Ο Πιέτρο Μπαρτόλο βασανίζεται από τον θάνατο και τη δυστυχία με την οποία έρχεται αντιμέτωπος καθημερινά εκεί που είναι το σπίτι του, στην Λαμπεντούζα, το ιταλικό νησί που βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της μεταναστευτικής κρίσης που αντιμετωπίζει η Ευρώπη. Με σταθερή φωνή γεμάτη θέρμη εξηγεί ότι αποφάσισε να κατέβει υποψήφιος στις Ευρωεκλογές αυτήν την εβδομάδα σε μια προσπάθεια να αντισταθμίσει το αυξανόμενο αντιμεταναστευτικό αίσθημα στην Ιταλία.
Ως γιατρός χωριού για σχεδόν 30 χρόνια στο προκεχωρημένο αυτό φυλάκιο της Ιταλίας, θα μπορούσε να περιγραφεί ως “σκοπός” της μεταναστευτικής κρίσης στην Ευρώπη.
Ο 63χρονος επιδιώκει να μετακινηθεί στις Βρυξέλλες και το Στρασβούργο αφού εξασφαλίσει μια θέση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με το κεντροαριστερό Δημοκρατικό Κόμμα (PD), το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης στην Ιταλία.
“Παίρνω θέση και το κάνω ευχαρίστως, επειδή θέλω έναν πιο ανθρώπινο κόσμο, μια πιο ανθρώπινη Ευρώπη. Άλλωστε αν χάσουμε αυτές τις αξίες τι θα απομείνει από μας; Τίποτα”, δηλώνει στο Γερμανικό Πρακτορείο.
Ως πρώτος τόπος αποβίβασης για δεκάδες χιλιάδες μετανάστες που έρχονται με πλωτά μέσα από τη βόρεια Αφρική, η Λαμπεντούζα είναι γνωστή ως “Η πύλη για την Ευρώπη” και ο Μπαρτόλο έχει δει από πρώτο χέρι τον πόνο των ανθρώπων που έκαναν το επικίνδυνο αυτό ταξίδι –και τα πτώματα αυτών που δεν τα κατάφεραν.
“Βεβαίως κάποιοι από αυτούς που φτάνουν είναι υγιείς, αλλά κάποιοι άλλοι βρίσκονται ίσως σε χειρότερη κατάσταση απ’ ό,τι ήταν οι κρατούμενοι στο Άουσβιτς. Έχω δει πολλούς από αυτούς, όπως έχω δει πολλούς νεκρούς, ίσως πάρα πολλούς”, λέει.
Ο Μπαρτόλο έζησε την επόμενη μέρα του ναυαγίου της 3ης Οκτωβρίου του 2013 με τους 370 νεκρούς κοντά στην ακτή της Λαμπεντούζα. Αυτό ήταν εκείνη την εποχή το πιο πολύνεκρο δυστύχημα στη θάλασσα στην πρόσφατη ευρωπαϊκή ιστορία.
“Είδα δεκάδες και δεκάδες (νεκρούς). Αφήστε τους ενήλικες, αφήστε τις γυναίκες, όταν όμως βλέπεις νεκρά παιδιά, αν έχεις ένα ίχνος συνείδησης, ένα ίχνος ανθρωπιάς είναι που…”, λέει και σπάει η φωνή του.
Ο ήρωας γιατρός που κατεβαίνει στις ευρεκλογές
“Δεν μπορείτε να φανταστείτε πόσους εφιάλτες βλέπω”, συνεχίζει. “Κάποιοι μου λένε ότι θα έπρεπε να το έχω συνηθίσει να βλέπω όλα αυτά τα πτώματα, αλλά αυτό δεν αληθεύει, κάθε φορά αισθάνομαι χειρότερα”.
