιμετωπίσουν όλοι μαζί την εκτόξευση της τιμής της ενέργειας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή «θα εργαστεί και θα λάβει πολύ συγκεκριμένες αποφάσεις εντός των επομένων ημερών και εβδομάδων», μέχρι τη σύνοδο κορυφής της 20ής-21ης Οκτωβρίου, είπε στους δημοσιογράφους.
Για το σχέδιο κατασκευής του αγωγού φυσικού αερίου MidCat που θα ενώνει τη Γαλλία με την Ισπανία περνώντας από τα Πυρηναία, ο Μακρόν είπε ότι θα συναντηθεί την επόμενη εβδομάδα με τους πρωθυπουργούς της Ισπανίας και της Πορτογαλίας για να το συζητήσουν και να καταλήξουν σε μια «ρεαλιστική λύση». Ο Γάλλος πρόεδρος είχε αρχικά ταχθεί κατά του σχεδίου αυτού, το οποίο όμως στηρίζεται από τη Γερμανία ως εναλλακτική λύση για την προμήθεια αερίου μετά τη διακοπή των παραδόσεων από τη Ρωσία.
Σχολιάζοντας το πιθανό σαμποτάζ στους αγωγούς Nord Stream 1 και 2, ο Μακρόν είπε ότι οι ηγέτες των σκανδιναβικών χωρών είπαν στους Ευρωπαίους ομολόγους τους ότι προς το παρόν είναι αδύνατον να υποδείξουν ποιος ευθύνεται για τις επιθέσεις αυτές. Τόνισε ότι οι γαλλικές υποδομές, όπως οι αγωγοί, τα καλώδια και οι δορυφόροι είναι «τρωτά σημεία» και χρειάζεται να ενισχυθεί η ασφάλειά τους, με φόντο τις σημερινές γεωπολιτικές εντάσεις.
«Σε ό,τι αφορά την ενέργεια, τα πράγματα κινούνται. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρουσιάσει στην Ευρωπαϊκή Σύνοδο της 20ης Οκτωβρίου, πρόταση στην οποία θα περιέχονται τρία στοιχεία: η καταβολή προσπάθειας με στόχο την μείωση των τιμών, η εισαγωγή ενός στοιχείου αλληλεγγύης στον όλο μηχανισμό και η έναρξη της διαδικασίας μεταρρύθμιση της αγοράς της ενέργειας», υπογράμμισε από τη μεριά του ο Μάριο Ντράγκι.
Ερωτηθείς σχετικά με την ανάγκη να υιοθετηθεί ένα εργαλείο το οποίο να επιτρέπει την δημιουργία κοινού ευρωπαϊκού χρέους, για την αντιμετώπιση του κόστους της ενεργειακής κρίσης, απάντησε ότι «συμμερίζομαι την πρόταση που έκαναν ο Τζεντιλόνι και Μπρετόν. Και εγώ είχα κάνει παρόμοια πρόταση πριν πέντε μήνες, είναι μια λογική πρόταση, ιδίως μετά την απόφαση της Γερμανίας. Πρέπει για να τεθούν στο ίδιο επίπεδο όλες οι χώρες, τόσο εκείνες με δημοσιονομικό περιθώριο, όσο και εκείνες που δεν το διαθέτουν».
Σολτς: Ξεκαθαρίστηκαν οι ”παρεξηγήσεις” γύρω από το σχέδιο ύψους 200 δισεκ. ευρώ
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες ξεκαθάρισαν τις «παρεξηγήσεις» γύρω από το σχέδιο των 200 δισεκατομμυρίων ευρώ που σκοπεύει να δαπανήσει το Βερολίνο για να ελαχιστοποιήσει τις επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης, υποστήριξε σήμερα ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς, αφού η Πολωνία και άλλες χώρες επέκριναν τα μέτρα της Γερμανίας, χαρακτηρίζοντάς τα «άδικα».
«Χρησιμοποίησα αυτήν την ευκαιρία για να εξηγήσω τη δέσμη μέτρων στους ομολόγους μου και να την θέσω στο ευρωπαϊκό πλαίσιο», είπε ο Σολτς στους δημοσιογράφους, μετά την ολοκλήρωση της άτυπης συνόδου των ηγετών της ΕΕ στην Πράγα. «Ήταν σημαντικό και ασφαλώς συνέβαλε στο ξεκαθάρισμα των παρεξηγήσεων», πρόσθεσε. «Με τις αποφάσεις μας, κινούμαστε εντός του ίδιου πλαισίου» με όσα κάνουν και άλλες χώρες, επέμεινε. Αυτό που κάνει η Γερμανία είναι σωστό, «είμαστε οικονομικά ισχυροί και μπορούμε να το κάνουμε», συνέχισε, λέγοντας ότι άλλες χώρες, όπως η Ιταλία, η Γαλλία, η Ισπανία και η Ολλανδία έχουν παρόμοια προγράμματα.
