Γιουν Σουκ Γέολ: Γιατί ήταν τόσο δύσκολο τελικά να συλληφθεί ο έκπτωτος πρόεδρος της Νότιας Κορέας

Λίγο πριν από τα ξημερώματα της Τετάρτης (15.01.2025), 3.000 αστυνομικοί έφτασαν στην κατοικία – οχυρό του προέδρου της Νότιας Κορέας Γιουν Σουκ Γέολ με μία αποστολή: να τον συλλάβουν.

Οι αστυνομικοί και οι ερευνητές χρησιμοποίησαν σκάλες για να σκαρφαλώσουν πάνω από λεωφορεία και μπουλντόζες για να κόψουν το συρματόπλεγμα, καθώς έσπασαν τα πολλαπλά μπλόκα που είχαν σχεδιαστεί για να τους σταματήσουν. Άλλοι ανέβηκαν σε κοντινά μονοπάτια για να φτάσουν στην προεδρική κατοικία. Ώρες αργότερα, συνέλαβαν τον πρόεδρο της Νότιας Κορέας. 

Ο Γιουν Σουκ Γέολ γίνεται ο πρώτος εν ενεργεία πρόεδρος στην ιστορία της χώρας που συλλαμβάνεται μετά από αδιέξοδο εβδομάδων. Κατηγορείται για ανταρσία εξαιτίας της κήρυξης στρατιωτικού νόμου, κατηγορία επισύρει ως ακόμη και την ποινή του θανάτου. 

Αυτή ήταν η δεύτερη προσπάθειά τους να τον συλλάβουν. Στην πρώτη τους, που πραγματοποιήθηκε στις αρχές του μήνα, περίπου 150 αστυνομικοί είχαν βρεθεί αντιμέτωποι με τον μεγάλο αριθμό των υποστηρικτών του Γιουν που είχαν συγκεντρωθεί έξω από την κατοικία του για να σταματήσουν την αστυνομία, και στη συνέχεια από ένα ανθρώπινο τείχος αξιωματικών ασφαλείας στο εσωτερικό της κατοικίας του.

Τελικά, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ήταν «πρακτικά αδύνατο» να τον συλλάβουν – και έξι ώρες μετά έφυγαν. 

Η σύλληψη 

Ο Γιουν κρυβόταν στην κατοικία του, με προσωπική ασφάλεια, από την παραπομπή του στα μέσα Δεκεμβρίου.

Πάνω από 3.000 αστυνομικοί και ερευνητές συγκεντρώθηκαν στην κατοικία του παυθέντα προέδρου πριν από τα ξημερώματα, διαπερνώντας συγκεντρωμένους υποστηρικτές του και βουλευτές της παράταξής του, του Κόμματος της Εξουσίας στον Λαό, που είχαν συγκεντρωθεί εκεί για να προσπαθήσουν να εμποδίσουν τη σύλληψή του. Ξέσπασαν μικροεπεισόδια.

Τελικά ο Γιουν αποφάσισε να παραδοθεί λέγοντας ότι συμφώνησε να συνεργαστεί με τις αρχές κατά της διαφθοράς για να «αποφύγει αιματοχυσία», παρότι θεωρεί παράνομη τη διαδικασία. Υποστήριξε πάντως ότι το κράτος δικαίου έχει «καταρρεύσει πλήρως» μετά τη σύλληψή του.

«Αποφάσισα να συνεργαστώ με την κλήτευση παρά την παρανομία της… αυτό δεν σημαίνει ότι θεωρώ το ένταλμα έγκυρο», είπε ο Γιουν σε βιντεοσκοπημένο μήνυμά του, προσθέτοντας ότι αποφάσισε να παραδοθεί λόγω της πιθανότητας να χυθεί αίμα αφού η αστυνομία βρέθηκε αντιμέτωπη με την προεδρική υπηρεσία ασφαλείας.

Και αυτό γιατί παρόλο που οι εξουσίες του Γιουν ανεστάλησαν όταν παραπέμφθηκε στις 14 Δεκεμβρίου, παραμένει ο εκλεγμένος πρόεδρος της χώρας και η ομάδα ασφαλείας του εξακολουθεί να αναφέρεται απευθείας σε αυτόν.

Οι άνδρες που φρουρούν τον πρόεδρο

Η απόφαση του να κηρύξει στρατιωτικό νόμο στις 3 Δεκεμβρίου άφησε άναυδη τη χώρα της Ασίας και τη βύθισε σε πολιτική κρίση άνευ προηγουμένου. Οδήγησε στην παύση του από το κοινοβούλιο τη 14η Δεκεμβρίου.

Οι νομοθέτες ψήφισαν την παραπομπή του σε δίκη, στη συνέχεια ακολούθησε ποινική έρευνα και η άρνησή του να εμφανιστεί για ανάκριση, η οποία ήταν αυτή που προκάλεσε το ένταλμα σύλληψης.

Ένα βασικό εμπόδιο για τους αστυνομικούς που συνέλαβαν ήταν η προεδρική ομάδα ασφαλείας του Γιουν, η οποία στις 3 Ιανουαρίου είχε σχηματίσει ένα ανθρώπινο τείχος και είχε χρησιμοποιήσει οχήματα για να εμποδίσει την πορεία των αστυνομικών.

Αναλυτές είπαν ότι μπορεί να ενήργησαν από αφοσίωση στον Γιουν, επισημαίνοντας το γεγονός ότι ο ίδιος ο Γιουν είχε διορίσει αρκετούς ηγέτες της Προεδρικής Υπηρεσίας Ασφαλείας (PSS).

