Μήνυμα προς την Τουρκία για την ενταξιακή της πορεία στην Ε.Ε θέλησε να στείλει για άλλη μια φορά ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, με αφορμή την συμπλήρωση ενός έτους από το αποτυχημένη πραξικόπημα. Ο πρόεδρος της Κομισιόν σε άρθρο του στην εφημερίδα Bild am Sonntag, παρέθεσε τις αναμνήσεις από την ώρα που έμαθε την εκδήλωση του πραξικοπήματος, τόνισε όμως πως δεν μπορεί να γίνουν δεκτές οι αναίτιες φυλακίσεις δημοσιογράφων.
”Θυμάμαι ακόμη ακριβώς τη στιγμή, πριν από έναν χρόνο, που, τις πρώτες πρωινές ώρες και ενώ βρισκόμασταν στο Ουλάν Μπατόρ της Μογγολίας για μια ευρασιατική σύνοδο”, μάθαμε τα νέα από την Τουρκία”. Οι εικόνες του Κοινοβουλίου να δέχεται επίθεση και των τραυματισμένων πολιτών μού έχουν εντυπωθεί ανεξίτηλα. Κατά τη διάρκεια της νύχτας εκείνης και πριν ακόμη διαφανεί το πώς θα εξελιχθεί η απόπειρα πραξικοπήματος, εγώ, μαζί με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου κ. Τουσκ και την ύπατη εκπρόσωπο κ. Μογκερίνι, καταδικάσαμε εξ ονόματος ολόκληρης της Ευρωπαϊκής Ένωσης την επίθεση αυτή κατά των δημοκρατικών θεσμών της Τουρκίας. Σταθήκαμε και εξακολουθούμε να στεκόμαστε στο πλευρό της Τουρκίας, ιδίως σε δύσκολους καιρούς.
Για την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι πολύ σημαντική η γειτνίαση με μια χώρα δημοκρατική, σταθερή και ευημερούσα. Στο επίκεντρο όλων των πράξεών μας έναντι της Τουρκίας βρίσκεται ο τουρκικός λαός. Επιθυμία μου είναι να δω την Τουρκία να προσεγγίζει περισσότερο την Ευρώπη, αντί να απομακρύνεται από εμάς. Για τον λόγο αυτόν, πράξαμε ό,τι ήταν δυνατόν για να θέσουμε σε τροχιά την ελευθέρωση του καθεστώτος των θεωρήσεων και την εμβάθυνση της τελωνειακής ένωσης, εφόσον η Τουρκία επιθυμεί να κινηθούμε προς την κατεύθυνση αυτή.
Ωστόσο, ένα πράγμα πρέπει πάντοτε να είναι σαφές: Όποια χώρα επιθυμεί να προσχωρήσει στην Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να ενταχθεί σε μια Ένωση αξιών. Σε μια Ένωση προστασίας των ανθρώπινων δικαιωμάτων, ελευθερίας του Τύπου και κράτους δικαίου. Δεν μπορεί, για παράδειγμα, σε καμία περίπτωση να γίνει αποδεκτή η επί μήνες κράτηση δημοσιογράφων σε απομόνωση χωρίς να έχουν απαγγελθεί κατηγορίες, όπως του ανταποκριτή της «Die Welt» Deniz Yücel. Σε περίπτωση δε που η Τουρκία θεσπίσει τη θανατική ποινή, η τουρκική κυβέρνηση θα έχει κλείσει οριστικά την πόρτα για την προσχώρηση της χώρας στην ΕΕ.
Για τα θέματα αυτά, όπως και για άλλα, διατηρώ με τον πρόεδρο κ. Ερντογάν ανοιχτό και, κάποιες φορές, έντονο διάλογο. Κατά την τελευταία μας συζήτηση τον Μάιο, μου δημιουργήθηκε η εντύπωση ότι ο πρόεδρος κ. Ερντογάν επιδιώκει την προσέγγιση στην Ευρώπη και όχι την απομάκρυνση της χώρας του απ’ αυτήν. Συμφωνήσαμε να εμβαθύνουμε σταδιακά τη συνεργασία μας, μεταξύ άλλων, στους τομείς της ενέργειας, της ασφάλειας και της καταπολέμησης της τρομοκρατίας.
Μαζί μπορούμε να πετύχουμε περισσότερα από ό,τι θα μπορούσε να πετύχει ο καθένας μόνος του. Αυτό αποδείχθηκε ήδη στο ζήτημα του προσφυγικού με τη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας. Αφότου τέθηκε σε ισχύ η συμφωνία αυτή, ο αριθμός των προσφύγων που φθάνουν από την Τουρκία στην Ελλάδα έχει μειωθεί κατά 97 τοις εκατό. Ταυτόχρονα, από τον Απρίλιο του 2016 μέχρι σήμερα, έχουμε μεταφέρει περισσότερους από 7.600 Σύριους πρόσφυγες από την Τουρκία στην Ευρωπαϊκή Ένωση με τρόπο ομαλό, ενώ έχουμε υποστηρίξει τους πρόσφυγες στην Τουρκία με έργα αξίας, μέχρι σήμερα, 1,6 δισ. Ευρώ.
Επιπλέον, έχουμε εκπονήσει έναν ρεαλιστικό χάρτη πορείας για τους επόμενους δώδεκα μήνες, στον οποίο έχουμε καταγράψει πώς θέλουμε να εξελιχθεί η συνεργασία μας σε όλους αυτούς τους τομείς. Είμαι πεπεισμένος ότι με μικρά βήματα μπορούμε να πετύχουμε μεγάλα πράγματα. Ένα χρόνο μετά την απόπειρα πραξικοπήματος, το χέρι της Ευρώπης παραμένει απλωμένο. Η Ευρώπη, λοιπόν, είναι ξεκάθαρη στις θέσεις της. Πλέον, προσδοκώ ότι και η Τουρκία θα λάβει σαφώς ευρωπαϊκές θέσεις και θα ενστερνιστεί πλήρως τις θεμελιώδεις ευρωπαϊκές αξίες.