«Είμαι βέβαιος ότι όλοι ξέρουν πως τέτοια μέτρα είναι αναγκαία και θα έπρεπε να ληφθούν παντού», τόνισε εξάλλου ο Γερμανός καγκελάριος. Σχολίασε επίσης ότι μεγάλο μέρος των χρημάτων του Ταμείου Ανάκαμψης δεν έχει δαπανηθεί και «θα πρέπει να εξετάσουμε ποιες επιλογές έχουμε».
Αναφερόμενος στο πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου, είπε ότι είναι σημαντικό να πέσουν οι τιμές και «μόνο από κοινού θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε αυτό το πρόβλημα». Επισήμανε επίσης ότι η Ευρώπη χρειάζεται μακροχρόνιες συμβάσεις με πολλούς, διαφορετικούς προμηθευτές. «Όλοι συμφωνούμε ότι η τιμή του αερίου είναι υπερβολικά υψηλή» και θα πρέπει οι Βρυξέλλες να συζητήσουν με τη Νορβηγία, τις ΗΠΑ και άλλες προμηθεύτριες χώρες για το πώς θα μειωθεί, πρόσθεσε.
Για τον πόλεμο στην Ουκρανία, ο καγκελάριος Σολτς είπε ότι η Γερμανία «θα κάνει μια σημαντική συμβολή» στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα εκπαίδευσης των Ουκρανών στρατιωτών. Στη σύνοδο της 25ης Οκτωβρίου στο Βερολίνο θα συζητηθούν μέτρα για το πώς θα μπορούσε να στηριχθεί η Ουκρανία, για την ανοικοδόμηση της οποίας μεταπολεμικά θα χρειαστεί «μια γενιά», όπως είπε.
Προειδοποίησε επίσης κατά της χρήσης πυρηνικών όπλων, την οποία χαρακτήρισε «απαράδεκτη», ενώ θέλησε να στείλει και ένα σαφές μήνυμα στη Ρωσία: «οι ευρωπαϊκές χώρες στέκουν αταλάντευτες στο πλευρό της Ουκρανίας. Θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε την Ουκρανία στην υπεράσπιση της εθνικής κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητάς της», τόνισε, επαναλαμβάνοντας ότι η Ευρώπη δεν θα αναγνωρίσει ποτέ τις «παράνομες προσαρτήσεις» ουκρανικών εδαφών μετά τα αμφιλεγόμενα δημοψηφίσματα, τον περασμένο μήνα. «Για εμάς, αυτά τα ψευδοδημοψηφίσματα είναι ως μη γενόμενα», είπε.
Αποσύνδεση τιμών φυσικού αερίου και ηλεκτρικού ρεύματος
Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό της Τσεχίας, Πετρ Φιάλα, οι Ευρωπαίοι ηγέτες συζήτησαν και την αποσύνδεση της τιμής του φυσικού αερίου από τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας καθώς και την απελευθέρωση επιπρόσθετων δικαιωμάτων εκπομπής άνθρακα.
«Συζητήσαμε ανοιχτά την πρόταση της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για αποσύνδεση της τιμής του φυσικού αερίου από την τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας», είπε, στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε ο Φιάλα, η χώρα του οποίου ασκεί αυτό το εξάμηνο την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ.
«Συζητήσαμε επίσης για την απελευθέρωση πρόσθετων δικαιωμάτων εκπομπής (άνθρακα) από το αποθεματικό για τη σταθερότητα της αγοράς (ΑΣΑ – μηχανισμός για την αυτόματη προσαρμογή της ετήσιας ποσότητας δικαιωμάτων που πλειστηριάζονται στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας εκπομπών της ΕΕ) προκειμένου να μειωθεί η τιμή τους, καθώς επίσης και άλλα πιθανά μέτρα».
Παράλληλα, ο πρωθυπουργός της Σλοβακίας, Έντουαρντ Χέγκερ, δήλωσε ότι η ΕΕ θα πρέπει να ξεκινήσει τις από κοινού αγορές φυσικού αερίου μετά την επερχόμενη χειμερινή περίοδο θέρμανσης, καθώς τότε οι αποθήκες θα είναι άδειες.
Ο Χέγκερ επισήμανε ότι το πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου θα πρέπει να καθοριστεί με τρόπο ώστε να μην απειλούνται οι παραδόσεις.