Ο Μπαρτόλο έχει γράψει δύο βιβλία και αποτελεί κεντρική φιγούρα του “Fuocoammare” (Φωτιά Στη Θάλασσα), του ιταλικού ντοκιμαντέρ για την Λαμπεντούζα που κέρδισε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου πριν από τρία χρόνια.
Η υποψηφιότητά του στις Ευρωεκλογές αποτελεί ένα αντιστάθμισμα στην ώθηση ολοένα και πιο σκληρών πολιτικών έναντι των μεταναστών από τον ακροδεξιό υπουργό Εσωτερικών της Ιταλίας Ματέο Σαλβίνι.
Στη συζήτηση μαζί του, που ξεπέρασε το μισάωρο, σε ένα καφέ κοντά στο ιταλικό κοινοβούλιο, ο γιατρός των ήπιων τόνων δεν αναφέρει ποτέ ευθέως τον Σαλβίνι. Ωστόσο είναι σαφές τι πιστεύει γι’αυτόν.
“Κινδυνεύουν πραγματικά η δημοκρατία και το Σύνταγμά μας”, λέει.
Αυτό που τον εξοργίζει πραγματικά είναι οι πληροφορίες για τα σχέδια να επιβληθούν πρόστιμα χιλιάδων ευρώ στα πλοία φιλανθρωπικών οργανώσεων που διασώζουν και μεταφέρουν μετανάστες στην Ιταλία, αντί να τους πάνε πίσω στη Λιβύη.
Θα πρέπει οι ψαράδες στην Λαμπεντούζα “να ελέγχουν πόσα χρήματα έχουν στην τράπεζα για να δουν αν έχουν την οικονομική δυνατότητα να μαζέψουν ανθρώπους από πλεούμενα που συναντούν με μετανάστες που κινδυνεύουν;”
“Το θεωρώ κάτι που ξεπερνάει τη φαντασία”, καταγγέλλει.
“Πυρά” στον Σαλβίνι
Επίσης την ώρα που ο Σαλβίνι μιλάει για την υπεράσπιση της Ιταλίας και της Ευρώπης από μια “εισβολή” μεταναστών, ο Μπαρτόλο υπερασπίζεται με θέρμη τα ανοιχτά σύνορα και για αυτούς που χαρακτηρίζονται οικονομικοί μετανάστες.
“Θα πρέπει να καλωσορίζουμε τους πάντες, από τους πτυχιούχους πανεπιστημίων ως αυτούς που λιμοκτονούν, γιατί δεν υπάρχουν πολίτες πρώτης κατηγορίας και δεύτερης κατηγορίας”, σημειώνει.
Αυτό όμως με το οποίο χάνει την υπομονή του είναι τα αντιμεταναστευτικά “ψέματα, ψέματα και πάλι ψέματα”, όπως οι υπαινιγμοί ότι οι μετανάστες είναι τρομοκράτες, φέρνουν μολυσματικές ασθένειες ή κλέβουν τις δουλειές από τους ντόπιους.
“Αν τα βάλει κανείς όλα αυτά μαζί, τι βγαίνει; Ένα μείγμα φόβου και μίσους που οδηγεί τους ανθρώπους σε αυτές τις πράξεις ξενοφοβίας και ρατσισμού για τις οποίες διαβάζουμε”, υπογραμμίζει.
Ο ίδιος είναι πεπεισμένος ωστόσο ότι οι άνθρωποι “δεν είναι κακοί”, αλλά μάλλον είναι θύματα παραπληροφόρησης για τους μετανάστες και αντιπαρέρχεται απειλές, όπως “πρέπει να πεθάνεις”, που δέχεται από κάποιους που τον μισούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Σε αυτούς απαντά: “Νομίζω ότι συμπεριφέρομαι ως άνθρωπος και ως γιατρός και μπορώ να περπατώ με το κεφάλι μου ψηλά. Δεν είμαι βέβαιος ότι το ίδιο μπορούν να πουν και αυτοί οι άνθρωποι για τον εαυτό τους”.
