Σαν μια σχέση αγάπης και μίσους, θα μπορούσε κανείς να περιγράψει αυτή ανάμεσα στη Γαλλία με τη δημοφιλή κρυπτογραφημένη εφαρμογή ανταλλαγής μηνυμάτων Telegram.
Αν και ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν είναι φανατικός χρήστης της εφαρμογής και η κυβέρνησή του χορήγησε στον ιδρυτή και επικεφαλή της διαδικτυακής πλατφόρμας Telegram, Πάβελ Ντούροφ γαλλικό διαβατήριο, δεν ήταν αρκετό για να τον προστατεύσει από τη σύλληψη.
O Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, χρησιμοποιεί το Telegram από τις πρώτες ημέρες της πρώτης προεκλογικής του εκστρατείας. Σχεδόν μια δεκαετία αργότερα, η εφαρμογή εξακολουθεί να χρησιμοποιείται ευρέως τόσο από τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου όσο και από πολιτικούς αξιωματούχους όλων των κομμάτων, ιδίως στους κύκλους που τάσσονται υπέρ του Μακρόν.
Ωστόσο, η απροσδόκητη σύλληψη του Πάβελ Ντούροφ, του ρωσικής καταγωγής ιδρυτή και διευθύνοντα συμβούλου του Telegram κατά την άφιξή του στη Γαλλία το βράδυ του Σαββάτου (24.08.2024) προκάλεσε σωρεία αντιδράσεων από ένα ευρύ φάσμα πολιτών – από τον Έλον Μασκ μέχρι τον Ρώσο βουλευτή Αλεξέι Πουσκόφ.
Ο δεύτερος μάλιστα, μέσω του δικού καναλιού στο Telegram, αποκάλεσε τη Γαλλία μια «φιλελεύθερη δικτατορία που δεν ανέχεται όσους ευαγγελίζονται την ελευθερία».
Η γαλλική δικαιοσύνη κατηγορεί τον Ντουρόφ ότι έμεινε άπρακτος ενώ διαπράττονταν διάφορες παράνομες ενέργειες από συνδρομητές της πλατφόρμας του. Κατηγορείται ιδίως για έλλειψη ελέγχου και συνεργασίας με τις διωκτικές αρχές.
Και ενώ η γαλλική δικαιοσύνη αποφάσισε την παράταση της κράτησης Ντούροφ έως τουλάχιστον αύριο, Τετάρτη (28.08.2024), ο Εμανουέλ Μακρόν απέρριπτε τις αιτιάσεις αυτές υποστηρίζοντας πως η σύλληψη Ντούροφ «δεν είναι σε καμία περίπτωση πολιτική απόφαση.
Και συνέχισε: «Η Γαλλία είναι βαθιά ταγμένη στην ελευθερία έκφρασης και επικοινωνίας, την καινοτομία και στο πνεύμα επιχειρηματικότητας, και έτσι θα παραμείνει».
Σύμφωνα με Γάλλο δικαστικό αξιωματούχο που έχει γνώση της υπόθεσης αλλά δεν συμμετέχει σε αυτή, σύμφωνα με το Politico, το Telegram είχε προκαλέσει τη δυσφορία της Γαλλίας λόγω της απροθυμίας του να συνεργαστεί με τις Αρχές.
Πηγή φωτογραφίας: Reuters
«Τους τσάντισαν με την άρνησή τους να δώσουν απαντήσεις σε βρώμικους φακέλους», τόνισε ο αξιωματούχος που μίλησε σε καθεστώς ανωνυμίας.
Σε δήλωσή της, πάντως, η εταιρεία του Ντούροφ επέμεινε ότι «συμμορφώνεται με τους νόμους της ΕΕ» και πως ο διευθύνων σύμβουλός της «δεν έχει τίποτα να κρύψει και ταξιδεύει συχνά στην Ευρώπη».
«Είναι παράλογο να ισχυρίζεται κανείς ότι μια πλατφόρμα ή ο ιδιοκτήτης της είναι υπεύθυνοι για την κατάχρηση αυτής της πλατφόρμας», πρόσθεσε η εταιρεία.
Οι γαλλικές αρχές προσπαθούν εδώ και καιρό να περιορίσουν τη χρήση του Telegram μεταξύ των πολιτικών κύκλων υπό τον φόβο παραβίασης του απορρήτου.
Τον Νοέμβριο του περασμένου έτους, η τότε πρωθυπουργός της Γαλλίας Ελιζαμπέτ Μπορν απαγόρευσε στους υπουργούς και στα επιτελεία τους να χρησιμοποιούν τα WhatsApp, Telegram και Signal, τονίζοντας ότι «αυτά τα ψηφιακά εργαλεία δεν στερούνται κενών ασφαλείας και συνεπώς δεν μπορούν να εγγυηθούν την ασφάλεια των συνομιλιών και των πληροφοριών που μοιράζονται μέσω αυτών».
Κορυφαίοι αξιωματούχοι εντός της γαλλικής Εθνοσυνέλευσης προέτρεψαν, αν και ανεπιτυχώς, τους βουλευτές να «περιορίσουν» τη χρήση των εφαρμογών κοινωνικής δικτύωσης και των υπηρεσιών ανταλλαγής μηνυμάτων, συμπεριλαμβανομένου του Telegram.
Ωστόσο, το κόμμα του Μακρόν, η «Αναγέννηση» (Renaissance), εξακολουθεί να χρησιμοποιεί το Telegram για να στέλνει ανακοινώσεις σε δημοσιογράφους σε ένα ιδιωτικό κανάλι που περιλαμβάνει 150 εκπροσώπους του Τύπου.