«Μπορεί κάλλιστα να είναι η περίπτωση που ο Γιουν έσπειρε τον οργανισμό με σκληροπυρηνικούς πιστούς προετοιμάζοντας ακριβώς αυτό το ενδεχόμενο», λέει ο δικηγόρος και ειδικός σε θέματα Κορέας Κρίστοφερ Τζουμίν Λι, με έδρα τις ΗΠΑ.

Δεν είναι σαφές γιατί φέρεται να προέβαλαν λιγότερη αντίσταση αυτή τη φορά, αν και ο κ. Λι πιστεύει ότι η ομάδα μπορεί να αποθαρρύνθηκε εν μέρει από τη «συντριπτική επίδειξη δύναμης από την αστυνομία».

«Στο τέλος της ημέρας νομίζω ότι απλώς δεν ήταν πρόθυμοι να εμπλακούν σε μία βία μεγάλης κλίμακας κατά των αστυνομικών δυνάμεων επιβολής του νόμου που θα απαιτούσε μια ολοκληρωτική υπεράσπιση του Γιουν», δήλωσε.

Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, η υπηρεσία έρευνας για διαφθορά υψηλών προσώπων (CIO) είχε προειδοποιήσει την PSS ότι κινδύνευαν να χάσουν τις συντάξεις τους και την ιδιότητά τους ως δημόσιοι υπάλληλοι για παρεμπόδιση της σύλληψης.

Αντίθετα, διαβεβαίωσε όσους «αψηφούν τις παράνομες εντολές» για να εμποδίσουν τη σύλληψη ότι «δεν θα αντιμετωπίσουν μειονεκτήματα».

Την Τετάρτη, το πρακτορείο ειδήσεων Yonhap μετέδωσε ότι αρκετά μέλη του PSS είτε βρίσκονταν σε άδεια είτε είχαν επιλέξει να παραμείνουν εντός της κατοικίας.

Πέρα από την ασφάλειά του, ο δεξιός ηγέτης έχει επίσης μια ισχυρή βάση υποστήριξης. Ορισμένοι από τους υποστηρικτές του είχαν δηλώσει νωρίτερα στο BBC ότι είναι έτοιμοι να πεθάνουν για να τον προστατεύσουν και έχουν επαναλάβει αβάσιμους ισχυρισμούς που ο ίδιος ο Γιουν έχει διακινήσει, μεταξύ άλλων ότι στη χώρα έχουν διεισδύσει δυνάμεις που τάσσονται υπέρ της Βόρειας Κορέας.

Στις 3 Ιανουαρίου, χιλιάδες από αυτούς, χωρίς να πτοούνται από τις χαμηλές θερμοκρασίες, είχαν κατασκηνώσει έξω από το σπίτι του για να εμποδίσουν την ομάδα σύλληψης να εισέλθει. Είχαν κλάψει από χαρά όταν έμαθαν ότι η ομάδα αποχωρούσε. 

Παρόμοια ήταν η ιστορία και σήμερα, με ένα μεγάλο πλήθος υποστηρικτών του Γιουν να εμφανίζεται και ορισμένοι να αντιμετωπίζουν επιθετικά την αστυνομία για να σταματήσουν τη σύλληψη.

Στο άκουσμα ότι ο Γιουν είχε συλληφθεί, κάποιοι από αυτούς έκλαιγαν.

Μια «ανίκανη» υπηρεσία

Όμως ο οργανισμός που έχει πραγματικά βρεθεί στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος είναι η Υπηρεσία Διερεύνησης της Διαφθοράς για Υψηλόβαθμους Αξιωματούχους (CIO), η οποία ηγείται της έρευνας από κοινού με την αστυνομία.

Υπάρχουν ερωτήματα σχετικά με το πώς απέτυχε να συλλάβει τον Γιουν την πρώτη φορά, με τους επικριτές να την κατηγορούν για απροετοιμασία και έλλειψη συντονισμού.

Ο οργανισμός δημιουργήθηκε πριν από τέσσερα χρόνια από την προηγούμενη κυβέρνηση, ως απάντηση στην οργή της κοινής γνώμης για την πρώην πρόεδρο Παρκ Γκουν-Χιε, η οποία παραπέμφθηκε, απομακρύνθηκε από το αξίωμά της και αργότερα φυλακίστηκε για σκάνδαλο διαφθοράς.

Η αποτυχημένη απόπειρα αυτού του μήνα ήταν ένα «ακόμη μελανό μάτι» για την CIO, η οποία ήδη «δεν έχει μεγάλη φήμη, τόσο για πολιτικούς λόγους όσο και για λόγους ικανοτήτων», λέει ο Μέισον Ρίτσι, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Εξωτερικών Σπουδών Χανκούκ της Σεούλ.

Η CIO μπορεί να θεωρήσει τη σημερινή επιτυχημένη σύλληψη ως νίκη, αλλά μένει να δούμε πώς θα χειριστεί την έρευνα στο μέλλον, λέει ο αναπληρωτής καθηγητής Ρίτσι.

Στην πραγματικότητα, το CIO δεν έχει καμία εξουσία να απαγγείλει κατηγορίες κατά του Γιουν και αναμένεται να παραδώσει την υπόθεση στους κρατικούς εισαγγελείς μετά την έρευνά του.

Οι δικηγόροι του Γιουν υποστηρίζουν επίσης ότι η CIO, ως υπηρεσία καταπολέμησης της διαφθοράς, δεν έχει αρμοδιότητα να διερευνήσει τους ισχυρισμούς περί εξέγερσης εναντίον του Γιουν.

Η Νότια Κορέα βρίσκεται πλέον σε αχαρτογράφητο έδαφος, με τον Γιουν να είναι ο πρώτος εν ενεργεία πρόεδρος που συλλαμβάνεται.

Πληροφορίες από BBC