Υποψήφιος των Σοσιαλιστών για να διαδεχθεί το 2019 τον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ στην ηγεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο Ολλανδός Φρανς Τίμερμανς κρύβει πίσω από ένα πρόσχαρο χαμόγελο μια πολιτική φιλοδοξία που έρχεται σε αντίθεση με την απώλεια της επιρροής της πολιτικής οικογένειας στην οποία ανήκει.
Πρώην υπουργός Εξωτερικών, αυτός ο εγγονός ανθρακωρύχων που γεννήθηκε στο Μάαστριχτ στις 6 Μαΐου 1961 θεωρείται ένα από τα πιο λαμπρά μέλη της ομάδας του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ.
Πρώτος αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εμφανιζόταν ως ο ισχυρός άνδρας της «πολιτικής Επιτροπής» που ήθελε ο Λουξεμβούργιος.
Ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ ενίσχυσε την εντύπωση αυτή στη διάρκεια της ομιλίας του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατά την ανάληψη των καθηκόντων της ομάδας του στις 22 Οκτωβρίου 2014. «Ο πρόεδρος, είμαι εγώ, αλλά έχω αναθέσει ένα ικανό μέρος των εξουσιών μου στον αντιπρόεδρο. Ο Φρανς Τίμερμανς είναι το δεξί μου χέρι και ελπίζω ότι θα είναι επίσης και το αριστερό», είχε πει.
Όμως ο έμπιστος του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, ο Γερμανός χριστιανοδημοκράτης, Μάρτιν Σελμάιρ δεν το εννοούσε έτσι. Επικεφαλής του γραφείου του προέδρου, προαχθείς στη συνέχεια στη θέση του γενικού γραμματέα της Κομισιόν, πήρε το πάνω χέρι στην προετοιμασία των αποφάσεων έτσι ώστε ο πρόεδρος και το γραφείο του έχουν πάντα την τελευταία λέξη απέναντι στους Επιτρόπους.
Η “πραγματικότητα” των εξουσιών του Φρανς Τίμερμανς προκάλεσε γρήγορα πολλά ερωτηματικά. «Ειπώθηκαν και γράφτηκαν τα πάντα για μένα: ο Τίμερμανς δεν έχει τίποτα να κάνει, ο Τίμερμανς είναι ο υπεύθυνος για το άδειο κέλυφος», είχε πει κάπως πικρά σε συνέντευξή του στο Γαλλικό Πρακτορείο μερικούς μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του.
Εξηγούσε αυτή τη “μη ορατότητα” από τον νέο τρόπο λειτουργίας της ομάδας Γιούνκερ. «Είναι καινούριος και δεν είναι προφανής για τους Επιτρόπους», πρόσθετε.
Πέρασαν τέσσερα χρόνια. Ο λαμπρός πενηντάρης είναι σήμερα 57 ετών. Έχει παχύνει και τα γένια του έχουν γκριζάρει.
Θέλει να βγει στο “φως”
Υπεύθυνος για «τη βελτίωση και τον συντονισμό, τις σχέσεις ανάμεσα στους θεσμούς, το κράτος δικαίου και τον χάρτη των θεμελιωδών δικαιωμάτων», ο Φρανς Τίμερμανς υποφέρει που έχει μείνει στη σκιά.
Η εγκαρδιότητα και το μπρίο που έδειξε στη συνέντευξη Τύπου αυτός ο πολύγλωσσος διπλωμάτης δεν καταφέρνουν να κρύψουν μια κάποια δυσφορία, ομολογούν ιδιωτικά πολλά μέλη της Επιτροπής.
Ο διορισμός του Γάλλου Μισέλ Μπαρνιέ ως επικεφαλής των διαπραγματεύσεων για το Βrexit με το Λονδίνο βιώθηκε ως ταπείνωση, εξηγούν.
«Ο Τίμερμανς είναι αντιπρόεδρος της Επιτροπής. Έχει άλλα πράγματα να κάνει», είχε πει ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ στη βελγική εφημερίδα Soir.
Η διαφωνία δεν κράτησε πολύ. Ο Φρανς Τίμερμανς επέστρεψε στο προσκήνιο με την υποστήριξη του Γιούνκερ προκειμένου να καταγγείλει τις παραβιάσεις του κράτους δικαίου στην Πολωνία, στην Ουγγαρία και στη Ρουμανία. Προκάλεσε την έναρξη της διαδικασίας που προβλέπεται από το άρθρο 7 της Συνθήκης για την τιμωρία των παραβιάσεων των αξιών της ΕΕ.
Όμως η δράση του αναχαιτίστηκε γρήγορα από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, την ευρωπαϊκή δεξιά, που αγωνιούσε να φροντίσει έναν από τους δικούς της, τον Ούγγρο πρωθυπουργό Βίκτορ Ορμπάν, ο οποίος θεωρείται «το τρομερό παιδί της οικογένειας».
‘Έτσι, ο Φρανς Τίμερμανς ξεκίνησε την εκστρατεία για να διαδεχθεί τον πρόεδρό του μετά τις ευρωεκλογές του Μαΐου και να υπερασπιστεί το όραμά του για μια Ευρώπη που θα είναι πιο κοντά στους πολίτες. Καθολικός, πιστεύει στην Ευρώπη και θέλει να αντισταθεί στις προσπάθειες για μια υποχώρηση της ευρωπαϊκής ταυτότητας.
Η αποχώρηση του Σέφκοβιτς του ανοίγει “χώρο”
Η αποχώρηση του Σλοβάκου Μάρος Σέφκοβιτς, που είναι κι αυτός αντιπρόεδρος της Επιτροπής, του επέτρεψε να γίνει ο πρωταθλητής στη σοσιαλδημοκρατική οικογένεια χωρίς να δώσει μάχη. Όμως η φιλοδοξία του κινδυνεύει για μια ακόμη φορά να είναι αντίθετη με το ρεύμα. «Δεν έχει καμία πιθανότητα» να αναλάβει την ηγεσία της Επιτροπής, εκτιμούν οι σοσιαλδημοκράτες σύντροφοί του.
Οι προβολές για τις ευρωεκλογές του Μαΐου 2019 πιστώνουν το ΕΣΚ με 140 έδρες στο επόμενο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έναντι 183 για το ΕΛΚ, ενώ η πλειοψηφία για να εκλεγεί κάποιος υποψήφιος είναι 353 ψήφοι.
Το ευρωπαϊκό μέλλον προμηνύεται ακόμη περισσότερο αβέβαιο για τον Φρανς Τίμερμανς καθώς το κόμμα του, το PvdA, βρίσκεται στην αντιπολίτευση και ο φιλελεύθερος πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε δεν έχει κανένα λόγο να τον ξαναπροτείνει για μια νέα θητεία Επιτρόπου.