Κανάλι διαθέτουν η γαλλική προεδρία, το γαλλικό υπουργείο Εσωτερικών καθώς και ο ίδιος ο Μακρόν, όπου κοινοποιεί δηλώσεις και ειδήσεις στους τουλάχιστον 30.000 συνδρομητές του.
Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του 2017, οι Γάλλοι αξιωματούχοι ασφαλείας είχαν ήδη προειδοποιήσει το στρατόπεδο Μακρόν σχετικά με τη χρήση του Telegram.
«Μας είπαν πως μας παρακολουθούσαν, ότι κινδυνεύαμε από hacking και ότι έπρεπε να είμαστε προσεκτικοί με το Telegram, το οποίο είναι μια ρωσική εφαρμογή», ανέφερε ένας σύμβουλος του Μακρόν στην Libération.
Ο Ερίκ Μποτορέλ, βουλευτής από το κόμμα Μακρόν και ειδικός σε θέματα κυβερνοασφάλειας, αναγνωρίζει την «επίμονη χρήση του Telegram παρά τις θεμιτές προειδοποιήσεις».
Ο ίδιος περιγράφει το επίπεδο ασφαλείας του Telegram «όχι το καλύτερο, αλλά όχι και το χειρότερο», τονίζοντας πως το Olvid, μια γαλλική πλατφόρμα κρυπτογραφημένων μηνυμάτων που προτεινόταν για χρήση έναντι του Telegram για τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου, «προσφέρει μεγαλύτερες εγγυήσεις ασφαλείας».
«Οι άνθρωποι δεν θέλουν να ξεκινήσουν από το μηδέν, να χάσουν τις συνομιλίες τους», δήλωσε ο Μποτορέλ, αποδίδοντας στη «δύναμη της συνήθειας» τη συνέχιση της χρήσης του Telegram στους πολιτικούς κύκλους.
Από Πάβελ Ντούροφ… Πολ ντου Ροβ
Το αφεντικό της Telegram, ο «Ρώσος Ζούρκεμπεργκ», όπως αποκαλείται τακτικά, έχει μια μακροχρόνια σχέση με τη Γαλλία.
Γεννημένος στην Αγία Πετρούπολη, έφυγε από τη Ρωσία το 2014, αφού αρνήθηκε να παραδώσει στις ρωσικές αρχές τα προσωπικά στοιχεία Ουκρανών ακτιβιστών στο VKontakte, μια ρωσική πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης που ίδρυσε, κατά τη διάρκεια του κινήματος Euromaidan.
Στη συνέχεια απέκτησε μια σειρά άλλων υπηκοοτήτων, πολιτογραφούμενος πολίτης μεταξύ άλλων των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων –όπου λειτουργεί το Telegram– και το 2021 Γάλλος πολίτης.
«Ως Γάλλος πολίτης συμφωνώ πως η Γαλλία είναι ο καλύτερος προορισμός διακοπών», είχε γράψει σε ανάρτησή του στο Telegram τον Ιούνιο.
Πηγή φωτογραφίας: Reuters
Τον Απρίλιο του 2023, ο ίδιος άλλαξε το νόμιμο όνομά του στο γαλλικό διαβατήριό του σε «Paul du Rove», το γαλλικό αντίστοιχο του Πάβελ Ντούροφ.
Ωστόσο, οι συνθήκες κάτω από τις οποίες απέκτησε τη γαλλική υπηκοότητα παραμένουν ασαφείς. Η πολιτογράφηση ξένων πολιτών προϋποθέτει στη Γαλλία, μεταξύ άλλων, τη διαμονή για κάποιο διάστημα στη χώρα, κάτι που δεν ίσχυε για τον Ντούροφ, σύμφωνα με περυσινό δημοσίευμα της Le Monde.
Οπως αποκάλυπτε τότε η γαλλική εφημερίδα, ο Ντούροφ έγινε Γάλλος πολίτης μέσω μιας ειδικής διαδικασίας βάσει της οποίας «ένας γαλλόφωνος αλλοδαπός που συμβάλλει με το εξαιρετικό έργο του στην ενίσχυση της επιρροής της Γαλλίας και στην ευημερία των διεθνών οικονομικών της σχέσεων» μπορεί να λάβει την ιθαγένεια με πρωτοβουλία της κυβέρνησης.
Το επίπεδο γνώσης της γαλλικής του Ντούροφ είναι άγνωστο, όπως άγνωστο είναι και το κίνητρο απόκτησης της γαλλικής υπηκοότητας.
Εκπρόσωπος της γαλλικής προεδρίας δήλωσε στο Politico ότι η πρόσκληση για τη χορήγηση της υπηκοότητας στον Ντούροφ έγινε από το υπουργείο Εξωτερικών. Το υπουργείο Εξωτερικών από την πλευρά του δήλωσε ότι «δεν επικοινωνεί για μεμονωμένες διαδικασίες χορήγησης ιθαγένειας».
Σημειώνεται πως ο Ντούροφ είχε προκαλέσει αντιδράσεις στη Γαλλία το 2015, όταν ισχυρίστηκε ότι η γαλλική κυβέρνηση ήταν «εξίσου υπεύθυνη με το ISIS» για τη σειρά επιθέσεων του Ισλαμικού Κράτους στη γαλλική πρωτεύουσα, στις οποίες σκοτώθηκαν 138 άνθρωποι.
Πληροφορίες από Politico